1939: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎november: overleden
(17 tussenliggende versies door 12 gebruikers niet weergegeven)
Regel 62: Regel 62:
===juli===
===juli===
* [[24 juli|24]] – [[27 juli|27]] – De [[zygalski-bladen]], die door de [[Biuro Szyfrów|Poolse cryptologische dienst]] zijn ontwikkeld als hulpmiddel voor het breken van de [[Enigma (codeermachine)|Enigmacode]], worden op de Pools-Frans-Britse conferentie in Pyry, ten zuiden van Warschau, overgedragen aan de geallieerden. Hierna worden ze verder ontwikkeld op [[Bletchley Park]].
* [[24 juli|24]] – [[27 juli|27]] – De [[zygalski-bladen]], die door de [[Biuro Szyfrów|Poolse cryptologische dienst]] zijn ontwikkeld als hulpmiddel voor het breken van de [[Enigma (codeermachine)|Enigmacode]], worden op de Pools-Frans-Britse conferentie in Pyry, ten zuiden van Warschau, overgedragen aan de geallieerden. Hierna worden ze verder ontwikkeld op [[Bletchley Park]].
* [[25 juli|25]] – Beëdiging [[kabinet-Colijn V|vijfde kabinet-Colijn]], dat al twee dagen later door de katholieken en de socialisten in de Tweede Kamer wordt weggestemd.
* [[25 juli|25]] – Beëdiging van het [[kabinet-Colijn V|vijfde kabinet-Colijn]], dat al twee dagen later door de katholieken en de socialisten in de Tweede Kamer wordt weggestemd.
* [[31 juli|31]] – In [[Artis]] wordt de eerste [[kinderboerderij]] van Nederland geopend.
* [[31 juli|31]] – In [[Artis]] wordt de eerste [[kinderboerderij]] van Nederland geopend.
<gallery>
<gallery>
Regel 74: Regel 74:
* [[10 augustus|10]] – Beëdiging tweede [[kabinet-De Geer II|kabinet-De Geer]], door hem zelf een extra-parlementair nood-kabinet genoemd.
* [[10 augustus|10]] – Beëdiging tweede [[kabinet-De Geer II|kabinet-De Geer]], door hem zelf een extra-parlementair nood-kabinet genoemd.
* [[14 augustus|14]] – De [[watertoren San Nicolas]] op Aruba wordt door gouverneur Wouters van de Nederlandse Antillen geopend. Samen met de nog in aanbouw zijnde [[watertoren Oranjestad]] moet ze de [[waterdruk]] op het eiland verbeteren.
* [[14 augustus|14]] – De [[watertoren San Nicolas]] op Aruba wordt door gouverneur Wouters van de Nederlandse Antillen geopend. Samen met de nog in aanbouw zijnde [[watertoren Oranjestad]] moet ze de [[waterdruk]] op het eiland verbeteren.
* [[23 augustus|23]] – [[Molotov-Ribbentroppact]]: De Duitse minister van Buitenlandse Zaken [[Joachim von Ribbentrop]] en zijn Sovjetcollega [[Vjatsjeslav Molotov]] ondertekenen in [[Moskou]] een niet-aanvalsverdrag. In het verdrag wordt een geheime bepaling toegevoegd over de opdeling van [[Polen]] en de [[Baltische staten]]. Daarbij wordt o.a. vermeld de bezetting van Pools grondgebied door nazi-Duitsland en de [[Sovjet-Unie]]. Tevens worden er economische afspraken gemaakt over het leveren van grondstoffen.<ref>Perry Pierik (2021). ''De Poolse Oorlog: Nieuwe feiten rond diplomatie, onderdrukking, oorlog, spionage en slachtofferhulp'', p. 23. Uitgeverij ASPEKT. {{ISBN|9789463382977}}.</ref>
* [[23 augustus|23]] – Het [[Molotov-Ribbentroppact]] wordt in [[Moskou]] ondertekend tussen nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie.
* [[23 augustus|23]] en [[24 augustus|24]] – De Belgische koning [[Leopold III van België|Leopold III]] (mede namens de Nederlandse koningin [[Wilhelmina der Nederlanden|Wilhelmina]], groothertogin [[Charlotte van Luxemburg]] en de Scandinavische vorsten), de Amerikaanse president [[Franklin Delano Roosevelt]] en [[paus Pius XII]] sturen brieven aan de Duitse en Poolse leiders waarin ze aandringen op een vreedzame oplossing van hun geschillen.
* [[23 augustus|23]] en [[24 augustus|24]] – De Belgische koning [[Leopold III van België|Leopold III]] (mede namens de Nederlandse koningin [[Wilhelmina der Nederlanden|Wilhelmina]], groothertogin [[Charlotte van Luxemburg]] en de Scandinavische vorsten), de Amerikaanse president [[Franklin Delano Roosevelt]] en paus [[Paus Pius XII|Pius XII]] sturen brieven aan de Duitse en Poolse leiders waarin ze aandringen op een vreedzame oplossing van hun geschillen.
* [[25 augustus|25]] – Het [[Verenigd Koninkrijk (hoofdbetekenis)|Verenigd Koninkrijk]] en [[Polen (hoofdbetekenis)|Polen]] sluiten een verdrag van wederzijdse bijstand.
* [[25 augustus|25]] – Het [[Verenigd Koninkrijk (hoofdbetekenis)|Verenigd Koninkrijk]] en Polen sluiten een verdrag van wederzijdse bijstand.
* 25 – [[Adolf Hitler]] geeft opdracht tot een aanval op Polen op [[26 augustus]]. Deze wordt echter ingetrokken nadat het Pools-Britse verdrag bekend wordt.
* 25 – [[Adolf Hitler]] geeft opdracht tot een aanval op Polen op [[26 augustus]]. Deze wordt echter ingetrokken nadat het Pools-Britse verdrag bekend wordt.
* [[28 augustus|28]] – De Nederlandse motortorpedoboot [[TM 51 (1939)|TM 51]] vaart tijdens een lange proefvaart naar Nederland om inbeslagname door de Britse regering te voorkomen.
* [[28 augustus|28]] – De Nederlandse motortorpedoboot [[TM 51 (1939)|TM 51]] vaart tijdens een lange proefvaart naar Nederland om inbeslagname door de Britse regering te voorkomen.
Regel 88: Regel 88:


===september===
===september===
* [[1 september|1]] – Invasie van Duitse troepen in [[Polen (hoofdbetekenis)|Polen]]. Frankrijk en het VK stellen Hitler een [[ultimatum]].
* [[1 september|1]] – Invasie van Duitse troepen in Polen. Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk stellen Hitler een [[ultimatum]].
* [[2 september|2]] – In [[Sztutowo|Stutthof]] buiten [[Gdańsk|Danzig]] openen de nazi's een [[Stutthof (concentratiekamp)|concentratiekamp]].
* [[2 september|2]] – In [[Sztutowo|Stutthof]] buiten [[Gdańsk|Danzig]] openen de nazi's een [[Stutthof (concentratiekamp)|concentratiekamp]].
* 2 – In de [[Citroën]]fabriek in [[Frankrijk (hoofdbetekenis)|Frankrijk]] rolt de eerste [[Citroën 2CV]](''Deux chevaux'') van de band.
* 2 – In de [[Citroën]]fabriek in [[Frankrijk (hoofdbetekenis)|Frankrijk]] rolt de eerste [[Citroën 2CV]](''Deux chevaux'') van de band.
Regel 115: Regel 115:
* [[9 oktober|9]] – De eerste 22 [[joden|Joodse]] vluchtelingen komen aan in [[Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork]].
* [[9 oktober|9]] – De eerste 22 [[joden|Joodse]] vluchtelingen komen aan in [[Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork]].
* [[26 oktober|26]] – Bij het Groningse [[Usquert]] maakt een Duits [[Dornier Do 17]] verkenningsvliegtuig met motorpech een noodlanding. De drie inzittenden worden in een cel van de marechaussee in [[Uithuizen]] opgesloten, omdat ze de Nederlandse neutraliteit zouden hebben geschonden. Het zwaar beschadigde vliegtuig wordt gedemonteerd en opgeslagen in een loods in [[Soesterberg]], waar het na de inval van mei [[1940]] door de Duitse bezetters zal worden teruggevonden.
* [[26 oktober|26]] – Bij het Groningse [[Usquert]] maakt een Duits [[Dornier Do 17]] verkenningsvliegtuig met motorpech een noodlanding. De drie inzittenden worden in een cel van de marechaussee in [[Uithuizen]] opgesloten, omdat ze de Nederlandse neutraliteit zouden hebben geschonden. Het zwaar beschadigde vliegtuig wordt gedemonteerd en opgeslagen in een loods in [[Soesterberg]], waar het na de inval van mei [[1940]] door de Duitse bezetters zal worden teruggevonden.
* [[26 oktober|26]] – De [[Vrije stad Danzig (1920-1939)|vrije stad Danzig]], [[casus belli]] van de nieuwe oorlog, gaat op in de [[rijksgouw]] Danzig. [[Hans Frank (Duits oorlogsmisdadiger)|Hans Frank]] wordt gouverneur-generaal van het bezette Polen.
* [[26 oktober|26]] – De [[Vrije stad Danzig (1920-1939)|vrije stad Danzig]], [[casus belli]] van de nieuwe oorlog, gaat op in de [[rijksgouw]] Danzig. [[Hans Frank (jurist)|Hans Frank]] wordt gouverneur-generaal van het bezette Polen.
* [[29 oktober|29]] – Het Litouwse leger neemt de stad [[Vilnius]] met een parade in bezit.
* [[29 oktober|29]] – Het Litouwse leger neemt de stad [[Vilnius]] met een parade in bezit.
<gallery>
<gallery>
Regel 170: Regel 170:
* 7 maart – [[Guy Lombardo]] and his Royal Canadians nemen het lied [[Auld Lang Syne]] op.
* 7 maart – [[Guy Lombardo]] and his Royal Canadians nemen het lied [[Auld Lang Syne]] op.
* april – De première van de musical Der Schwarze Hecht van [[Paul Burkhard]]. Het lied "Oh mein papa" springt onmiddellijk naar de eerste plaats in de platenwinkels.
* april – De première van de musical Der Schwarze Hecht van [[Paul Burkhard]]. Het lied "Oh mein papa" springt onmiddellijk naar de eerste plaats in de platenwinkels.
* 1 juli: het eerste optreden van het tango-rumbaorkest van [[Arie Maasland|Malando]] vindt plaats in Leeuwarden. Zijn wereldhit ''Olé Guapa'' heeft hij al geschreven.
* 1 juli: het eerste optreden van het tango-rumbaorkest van [[Arie Maasland|Malando]] vindt plaats in Leeuwarden. Zijn wereldhit ''[[Olé Guapa]]'' heeft hij al geschreven.
* 28 juli – Opname van het lied ''[[Over the Rainbow]]'' door [[Judy Garland]].
* 28 juli – Opname van het lied ''[[Over the Rainbow]]'' door [[Judy Garland]].
* Het [[Glenn Miller|Glenn Miller Orchestra]] neemt het nummer ''[[In the Mood]]'' op.
* Het [[Glenn Miller|Glenn Miller Orchestra]] neemt het nummer ''[[In the Mood]]'' op.
Regel 285: Regel 285:
* [[4 maart|4]] – [[Rob Out]], Nederlands omroepdirecteur, radio-dj en zanger (overleden [[2003]])
* [[4 maart|4]] – [[Rob Out]], Nederlands omroepdirecteur, radio-dj en zanger (overleden [[2003]])
* [[5 maart|5]] – [[Judy Grinham]], Brits zwemster
* [[5 maart|5]] – [[Judy Grinham]], Brits zwemster
* [[7 maart|7]] – [[Paul Ibou|Paul Ibou (= Paul Vermeersch)]], Belgisch beeldend kunstenaar (overleden [[2023]])
* [[7 maart|7]] – [[Paul Ibou|Paul Ibou (Paul Vermeersch)]], Belgisch beeldend kunstenaar (overleden [[2023]])
* 7 – [[Panajot Pano]], Albanees voetballer (overleden [[2010]])
* 7 – [[Panajot Pano]], Albanees voetballer (overleden [[2010]])
* [[8 maart|8]] – [[Gerald Schreck]], Amerikaans zeiler (overleden [[2022]])
* [[8 maart|8]] – [[Gerald Schreck]], Amerikaans zeiler (overleden [[2022]])
Regel 307: Regel 307:
* [[19 maart|19]] – [[Hermann Becht]], Duits operazanger (overleden [[2009]])
* [[19 maart|19]] – [[Hermann Becht]], Duits operazanger (overleden [[2009]])
* [[20 maart|20]] – [[Don Edwards (zanger)|Don Edwards]], Amerikaans countryzanger (overleden [[2022]])
* [[20 maart|20]] – [[Don Edwards (zanger)|Don Edwards]], Amerikaans countryzanger (overleden [[2022]])
* 20 – [[Brian Mulroney]], Canadees politicus
* 20 – [[Brian Mulroney]], Canadees politicus (overleden [[2024]])
* [[21 maart|21]] – [[André Haakmat]], Surinaams politicus en advocaat
* [[21 maart|21]] – [[André Haakmat]], Surinaams politicus en advocaat
* [[23 maart|23]] – [[Jochen Neerpasch]], Duits autocoureur en manager
* [[23 maart|23]] – [[Jochen Neerpasch]], Duits autocoureur en manager
Regel 314: Regel 314:
* [[29 maart|29]] – [[Terence Hill]], Italiaans-Amerikaans acteur
* [[29 maart|29]] – [[Terence Hill]], Italiaans-Amerikaans acteur
* 29 – [[Henry Kent Mitchell]], Amerikaans roeier
* 29 – [[Henry Kent Mitchell]], Amerikaans roeier
* [[30 maart|30]] - [[Donald Adamson]], Brits historicus, biograaf en schrijver (overleden [[2024]])
* [[31 maart|31]] – [[Zviad Gamsachoerdia]], Georgisch schrijver, president en wetenschapper (overleden [[1993]])
* [[31 maart|31]] – [[Zviad Gamsachoerdia]], Georgisch schrijver, president en wetenschapper (overleden [[1993]])
* 31 – [[Volker Schlöndorff]], Duits filmregisseur
* 31 – [[Volker Schlöndorff]], Duits filmregisseur
Regel 419: Regel 420:


=== juni ===
=== juni ===
* [[4 juni|4]] – [[Gerard Geurds]], Nederlands voetbalscheidsrechter
* [[5 juni|5]] – [[Margaret Drabble]], Brits schrijfster
* [[5 juni|5]] – [[Margaret Drabble]], Brits schrijfster
* 5 – [[Jeannine Leduc]] (Gutschoven, Belgisch politica (overleden [[2023]])
* 5 – [[Jeannine Leduc]] (Gutschoven, Belgisch politica (overleden [[2023]])
Regel 460: Regel 460:
* 6 – [[Gretchen Rau]], Amerikaans decor-ontwerpster en Oscar-winnares (overleden [[2006]])
* 6 – [[Gretchen Rau]], Amerikaans decor-ontwerpster en Oscar-winnares (overleden [[2006]])
* [[7 juli|7]] – [[Jérôme Reehuis]], Nederlands acteur en dichter (overleden [[2013]])
* [[7 juli|7]] – [[Jérôme Reehuis]], Nederlands acteur en dichter (overleden [[2013]])
* [[9 juli|9]] – [[Simone Kramer]], Nederlands kinder- en jeugdboekenschrijfster (overleden [[2023]])
* [[9 juli|9]] – [[Paul-Henry Gendebien]], Belgisch (Waals) politicus (overleden [[2024]])
* 9 - [[Simone Kramer]], Nederlands kinder- en jeugdboekenschrijfster (overleden [[2023]])
* 9 – [[Piet Vroon]], Nederlands psycholoog, hoogleraar en auteur (overleden [[1998]])
* 9 – [[Piet Vroon]], Nederlands psycholoog, hoogleraar en auteur (overleden [[1998]])
* [[11 juli|11]] – [[Seth Gaaikema]], Nederlands cabaretier en tekstschrijver (overleden [[2014]])
* [[11 juli|11]] – [[Seth Gaaikema]], Nederlands cabaretier en tekstschrijver (overleden [[2014]])
Regel 479: Regel 480:
* [[21 juli|21]] – [[Helmut Haller]], Duits voetballer (overleden [[2012]])
* [[21 juli|21]] – [[Helmut Haller]], Duits voetballer (overleden [[2012]])
* 21 – [[John Negroponte]], Amerikaans diplomaat
* 21 – [[John Negroponte]], Amerikaans diplomaat
* [[22 juli]] – [[Monica Van Kerrebroeck]], Belgisch religieuze en politica (CD&V) (overleden [[2023]])
* [[22 juli|22]] – [[Monica Van Kerrebroeck]], Belgisch religieuze en politica (CD&V) (overleden [[2023]])
* [[24 juli|24]] – [[Walt Bellamy]], Amerikaans basketballer (overleden [[2013]])
* [[24 juli|24]] – [[Walt Bellamy]], Amerikaans basketballer (overleden [[2013]])
* [[25 juli|25]] – [[Jan Eriksson (muzikant)|Jan Eriksson]], Zweeds jazzpianist (overleden [[2009]])
* [[25 juli|25]] – [[Jan Eriksson (muzikant)|Jan Eriksson]], Zweeds jazzpianist (overleden [[2009]])
Regel 495: Regel 496:
* 2 – [[James & Bobby Purify|Robert Lee Dickey]], Amerikaans R&B-zanger (overleden [[2011]])
* 2 – [[James & Bobby Purify|Robert Lee Dickey]], Amerikaans R&B-zanger (overleden [[2011]])
* [[5 augustus|5]] – [[Bob Clark (regisseur)|Bob Clark]], Amerikaans filmregisseur, filmproducent en scenarioschrijver (overleden [[2007]])
* [[5 augustus|5]] – [[Bob Clark (regisseur)|Bob Clark]], Amerikaans filmregisseur, filmproducent en scenarioschrijver (overleden [[2007]])
* 5 - [[Barton Jahncke]], Amerikaans zeiler (overleden [[2024]])
* 5 – [[Irene van Lippe-Biesterfeld]], Nederlands prinses
* 5 – [[Irene van Lippe-Biesterfeld]], Nederlands prinses
* 5 – [[Jan de Winter (kunstenaar)|Jan de Winter]], Nederlands beeldend kunstenaar (overleden [[2022]])
* 5 – [[Jan de Winter (kunstenaar)|Jan de Winter]], Nederlands beeldend kunstenaar (overleden [[2022]])
Regel 546: Regel 548:
* [[5 september|5]] – [[George Lazenby]], Australisch acteur ([[James Bond (personage)|James Bond]])
* [[5 september|5]] – [[George Lazenby]], Australisch acteur ([[James Bond (personage)|James Bond]])
* 5 – [[Clay Regazzoni]], Zwitsers autocoureur (overleden [[2006]])
* 5 – [[Clay Regazzoni]], Zwitsers autocoureur (overleden [[2006]])
* [[8 september|8]] - [[Anton Rous]], Sloveens politicus en jurist (overleden [[2024]])
* [[9 september|9]] – [[Reuven Rivlin]], Israëlisch politicus; president van Israël 2014-2021
* [[9 september|9]] – [[Reuven Rivlin]], Israëlisch politicus; president van Israël 2014-2021
* [[10 september|10]] – [[Eddy Pinas]], Surinaams schrijver
* [[10 september|10]] – [[Eddy Pinas]], Surinaams schrijver
Regel 572: Regel 575:
* 2 – [[Joeri Glazkov]], Russisch kosmonaut (overleden [[2008]])
* 2 – [[Joeri Glazkov]], Russisch kosmonaut (overleden [[2008]])
* 2 – [[Göran Sonnevi]], Zweeds dichter
* 2 – [[Göran Sonnevi]], Zweeds dichter
* [[3 oktober|3]] – [[Freddy de Vree]], Belgisch dichter, essayist en programmamaker (overleden [[2004]])
* [[3 oktober|3]] – [[Edmund Griffith]], Surinaams voetballer (overleden [[2024]])
* 3 – [[Joseph James]], Amerikaans worstelaar (overleden [[2020]])
* 3 – [[Joseph James]], Amerikaans worstelaar (overleden [[2020]])
* 3 – [[Velibor Vasović]], Joegoslavisch voetballer (overleden [[2002]])
* 3 – [[Velibor Vasović]], Joegoslavisch voetballer (overleden [[2002]])
* 3 - [[Freddy de Vree]], Belgisch dichter, essayist en programmamaker (overleden [[2004]])
* [[5 oktober|5]] – [[Henk Evers (atleet)|Henk Evers]], Nederlands atleet
* [[5 oktober|5]] – [[Henk Evers (atleet)|Henk Evers]], Nederlands atleet
* 5 – [[Marie Laforêt]], Frans actrice, zangeres en schrijfster (overleden [[2019]])
* 5 – [[Marie Laforêt]], Frans actrice, zangeres en schrijfster (overleden [[2019]])
Regel 606: Regel 610:
* [[21 oktober|21]] – [[James Dunn (theoloog)|James Dunn]], Brits theoloog (overleden [[2020]])
* [[21 oktober|21]] – [[James Dunn (theoloog)|James Dunn]], Brits theoloog (overleden [[2020]])
* [[22 oktober|22]] – [[George Cohen]], Engels voetballer (overleden [[2022]])
* [[22 oktober|22]] – [[George Cohen]], Engels voetballer (overleden [[2022]])
* 22 – [[Suzy McKee Charnas]], Amerikaans science fiction- en fantasyschrijfster (overleden [[2023]])
* 22 – [[Suzy McKee Charnas]], Amerikaans sciencefiction- en fantasyschrijfster (overleden [[2023]])
* 22 – [[Tony Roberts]], Amerikaans acteur
* 22 – [[Tony Roberts]], Amerikaans acteur
* [[24 oktober|24]] – [[F. Murray Abraham]], Amerikaans acteur
* [[24 oktober|24]] – [[F. Murray Abraham]], Amerikaans acteur
Regel 682: Regel 686:
* [[Hetty Balkenende]], Nederlands (synchroon)zwemster
* [[Hetty Balkenende]], Nederlands (synchroon)zwemster
* [[Ivaldo Bertazzo]], Braziliaans danser en choreograaf
* [[Ivaldo Bertazzo]], Braziliaans danser en choreograaf
* [[Gerard Geurds]], Nederlands voetbalscheidsrechter (overleden [[2024]])
* [[Anna Korvinus]], Nederlands Nationaal Rapporteur Mensenhandel
* [[Anna Korvinus]], Nederlands Nationaal Rapporteur Mensenhandel
* [[Han van der Meer]], Nederlands producent, journalist en presentator
* [[Han van der Meer]], Nederlands producent, journalist en presentator
Regel 730: Regel 735:


;mei
;mei
* [[10 mei|10]] - [[James Parrott]] (41), Amerikaans acteur en filmregisseur
* [[22 mei|22]] – [[Willem de Mérode]] (52), Gronings schrijver en dichter, pseudoniem van Willem Eduard Keuning
* [[22 mei|22]] – [[Willem de Mérode]] (52), Gronings schrijver en dichter, pseudoniem van Willem Eduard Keuning
* 22 – [[Ernst Toller]] (47), Duits schrijver
* 22 – [[Ernst Toller]] (47), Duits schrijver
Regel 740: Regel 746:
* [[9 juni|9]] – [[Owen Moore]] (52), Amerikaans acteur
* [[9 juni|9]] – [[Owen Moore]] (52), Amerikaans acteur
* [[14 juni|14]] – [[George Arnold Escher]] (96), Nederlands waterbouwkundig ingenieur bij Rijkswaterstaat en vader van graficus [[Maurits Cornelis Escher|M.C. Escher]]
* [[14 juni|14]] – [[George Arnold Escher]] (96), Nederlands waterbouwkundig ingenieur bij Rijkswaterstaat en vader van graficus [[Maurits Cornelis Escher|M.C. Escher]]
* 14 - [[Petrus Voogd]] (65), Nederlands sociaaldemocraat
* [[16 juni|16]] – [[Chick Webb]] (34), Amerikaans drummer
* [[16 juni|16]] – [[Chick Webb]] (34), Amerikaans drummer
* [[26 juni|26]] – [[Ford Madox Ford]] (65), Engels schrijver
* [[26 juni|26]] – [[Ford Madox Ford]] (65), Engels schrijver
Regel 799: Regel 806:


{{Commonscat|1939}}
{{Commonscat|1939}}
{{Appendix}}


[[Categorie:1939| ]]
[[Categorie:1939| ]]

Versie van 9 mei 2024 10:54

Voor de gelijknamige film, zie 1939 (film).
1939
Eeuwen: 19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw
Decennia: 1920-1929 · 1930-1939 · 1940-1949
Jaren: << · < · 1938 · 1939 · 1940 · > · >>
Maanden: jan · feb · mrt · apr · mei · jun
jul · aug · sep · okt · nov · dec
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita: 2692 MMDCXCII
Armeense jaartelling: 1388 – 1389
ԹՎ ՌՅՁԸ – ՌՅՁԹ
Chinese jaartelling: 4635 – 4636
おつとらへい
Christelijke jaartelling: 1939 MCMXXXIX
Ethiopische jaartelling: 1931 – 1932
Hebreeuwse jaartelling: 5699 – 5700
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat 1994 – 1995
- Shaka Samvat 1861 – 1862
- Kali yuga 5040 – 5041
Iraanse jaartelling: 1317 – 1318
۱۳۱۷ – ۱۳۱۸
Islamitische jaartelling: 1357 – 1358
١٣٥٨ – ١٣٥٧
Maçonnieke jaartelling: 5938 – 5939
1939 naar onderwerp
Lijst van landen
Auto's
Film
Sport (categorie)
Gregoriaanse kalender van 1939

Het jaar 1939 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

januari

februari

  • 14 – In Duitsland wordt de Bismarck te water gelaten, het een na grootste slagschip in de Duitse marine.

maart

april

mei

  • 3 – De volkscommissaris van buitenlandse zaken Litvinov van de Sovjet-Unie wordt plotseling vervangen door Molotov. Hiermee wordt een totale wending ingeluid in de buitenlandse politiek van Moskou.
  • 22 – De Duitse en Italiaanse ministers van Buitenlandse Zaken, Joachim von Ribbentrop en graaf Galeazzo Ciano, ondertekenen het Staalpact in Berlijn.
  • 23 tot 26 – De Nederlandse koningin Wilhelmina brengt een staatsbezoek aan België.

juni

  • 18 – De chef van de Duitse Abwehr, admiraal Canaris, ontvangt een brief van de moefti van Jeruzalem, Amin al-Hoesseini, waarin deze de Duitsers bedankt voor de financiële ondersteuning, zonder welke hij de opstand niet zo lang had kunnen volhouden.

juli

augustus

  • 10 – Beëdiging tweede kabinet-De Geer, door hem zelf een extra-parlementair nood-kabinet genoemd.
  • 14 – De watertoren San Nicolas op Aruba wordt door gouverneur Wouters van de Nederlandse Antillen geopend. Samen met de nog in aanbouw zijnde watertoren Oranjestad moet ze de waterdruk op het eiland verbeteren.
  • 23Molotov-Ribbentroppact: De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Joachim von Ribbentrop en zijn Sovjetcollega Vjatsjeslav Molotov ondertekenen in Moskou een niet-aanvalsverdrag. In het verdrag wordt een geheime bepaling toegevoegd over de opdeling van Polen en de Baltische staten. Daarbij wordt o.a. vermeld de bezetting van Pools grondgebied door nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie. Tevens worden er economische afspraken gemaakt over het leveren van grondstoffen.[1]
  • 23 en 24 – De Belgische koning Leopold III (mede namens de Nederlandse koningin Wilhelmina, groothertogin Charlotte van Luxemburg en de Scandinavische vorsten), de Amerikaanse president Franklin Delano Roosevelt en paus Pius XII sturen brieven aan de Duitse en Poolse leiders waarin ze aandringen op een vreedzame oplossing van hun geschillen.
  • 25 – Het Verenigd Koninkrijk en Polen sluiten een verdrag van wederzijdse bijstand.
  • 25 – Adolf Hitler geeft opdracht tot een aanval op Polen op 26 augustus. Deze wordt echter ingetrokken nadat het Pools-Britse verdrag bekend wordt.
  • 28 – De Nederlandse motortorpedoboot TM 51 vaart tijdens een lange proefvaart naar Nederland om inbeslagname door de Britse regering te voorkomen.
  • 31Operatie Himmler: SS'ers in Poolse uniformen creëren een nagemaakte Poolse aanval op het radiostation in Gleiwitz. Deze verzonnen aanval wordt gebruikt als deel van de officiële aanleiding voor de aanval op Polen.
  • augustus – De plaatsvervangend leider van de Kwomintang en oud-premier Wang Jing Wei richt in Nanjing een tegenregering op, die wil samenwerken met de Japanse bezetters.

september

onderzeeër.

oktober

  • 2 – Tweede Pan-Amerikaanse Conferentie. Amerika en een zone tot 300 mijl uit de kust worden tot veiligheidszone uitgeroepen. Enige aanval op dit gebied zal worden beschouwd als een aanval op het gehele continent.
  • 3 – Het Britse expeditieleger neemt positie in aan de Franse Kanaalkust en de Belgische grens.
  • 6 – De Onafhankelijke Operationele Groep 'Polesië' onder leiding van generaal Franciszek Kleeberg capituleert, na omsingeld te zijn door Duitse troepen. Dit betekent het einde van de Poolse Veldtocht, en het begin van de Schemeroorlog.
  • 9 – De eerste 22 Joodse vluchtelingen komen aan in Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.
  • 26 – Bij het Groningse Usquert maakt een Duits Dornier Do 17 verkenningsvliegtuig met motorpech een noodlanding. De drie inzittenden worden in een cel van de marechaussee in Uithuizen opgesloten, omdat ze de Nederlandse neutraliteit zouden hebben geschonden. Het zwaar beschadigde vliegtuig wordt gedemonteerd en opgeslagen in een loods in Soesterberg, waar het na de inval van mei 1940 door de Duitse bezetters zal worden teruggevonden.
  • 26 – De vrije stad Danzig, casus belli van de nieuwe oorlog, gaat op in de rijksgouw Danzig. Hans Frank wordt gouverneur-generaal van het bezette Polen.
  • 29 – Het Litouwse leger neemt de stad Vilnius met een parade in bezit.

november

december

zonder datum

Film

Zie Film in 1939 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Muziek

Klassieke muziek

Literatuur

Beeldende kunst

Bouwkunst

  • Het door de Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright ontworpen Edgar J. Kaufmann House, vooral bekend onder de naam Falling Water, komt gereed

Geboren

januari

Michèle Mercier
1 januari 1939
Rob Hoeke
9 januari 1939

februari

maart

Rob Out
4 maart 1939
Neil Sedaka
13 maart 1939
Peter Kraus
18 maart 1939

april

Dusty Springfield
16 april 1939

mei

Ruud Lubbers
7 mei 1939
Hildrun Claus
13 mei 1939
Wim de Bie
17 mei 1939

juni

juli

Ria Bremer
4 juli 1939
Seth Gaaikema
11 juli 1939

augustus

Irene van Lippe-Biesterfeld
5 augustus 1939

september

Richard Kiel
13 september 1939

oktober

Joaquim Chissano
2 oktober 1939
Ralph Lauren
14 oktober 1939
John Cleese
27 oktober 1939

november

Tina Turner
26 november 1939

december

datum onbekend

Overleden

januari
februari
Paus Pius XI
10 februari 1939
maart
april
Theo Mann-Bouwmeester
18 april 1939
mei
juni
juli
augustus
september
Sigmund Freud
23 september 1939
oktober
november
december
Anthony Fokker
23 december 1939

Weerextremen

  • 25 januari: In 30 dagen 321 mm neerslag in Forges (Chimay).
  • 11 april: Vroegste zomerdag van de eeuw in Ukkel, met 26,6 °C als maximumtemperatuur.
  • 12 april: warmterecord in Maastricht.
  • 7 juni: Maximumtemperatuur tot 34,6 °C in Leopoldsburg.
  • 24 augustus: In 4 uur 133 mm regen neerslag in Haren en 128 mm in Laken met ernstige overstromingen.
  • 19 november: Windstoot van 144 km/h in Antwerpen. Schade in geheel Vlaanderen.

Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

Zie de categorie 1939 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.