Portaal:Literatuur

De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.

bewerk

Literatuur op Wikipedia

li·te·ra·tuur (de ~ (v.), -turen)
het geheel van de schriftelijke overlevering van een volk of een tijd; bellettrie, de schone letteren, letteren, letterkunde

Het woord literatuur heeft verschillende, dicht bij elkaar liggende betekenissen. De ruimste is dat literatuur de verzameling van alle teksten is, geschreven en in mondelinge vorm. Literatuur wordt ook in een enge betekenis gebruikt, waarbij zij tegenover lectuur is gesteld. In die zin zou literatuur de hoge, artistieke vorm en lectuur de lage, populairdere vorm van teksten aanduiden.

Gedichten en poëzie, toneel- en filmteksten, prozateksten die geheel of gedeeltelijk zijn verzonnen (fictie, bijvoorbeeld de roman) en proza dat waargebeurde verschijnselen en personen beschrijft (non-fictie, onder meer de brief, het essay en de autobiografie) kunnen literaire kenmerken bezitten. De definitie van die kenmerken is geen eenvoudige zaak. Veelal zijn meerduidigheid (poly-interpretabiliteit), originaliteit en complexiteit centrale criteria, alsook de betrokkenheid van de lezer bij het herscheppen van de tekst. Waterdichte instrumenten om te bepalen wat literatuur is, levert dat niet op.

Categorieën

Nieuwe artikelen

2023: Horror Coeli en andere gedichten - Herinneringen van een engelbewaarder - 'Antipathieke romanpersonages' - De eerlijke vinder (novelle) - 'Het alziend oog in de nachtspiegel' - De God Denkbaar Denkbaar de God - 'Paranoia' - Au pair (roman) - Erosie - Marja Visscher 2022: Oeuvre van Willem Frederik Hermans - Vier novellen - Oeuvre van Willem Frederik Hermans - 'Het fossiel' - Arne Jordal - Sebastiaan Klok - Herman F. Williams - 'Afscheid van Canada' - 'De elektriseermachine van Wimshurst' - 'Wittgenstein's levensvorm' - Wittgenstein in de mode en Kazemier niet - Een wonderkind of een total loss (novellebundel) - Waarom schrijven? - 'Ezelsoren' - Libertinage - 'Een veelbelovende jongeman' - Ruisend gruis . 'Dokter Klondyke' . 'Emigratie (novelle)' . 'Het lek in de eeuwigheid' - Het land van Rembrand - Abraham de Wees - Valentijn (Loo-Lee) - Dorbeck - Henri Osewoudt - Alfred Issendorf - Kussen door een rag van woorden 2021: Linda Green - Bram de Graaf - Anya Niewierra - Kroeglopen - Christiane Gohl - 'Manuscript in een kliniek gevonden' - 'Elektrotherapie (novelle)' - Lisa Gardner - Litterair Paspoort - Landwind (dichtbundel) - 'Samen naar Oostende' - 'Loo-Lee' - 'Een ontvoogding' - 'Atonale' - Hartslag (gedichtenbundel) - Mildred Savage - Barend de Graaff 2020: Gimmick! - Meg Waite Clayton - 'Nieuwe figuren in de Nederlandsche literatuur' - L'Albatros (gedicht) - John Meulenhoff - 'En toch... was de machine goed' - Muna Shehadi - Rachel Hore - Borchgravinne van Vergi - Jenny Colgan 2019: Edwin P.C. Zonneveld - Cristina Alger - Steve Cavanagh - Sarah Armstrong - Susan Wiggs - Wereldliteratuur - Zedenroman - Jaap Kolkman 2018: Daniel H. Pink - Achilles en Polyxena - Peter Martin - Karen Witemeyer - Generatie latte - Stefanie Zweig - De republiek - De kellner en de levenden - Edwin Arlington Robinson 2017: Ik red me wel - Louter leugens - De Nederlanden (gedicht) - Allemaal onzin - Dieuwke Winsemius - Walter Breedveld - Hetty Luiten - Dignate Robbertz - Johanne A. van Archem - Ina van der Beek - Catalijn Claes - Johan van Dorsten - Klaas van der Geest - H.J. van Nijnatten-Doffegnies - Olga van der Meer - Nel Schuttevaêr-Velthuys - Clemens Wisse - Anke de Graaf - Jannetje Visser-Roosendaal - Foka van Loon - Nino Haratischwili - Geeraerdt van Velsen - Sonnettenkrans 2016: Honderd dwaasheden - Ars poetica (Horatius) - Broer - Vorstenschool - 'Mijn lief, mijn lief, mijn lief' (sonnet van P.C. Hooft) - Spaanschen Brabander - Emblemata amatoria - Oostersch - Phillis Wheatley - Frode Granhus 2015: Noah - Een deerne in lokkend postuur - De zomer hou je ook niet tegen - 'Gezwinde grijsaard' (sonnet van P.C. Hooft) - Adam in ballingschap - Nederlandsche Historien - Moderne en hedendaagse Amerikaanse poëzie 2014: Literatuur in het Afrikaans - Een mooie jonge vrouw - Vijftig dwaasheden - Elizabeth Jane Howard - Het puttertje (roman) - Poëzie van de Engelse romantiek 2013: Foregrounding - Imagisme - Goblin Market and Other Poems - Creatief schrijven - U.S.A. (trilogie) - Red Harvest - Gabrielle Wittkop - De necrofiel - Oudengelse literatuur - Nowell Codex - Lines Composed a few miles above Tintern Abbey - Heptamerone - Le Mur (Sartre) - Livre de la Cité des Dames - Les Chemins de la liberté - Les Mots - Tragedies van Shakespeare - L'Amant (roman) - 2012 en ouder: A Valediction: Forbidding Mourning - Holy Sonnets - Elegy XIX: To His Mistress Going to Bed - Camille Lemonnier - Joseph Grandgagnage - Albanologie - Une saison en enfer - James Hamilton-Paterson - The Castle of Otranto - Ruimte-trilogie - Dido, Queen of Carthage - The Spanish Tragedy - Thomas Moore - Alfred Edward Housman - André Chamson - Nouveau roman - Things Fall Apart - De Bekoring - Métaphysique des tubes - Les Combustibles - Le Sabotage amoureux - Les Catilinaires - Antéchrista - Stupeur et tremblements - Hygiène de l'assassin - Wereldboekendag - Tim Green - Sonnet 127 - Wraaktragedie - Sonnet 30 - Sonnet 29 - Measure for Measure - Sonnet 20 - A Lover's Complaint - Sonnet 18 - Clara Reeve - Gothic novel - Ruth Lasters - Belgische literatuur - Postmoderne literatuur - The Sun Also Rises - Lost Generation - Maxwell Anderson - Rudolfo Anaya - Lijst van romanschrijvers uit de Verenigde Staten - Nederlandse literatuur - Panait Istrati - Herta Müller - The Prelude - Troilus and Criseyde - The Legend of Good Women - Essais - Georg Brandes - General Prologue - The First Part of King Henry the Sixth - The Life and Death of King John - Sonnet 1 - Henry V - Beachcomber - The Passionate Pilgrim - Henry IV, Part 2 - Mabel Loomis Todd - Pericles, Prince of Tyre - The Last of the Mohicans (boek) - Weekly Shōnen Jump - Literaire canon - Modernismo - Alfred William Pollard - Mildred Pierce (boek) - Bad quarto - The First Part of King Henry the Fourth - The Road Not Taken - To be, or not to be - Latijns-Amerikaanse literatuur - Gerard Manley Hopkins - Vanity Fair (roman) - Anne Bradstreet - William Strachey - George Percy - James Fenimore Cooper - Engelse literatuur - Amerikaanse literatuur - De herovering van de Amerikaanse droom - John Lydgate - Arnold Bennett - John Green

Etalage-artikelen

Simon Carmiggelt - Adam in ballingschap - Lucifer (toneelstuk) - Amerikaanse literatuur - Henry David Thoreau - The Prelude - Ellesmere Chaucer-manuscript - Henry IV, Part 1 - Gothic novel - Roodbaard (strip) - Très Riches Heures du duc de Berry - Geoffrey Chaucer - The Canterbury Tales - De goddelijke komedie - Philip K. Dick - Geschiedenis van de Nederlandse spelling - Victor Hugo - Franz Kafka - Kalevala - Kunsttaal - Hubert Lampo - Nahuatl - Madame de Stael - Stendhal - Surinaamse literatuur - Oscar Wilde - Voynichmanuscript

bewerk

Schrijver Uitgelicht

Ferdinand Bordewijk (Amsterdam, 10 oktober 1884 – Den Haag, 28 april 1965) was een Nederlands schrijver die tot de stromingen van de nieuwe zakelijkheid en het magisch realisme wordt gerekend.

Ferdinand Johan Wilhelm Christiaan Karel Emil Bordewijk liet zijn zes voornamen wijzigen in Ferdinand bij beschikking van de arrondissementsrechtbank van Den Haag op 13 maart 1919. Hij studeerde rechten in Leiden. Na zijn studie ging hij in Rotterdam werken op een advocatenkantoor. In 1916 debuteerde hij zonder veel succes met de dichtbundel Paddenstoelen onder het pseudoniem Ton Ven. Hij kreeg meer erkenning met de drie korte romans, Blokken (1931), Knorrende beesten (1933) en Bint (1934) en twee langere romans, Rood paleis (1936) en Karakter (1938). Blokken is een roman over een dystopie (anti-utopie) en verscheen één jaar eerder dan Brave New World van Aldous Huxley, die hij "een enorme prul" noemde. Bordewijk huwde op 1 augustus 1914 met de Nederlandse componiste Johanna Roepman. Hij schreef onder andere het libretto voor haar opera Rotonde uit 1941.

(lees verder)

bewerk

Literatuurprijzen

Een literatuurprijs wordt periodiek (vaak jaarlijks) uitgereikt aan een auteur voor een specifiek werk, een serie werken of zijn of haar gehele oeuvre. Enkele voorbeelden van bekende literatuurprijzen:

Nederland

Vlaanderen

Internationaal: Nobelprijs voor de Literatuur - Booker Prize - Cervantesprijs - International Booker Prize - Prix Goncourt - Pulitzer-prijs - Prix de l'Académie française - Georg-Büchner-Preis -
Kinderliteratuurprijzen: Boekenleeuw (Vlaanderen) - Boekensleutel - Prijs van de Nederlandse Kinderjury - Gouden Griffel - Zilveren Griffel - Gouden Penseel - Zilveren Penseel - Thea Beckmanprijs - Gouden Uil (Vlaanderen) - Gouden Zoen - Kinderboekwinkelprijs- Nienke van Hichtumprijs

bewerk

Quote

"Er zijn geen goede schrijvers. Soms ontstaat in ons land een goed boek, dat op het gemiddelde peil geen invloed heeft. De goede boeken zijn meestal afkomstig van zonderlingen, liefhebbers die stiekem schrijven in het holst van de nacht en niets te maken hebben met het literaire leven, met de levende literatuur als geheel."

Willem Frederik Hermans

bewerk

Boek Uitgelicht

Moby-Dick; or, The Whale is een boek van de Amerikaanse schrijver Herman Melville uit 1851, genoemd naar een ongewoon grote en agressieve witte potvis die in het boek een centrale rol speelt. Deze potvis zou zoveel rampen hebben veroorzaakt voor de walvisvaarders dat het dier uitgroeide tot een mythe.

Het boek maakt gebruik van gestileerde taal, metaforen en symbolisme om meerdere thema’s aan te snijden, zoals sociale status, het concept van goed en kwaad, en de vraag omtrent het wel of niet bestaan van goden. De roman was aanvankelijk opgezet als een vrij waarheidsgetrouw, maar gefictionaliseerd verslag van Melvilles eigen ervaringen op walvisvaarders tussen 1841 en 1842. Deels was het ook gebaseerd op het ware verslag van de getorpedeerde walvisvaarder Essex. Toen hij de roman aan het schrijven was, maakte Melville echter kennis met de auteur Nathaniel Hawthorne, en die kennismaking inspireerde hem ertoe de thematiek van de roman grondig te wijzigen. Niet langer was het louter het verslag van een heroïsche jacht op een witte walvis: nu kwamen ook metafysische thema's aan de orde (de onkenbare werkelijkheid, een onverschillige Schepper), en de spirituele ontwikkeling van de zeelieden komt op de voorgrond.

De structuur van het boek vertoont de sporen van Melvilles koerswijziging, en er valt veel op die structuur aan te merken. Niettemin wordt het boek beschouwd als een van de grote romans uit de wereldliteratuur. (lees verder)

Andere artikelen over boeken

In de categorieën: Historische roman - Dichtbundel - Avonturenroman - Detective - Fantasyboek - Dystopie - Sciencefictionboek - Filosofische roman - Psychologische roman - Horrorboek - Spionageroman - Thriller - Gothic novel - Autobiografie - Biografie - Reisverhaal - Esoterisch boek - Historisch boek - Politiek boek - Religieus boek - Wetenschappelijk boek

bewerk

Dit kan beter

[bewerk]

Zie ook een willekeurig beginnetje of de hele categorie beginnetje literatuur

- Friese literatuur (5 juli 2009) - Les mots et les choses ( 29 september 2009 ) - Turks Fruit (roman) (16 januari 2010) - Johann Heinrich Pestalozzi (27 maart 2010) - Engelse renaissance (28 maart 2012) - Ierse literatuur (28 maart 2012) - Vanity Fair (roman) (28 maart 2012) - Eagle Strike ( 29 april 2020 ) - Onder professoren (6 augustus 2022)

bewerk

Gewenste artikelen

Help mee het portaal uit te breiden! Over de volgende onderwerpen is nog geen artikel:

Boeken en toneelstukken
Sleuteloog (Hella Haasse) - Publiek geheim (J. Bernlef) - Het schervengericht (A.F.Th. van der Heijden) - Het wederzijds huwelijksbedrog (Pieter Langendĳk) - Multatuli: Leven en werk van Eduard Douwes Dekker (Dik van der Meulen) - De verbeelding (Herman Franke) - De hydrograaf (Allard Schröder) - Onder het plaveisel het moeras (A.F.Th. van der Heijden) - Gewassen vlees (Thomas Rosenboom) - De graaf van Weet-ik-veel (Annie M.G. Schmidt) - Nader tot U (Gerard Reve)

Gedichten

Schrijvers/dichters Nederlandstalig

Malika Blain ([1][2]; nl) - Harry Brander (nl) - Fadoua Bouali ([3] [4] [5]) - Marijke Ekelschot ([6][7]) - Johanna Fortuin ([8][9]) - Felicie Jehu ([10][11][12]) - Paul Possemiers (Pseudoniem: Simon Vanloo) ([13]) - Pen Stewart ([14]) - Ebele Wybenga ([15]) Ferry Zandvliet ([16]), ([17])

Schrijvers/dichters buitenland
José Baroja Chileense schrijver (fr) (en) - Ma Jian (en, Chinees politiek schrijver) - Maurice Blanchard (d3300446, [18]) - Petronella Keysers (fr, [19]) - Peter Coryllis (de) -

Stripschrijvers, -tekenaars en andere illustrateurs
Jean Paul Arends - Arman & Ilva - Jan Dirk Barreveld - Luuk Bode - Dupuy & Berberian - Marian Latour (d40079193), illustratrice - Lian Ong - IJsbrand Oost - Michiel van der Pol - Simon Praamsma - Carlos Sampayo - Erwin Suvaal - Kees Sparreboom - Johan B.G. Vandenblink - Rob Williams (d7340653) -

Letters
Į- Ų-

Diversen
Bulaaq (uitgeverij) ([20], [21]) - Diëgesis (en) - Epistolariteit - Europese literatuur (en) - Grijze literatuur (en|de|[22]) - Indiase literatuur (en) - Indiaas-Amerikaanse literatuur (en) Amerikaanse literatuur geschreven door Amerikaanse schrijvers van Indiase afkomst - Maria-mirakel - Maria-exempel - Pakistaanse literatuur (en) - Perzische literatuur (en) - Vietnamese literatuur (en) - Uitgeverij Albatros (en redirect Albatros (uitgeverij)) - Vlaamse Gaai Uitgeverij -

(vul aan↓)

bewerk

Dode Dichters Almanak

Cornelis Buddingh' (veelal onterecht aangeduid als Cees Buddingh') (Dordrecht, 7 augustus 1918 - 24 november 1985) was een Nederlands dichter en prozaïst.

Hij doceerde Engels aan het Instituut voor Vertaalkunde in Amsterdam en vertaalde onder meer A Clockwork Orange naar het Nederlands. Ook is hij bekend geworden om zijn vertalingen van de complete werken van William Shakespeare.

Buddingh' debuteerde in 1941 met Het Geïrriteerde lied. Faam verwierf hij in de jaren '50 en jaren '60, met een groot aantal publicaties die zijn naam vooral vestigden als nonsensdichter. Hoewel sommige van zijn werken inderdaad uit nonsens bestaan (zoals de Gorgelrijmen, zie ook Blauwbilgorgel), geldt dat in mindere mate voor vooral zijn latere werk.

Naar de dichter is de C. Buddingh'-prijs vernoemd. Deze wordt jaarlijks toegekend aan het beste debuut in de Nederlandstalige poëzie, en wordt uitgereikt op Poetry International.

(lees verder)

bewerk

Wist je dat...

...het boek A Clockwork Orange werd geïnspireerd door een gebeurtenis in het leven van schrijver Anthony Burgess?

...veel luisteraars op 30 oktober 1938 dachten dat het hoorspel van H.G. Wells' sciencefictionroman The War of the Worlds een echte invasie van marsmannetjes was?

...Harry Potter bedenkster J.K. Rowling eigenlijk geen tweede naam heeft, maar de K voor de naam van haar grootmoeder Kathleen staat?

...het sprookje Het lelijke jonge eendje van Hans Christian Andersen autobiografisch is, omdat hij vroeger veel gepest werd?

...de Russische schrijver Sergej Dovlatov inspiratie voor zijn boeken haalde uit de dienstplicht die hij vervulde in een goelagkamp?

…de Schotse schrijver Robert Louis Stevenson overleed op een eiland in de Grote Oceaan?

...de schrijver Frederik van Eeden enige tijd in Mijnsheerenland heeft gewoond?

... de Nederlandse vertaler van de Harry Potter-reeks van J.K. Rowling, Wiebe Buddingh', zoon is van dichter C. Buddingh'?

bewerk

Kinderboeken

Nederlandstalige jeugdliteratuur

Engels- en anderstalige jeugdliteratuur

Roald Dahl
Astrid Lindgren - Pippi Langkous
J. K. Rowling - Harry Potter
Eric Carle - Rupsje Nooitgenoeg
Rudyard Kipling - The Jungle Book
C.S. Lewis - De Kronieken van Narnia
Karl May - Winnetou en Old Shatterhand
A.A. Milne - Winnie de Poeh
Robert Louis Stevenson - Schateiland
Jules Verne - De reis om de wereld in tachtig dagen

Sprookjes

Zie ook

bewerk

Stijlfiguren

Een stijlfiguur is in taal een afwijking van de "gewone" manier van zeggen. Dit wordt in de literatuur vaak bewust gedaan om een bepaald effect te bereiken. Gebeurt de afwijking onbewust, dan spreekt men ook wel van een stijlfout. Voorbeelden van bekende stijlfiguren zijn:

allegorie - alliteratie - anticlimax - cliché - climax - clou - contaminatie - ellips - eufemisme - homerische vergelijking - hyperbool - inversie - ironie - litotes - metafoor - metonymie - onomatopee - oxymoron - parabool - paradox - parafrase - pars pro toto - personificatie - pleonasme - pointe - retorische vraag - rijm - sarcasme - tautologie - totum pro parte - vergelijking - zinspeling

Voeg vragen toe!

Literatuurquiz

1. Wie is de schrijver van Eline Vere?

2. Waar werd William Shakespeare geboren?

3. Onder welk pseudoniem is Herman Pieter Schönfeld Wichers beter bekend?

4. Welke Engelse schreef Bridget Jones's Diary?

5. Wie schreef in 2015 het Boekenweekgeschenk?

6. Wie is de schrijfster van Jane Eyre?

Klik rechts voor de antwoorden!

bewerk

Stripboeken

Bekende strips

Agent 327 - Asterix - Olivier B. Bommel - Casper en Hobbes - De familie Doorzon - Douwe Dabbert - Dilbert - Donald Duck - F.C. Knudde - Fokke & Sukke - Franka - Garfield - Guust - Heinz - Jan, Jans en de kinderen - Kick Wilstra - Kuifje - Lucky Luke - Mickey Mouse - Nero (strip) - Paling en Ko - Peanuts - Popeye - Robbedoes en Kwabbernoot - Sigmund - Sjef van Oekel - Sjors en Sjimmie - De Smurfen - Snoopy - Suske en Wiske - Tom en Jerry - Tom Poes - Van Nul tot Nu

Zie ook

	Subportalen van Kunst & Cultuur
Amerikaanse literatuur · Disney · Eurovisiesongfestival · Fantasy · Film · Film noir · Harry Potter · Horror · Jazz · Klassieke muziek · Literatuur · Musical · Muziek · Rock · Shakespeare · Strip · Sciencefiction

	Portalen
Hulp-en-beheerportaal · Gebruikersportaal · Navigatieportaal · In het nieuws
Biologie · Geschiedenis · Kunst & Cultuur · Landen & Volken · Mens & Maatschappij · Politiek · Religie · Sport · Taal · Wetenschap & Technologie
Portaal van de week: Disney

Literatuur op Wikipedia

Categorieën

Nieuwe artikelen

Etalage-artikelen

Nederlandstalige schrijvers & dichters

Engelstalige schrijvers & dichters

Literatuurprijzen

Quote

Boek Uitgelicht

Andere artikelen over boeken

Dit kan beter

Gewenste artikelen

Dode Dichters Almanak

Wist je dat...

Kinderboeken

Engels- en anderstalige jeugdliteratuur

Zie ook

Stijlfiguren

Literatuurquiz

Stripboeken

Bekende strips

Zie ook