Gun (China)
Gun | ||||
---|---|---|---|---|
Naam (taalvarianten) | ||||
Vereenvoudigd | 鲧 | |||
Traditioneel | ||||
Pinyin | Gǔn | |||
Wade-Giles | Kun | |||
|
Gun (Kun) was een figuur uit de Chinese mythologie. Volgens de traditionele historische bronnen kreeg hij van Yao, een van de Vijf Oerkeizers opdracht de overstromingen van de Gele Rivier te bedwingen. Toen dit mislukte werd hij ter dood gebracht. Zijn taak werd volbracht door zijn zoon Yu, de mythische stichter van de Xia-dynastie.
Traditionele biografie
[bewerken | brontekst bewerken]Gun was volgens de Shiji de zoon van keizer Zhuan Xu (顓頊) en daarmee de achterkleinzoon van de Gele Keizer. Net als zijn grootvader, Chang Yi (
Volgens de Shiji werd Gun op advies van de Leiders van de Vier Heilige Bergen door keizer Yao aangesteld om de overstroming van de Gele Rivier te bedwingen. Het water kwam inmiddels tot aan de hemel en overstroomde de heuvels. Gun wilde de overstroming bestrijden door de aanleg van dammen, maar was na negen jaar nog steeds niet in staat de overstroming te bedwingen. Hij werd daarom op bevel van keizer Yao (of zijn opvolger, keizer Shun) terechtgesteld op de Shanyu (
Reconstructie van de mythe
[bewerken | brontekst bewerken]In de traditionele biografie werd Gun beschreven alsof het om een historisch persoon ging, een ambtenaar in dienst van de keizer. Door fragmenten te combineren uit het Boek der Liederen, het Boek der Documenten, de geschriften van de Meester van Huainan (Huainanzi) en het 'Boek van de bergen en de zeeën' (Shanhaijing) kon volgens de Amerikaanse sinoloog Derk Bodde (1909-2003) de eigenlijke mythe worden afgeleid.
Toen Gun opdracht kreeg de overstroming te bestrijden, nam hij van Di (
Moderne duiding
[bewerken | brontekst bewerken]De mythe van Gun hangt nauw samen met de mythen rond Yu. Zij vormen geen eenheid, maar zijn samenvoegingen van elementen afkomstig uit diverse culturen. Die verschillen kunnen geografisch of etnisch van aard zijn geweest. Volgens de Franse sinoloog Henri Maspero (1882-1945) stammen de mythen rond Gun en Yu uit twee gebieden, de midden- en de benedenloop van de Gele Rivier. Volgens Wolfram Eberhard (1909-1989) zijn ze afkomstig uit het stroomgebied van de Jangtsekiang. In elk geval speelde water in alle verhalen een grote rol. Het karakter Gun betekent 'grote vis'. Er zijn twee varianten,
In de latere geschiedschrijving verloor Gun de goddelijke status en werd 'gerationaliseerd' tot een functionaris in dienst van de heerser. Toen vanaf de tweede eeuw v.Chr. de historische bronnen hun huidige vorm kregen, werden de bestuurlijke verhoudingen van dat moment in de tijd teruggeprojecteerd. Net als ambtenaren uit de tweede eeuw v.Chr. kon daarom ook Gun worden gestraft toen hij zijn opgedragen taak niet naar behoren vervulde.
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- Chinese mythologie
- Yu, stichter van de Xia-dynastie
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- (en) Birrell, Anne, Chinese Mythology. An Introduction, Baltimore (Johns Hopkins University Press) 1993, ISBN 0-8018-4595-5; pbk. editie (1999): ISBN 0-8018-6183-7, pp. 79–82.
- (en) Bodde, Derk, 'Mythology of ancient China', in: Kramer, Samuel Noah (ed.), Mythologies of the Ancient World, New York (Doubleday, Anchor Books) 1961, ISBN 0-385-09567-8, pp. 367–409.
- (de) 'Kun' in: Münke, Wolfgang, Die klassische chinesische Mythologie, Stuttgart (Klett) 1976, ISBN 3-12-906010-3, pp. 204–210.
- (en) 'Gun' in: Roberts, Jeremy, Chinese Mythology A to Z, New York (Facts of File, Inc.) 2004, ISBN 0-8160-4870-3, p. 51.
- (en) Nienhauser, William H. (ed.), Ssu-ma Ch'ien, The Grand Scribe's Records. Volume 1, The Basic Annals of Pre-Han China, ed., Bloomington (Indiana University Press) 1994, ISBN 0-253-34021-7
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- (en) Klik hier voor de plaats van Gun binnen het Chinese pantheon.
- (fr) Shiji, Se-ma Ts’ien, Les Mémoires historiques, Vertaling en annotatie door Édouard Chavannes, eerste deel, Parijs: Librairie d’Amérique et d’Orient Adrien Maisonneuve, 1967. Eerste afdeling: les Annales principales, hoofdstuk 1 (Les cinq empereurs) en hoofdstuk 2 (Les Hia). Zie: [1] voor integrale tekst.