Mikojan-Goerevitsj MiG-17
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
De Mikojan-Goerevitsj MiG-17 of kortweg MiG-17 (Russisch: Микоян и Гуревич МиГ-17) (NAVO-codenaam: Fresco) was een straaljager uit de Sovjet-Unie uit het begin van de jaren 1950.
Ontwikkeling
[bewerken | brontekst bewerken]De MiG-17 werd gebaseerd op de succesvolle voorloper van Mikojan-Goerevitsj, de MiG-15. De ontwikkeling ervan begon in 1949. Het toestel werd ontworpen om de tekortkomingen van de 15 bij hoge snelheden weg te werken. De belangrijkste vernieuwing was het gebruik van hoekvleugels. Samen met de hertekende staart zorgden die voor meer stabiliteit voorbij de geluidsmuur. De MiG-17 kreeg ook nieuwe van Rolls-Royce gekopieerde turbojets met naverbrander.
Het prototype van de MiG-17 maakte een eerste vlucht op 14 januari 1950. Op een gecrasht prototype op 17 maart na werd het toestel met succes getest en op 1 september 1951 werd het in productie gebracht. Het basistoestel was bestemd als gevechtsvliegtuig uitgerust met drie boordkanonnen. Een tweede prototype was ontwikkeld als onderscheppingsjager. Dit toestel werd uitgerust met een radar. Er werd ook een variant met radar ontwikkeld voor alle weersomstandigheden (17P). Midden 1953 verscheen de 17F-variant met de VK-1F motor met naverbrander wat betere prestaties gaf. In 1956 werden 47 toestellen omgebouwd tot 17PM's. Ze werden uitgerust met de nieuwe K-5-lucht-luchtraket. Ten slotte werd ook een kleine serie 17R-verkenningsvliegtuigen gebouwd.
Vanaf 1955 mocht Polen de MiG-17 in licentie zelf produceren. De Poolse toestellen heetten Lim-5. Het eerste toestel werd gebouwd op 28 november 1956 en tegen 1960 waren 477 toestellen geproduceerd. Polen bouwde naast de standaardversie ook de verkenningsversie (5R), de onderscheppingsjager (5P) en een eigen aanvalsvariant (5M). Andere Poolse versies waren de 6bis vanaf 1963, de 6M in de jaren 70 en de 6R en MR verkenningsvliegtuigen.
Nadat er in 1956 reeds 17F's geassembleerd werden verkreeg ook China een licentie op het toestel in 1957. De Chinese versie ervan heette Shenyang J-5 en de Chinese exporttoestellen F-5. In 1964 begon het land met de ontwikkeling van een variant uitgerust met radar, de J-5A. Er werd ook een trainingstoestel ontwikkeld (JJ-5/FT-5) met twee zitplaatsen. Dit was de enige tweezitsvariant van de MiG-17 en werd tussen 1966 en 1986 ook als laatste variant geproduceerd. Het toestel is nog steeds in dienst bij de Chinese luchtmacht. Ook in landen als Noord-Korea, Pakistan en Soedan zijn varianten van de MiG-17 nog steeds in dienst wat het tot een van de langst operationele gevechtsvliegtuigen ooit maakt.
Operationele geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Het hoofddoel van de MiG-17 waren Amerikaanse lange-afstandsbommenwerpers die destijds nog propelleraangedreven waren. Toen die vervangen werden door supersonische bommenwerpers was de MiG-17 verouderd en werd opgevolgd door de supersonische onderscheppers MiG-21 en de MiG-23.
Alvorens dat gebeurde werd het toestel wel operationeel in twintig luchtmachten. Begin jaren 1960 werd de MiG-17 standaard in de landen van het Warschaupact. Andere kopers waren bondgenoten van de Sovjet-Unie in Afrika en Azië.
In 1958 was de MiG-17 voor het eerst bij gevechtshandeling betrokken toen Chinese toestellen op Taiwanese F-86 Sabre's botsten boven de Straat van Taiwan. Midden jaren 1960 werden MiG-17's van Noord-Vietnam ingezet in de Vietnamoorlog. Ook MiG-17's van Arabische landen zagen actie in de verscheidene oorlogen tegen Israël. Hier kenden de toestellen weinig succes wat geweten wordt aan de ondermaatse opleiding van hun piloten.
Varianten
[bewerken | brontekst bewerken]- I-300
- Prototype.
- MiG-17
- Basisversie met VK-1-motor.
- MiG-17A
- Gevechtsvliegtuig met VK-1A-motor.
- MiG-17AS
- Multirol-toestel voorzien voor raketten.
- MiG-17P
- Toestel voor alle weersomstandigheden met radar.
- MiG-17F
- Basisgevechtsvliegtuig met VK-1F-motor.
- MiG-17PF
- Toestel voor alle weersomstandigheden met radar en VK-1F-motor.
- MiG-17PM/PFU
- Gevechtsvliegtuig met radar en K-5-raketten.
- MiG-17R
- Verkenningsvliegtuig met camera en VK-1F-motor.
- MiG-17SN
- Prototype met twee zijluchtinlaten en 23mm-kanonnen in de neus.
- Shenyang J-5
- Chinese versie in licentie.
Gebruikers
[bewerken | brontekst bewerken]- Afghaans Nationaal Luchtkorps
- Ongeveer 100 MiG-17F's vanaf 1957.
- Albanese luchtmacht
- 12 J-5's en 8 JJ-5-trainers van Chinese makelij.
- Algerijnse luchtmacht
- Angolese volksluchtmacht/luchtverdediging en luchtafweer
- Toestellen in dienst.
- Bangladese luchtmacht
- Bulgaarse luchtmacht
- Burkina Fasaanse luchtmacht
- Koninklijke Cambodjaanse luchtmacht
- Toestellen mogelijk in opslag.
- Luchtmacht van het Volksbevrijdingsleger
- Eigen Shenyang J-5-variant.
- Congolese luchtmacht
- Cubaanse revolutionaire luchtmacht
- Egyptische luchtmacht
- Ethiopische luchtmacht
- Guinese luchtmacht
- Guinee-Bissause luchtmacht
- Hongaarse luchtmacht
- Indonesische luchtmacht
- MiG-17F en -17PF toestellen geopereerd van 1961 tot 1969.
- Iraakse luchtmacht
- Jemenitische luchtmacht
- Libische luchtmacht
- Madagascarse luchtmacht
- Malinese luchtmacht
- Toestellen in dienst.
- Koninklijke Marokkaanse luchtmacht
- Mongools luchtverdedigingsmachtcommando
- Mozambikaanse luchtmacht
- Toestellen in dienst.
- Nigeriaanse luchtmacht
- Koreaanse volksluchtmacht
- Toestellen J-5 in dienst.
- Ugandese luchtmacht
- Oost-Duitse luchtmacht
- Pakistaanse luchtmacht
- Poolse luchtmacht
- Eigen Lim-5-variant.
- Roemeense luchtmacht
- 12 17PF's vanaf 1955 en 50 17F's vanaf 1956.
- Soedanese Luchtmacht
- Toestellen 17 en J-5 in dienst.
- Somalisch Luchtkorps
- Somaliland
- Luchtmacht van de Sovjet-Unie
- Sri Lankaanse Luchtmacht
- Toestellen uit dienst.
- Syrische luchtmacht
- Tanzaniaanse Volksverdedigingsluchtmacht
- Toestellen J-5 in dienst.
- Tsjechische luchtmacht
- Luchtmacht van de Verenigde Staten
- Vietnamese Volksluchtmacht
- Zimbabwaanse luchtmacht