Oostenrijkse keuken

Dit artikel behoort tot
de reeks over kookkunst

Bereidingstechnieken en benodigdheden
Keukengerei
Kooktechnieken
Ingrediënten en soorten voedsel

Kruiden en specerijen
Sauzen · Soepen
Vlees · Vis
Groente · Fruit
Kaas · Pasta
Drank · Andere ingrediënten

Regionale keukens
Westers · Latijns-Amerika
Caribisch · Indiaans
Aziatisch · Indiaas
Thais · Midden-Oosten
Mediterraan · Afrikaans
Polynesisch · Chinees
Filipijns

Culinaire geschiedenis Oud-Egyptische keuken
Oud-Romeinse keuken
Middeleeuwse kookkunst
Horeca
Wikibooks-kookboek

Portaal Eten & Drinken

De Oostenrijkse keuken, van oudsher een boerenkeuken, is bekend vanwege haar vele soorten nagerechten (Duits: Mehlspeisen). De regionale keuken krijgt steeds meer bekendheid en waardering. Vaak wordt de Oostenrijkse keuken ten onrechte gelijkgeschakeld met de Weense keuken, maar kent hier grote verschillen mee. De Oostenrijkse keuken kent vanwege de geschiedenis en diverse culturen van de Donaumonarchie vele Italiaanse, Hongaarse en Boheemse invloeden. Vaak werden gerechten overgenomen, aangepast aan de eigen smaak en verder ontwikkeld tot wat ze nu zijn. Het bekendste voorbeeld hiervan is goulash, dat als Fiaker Gulasch in Wenen een van de populairdere gerechten is verworden.

Snacks

Als tussendoortje (Oostenrijks: Jause) of lunch wordt veelal brood met beleg genuttigd. Denk hierbij aan spek, kaassoorten, reuzel, worst, leverkaas, etc. Ook worden kleine warme gerechten als goulash gegeten. Onder Brettljause wordt een broodmaaltijd verstaan bestaande uit worst of ham, koud varkensvlees, mierikswortel, kaas en augurken, op een houten plank geserveerd.

Drinken

Koffie

Koffie wordt, in het bijzonder in Wenen, op vele verschillende manier bereid. Voorbeelden hiervan zijn een Verlängerter, een Melange, een Kapuziner en Einspänner. De Weense koffiecultuur gaat terug naar de tijd van de Turkse overheersing.

Zie ook Koffiecultuur in het artikel Wenen

Bier

Oostenrijk kent een rijke biertraditie en vele brouwerijen. De populairst biersoorten zijn Lager (pilsner, wat in Oostenrijk overigens Märzen wordt genoemd), Zwicklbier (ongefilterd), Weißbier (tarwebier of witbier) (naturtrüb) en Weizenbier. Op feestdagen wordt ook veel bokbier geserveerd. De meest voorkomende biermaten zijn een Pfiff (0,2 l), een Seidel (0,3 l) en een Krügerl (0,5 l).

Wijn

Oostenrijk kent een grote wijncultuur. De voornaamste wijngebieden zijn Wenen, Neder-Oostenrijk, Burgenland en Stiermarken. Oostenrijk mag tot de belangrijkste producenten van kwaliteitswijnen worden gerekend, iets wat tot uitdrukking komt in de gemiddelde prijs van een fles Oostenrijkse wijn. Een nog jonge wijn wordt Heuriger genoemd en meestal direct bij de wijnboer geschonken.

Bekende Oostenrijkse wijnen:

Rood: Zweigelt (van de druiven Sankt Laurent), Blaufränkisch en Blauwe Portugeser
Wit: Grüner Veltliner, Schilcher en Uhudler

Andere alcoholische dranken

In Opper-Oostenrijk, Neder-Oostenrijk, Stiermarken, Karinthië en Vorarlberg wordt veel most geproduceerd, het vergiste sap van appels of peren.

Na afloop van de maaltijd wordt vaak Schnaps of Edelbrand geschonken, welke in Oostenrijk vaak van abrikozen, lijsterbessen, gentiaan of verschillende kruiden wordt gemaakt. Wanneer de drank gemaakt is in een kleine privéstokerij, wordt deze vaak Hausbrand genoemd. In totaal zijn in Oostenrijk ongeveer 20.000 privé-stokerijen.

Ook bekend zijn de Inländer Rum, een bruine rum welke vaak een percentage heeft van 60 tot 80% en vooral gebruikt wordt om te mixen en in de keuken.

Vlees

Specialiteiten naar deelstaat

Wenen: Schnitzel, Palatschinken (pannenkoek), Erdäpfelsalat, Frittatensuppe (soep met streepjes pannenkoek), Frankfurter, Kaiserschmarren
Neder-Oostenrijk: Mohnnudeln, Wachauer Marillenknödel, Marchfelder Spargel
Burgenland: Krautroulade, Gefüllte Paprika, Grenadiermarsch, Bohnenstrudel, Paprikahendl, Letscho
Stiermarken: Kürbiskernöl (olie van de zaden van de pompoen), Backhendl (gebakkene kip), Schilcher-wijn
Opper-Oostenrijk: Surbratl, Erdäpfelkäs, Maurerforelle, Knödel, Linzer Torte
Salzburg: Salzburger Nockerl, Kaspressknödel, Nidei, Strauben
Karinthië: Kärntner Kasnudeln, Schlickkrapfen, Ritschert
Tirol: Tiroler Speck, Schlutzkrapfen, Tiroler Gröstl, Kiachl
Vorarlberg: Montafoner Käsesuppe, Käsespätzle, Vorarlberger Bergkäse/Alpkäse, Mostbröckle (worst), Schübling (worst) Riebel

Zie de categorie Cuisine of Austria van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.