Stamboeknummer
Het Stamboeknummer was het nummer waaronder leden van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) waren ingeschreven in de ledenadministratie.
De NSB werd op 14 december 1931 opgericht door Anton Mussert en Cornelis van Geelkerken. In de ledenadministratie kreeg ieder lid een oplopend volgnummer, in volgorde van aanmelding; het stamboeknummer. Mussert kreeg natuurlijk nummer 1 toegewezen en Van Geelkerken vanzelfsprekend nummer 2. Hoe lager het nummer, des te langer was de drager ervan lid van de NSB. Dit gegeven speelde een statusbepalende rol binnen de aanhangers van de NSB. De eerste 1000 NSB-leden hadden het voorrecht om altijd bij Mussert in zijn werkkamer op het NSB-hoofdkwartier aan de Utrechtse Maliebaan 35 naar binnen te lopen om aangelegenheden met hem te bespreken. Zij behoefden daartoe geen afspraak te maken.
Toen de NSB de mijlpaal van 100.000 leden behaalde, was dit aanleiding tot grote vreugde binnen de beweging. Daarop 'sloot' Mussert, met enig gevoel voor de dramatiek van het moment, publiekelijk de 'eerste ban' der beweging.
| Ledental van de NSB | |
|---|---|
| 1 januari 1933 | 900 |
| 1 januari 1934 | 21.000 |
| 1 januari 1935 | 33.000 |
| 1 januari 1936 | 52.000 |
| 1 januari 1937 | 48.000 |
| 1 januari 1938 | 39.000 |
| 1 januari 1939 | 37.000 |
| 1 januari 1940 | 32.000 |
| maart 1940 | 33.342 |
| 31 oktober 1941 | 90.788 |
| 31 maart 1943 | 99.353 |
| 30 september 1943 | 101.314 |
- ↑ C. van Geelkerken (mei 1941). Voor Volk en Vaderland. Nenasu, pp. 171.
- ↑ Neerlandistiek, 2016
- ↑ Brief van de minister van Binnenlandse Zaken aan de Eerste Kamer der Staten-Generaal betreffende het ontslag van Grippeling als burgemeester van Hoogland d.d. 10 januari 1953
