Ukkel

**Ukkel**
Uccle
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	België
Arrondissement	Brussel-Hoofdstad
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	22,87 km² (2022); 29,99%; 37,34%; 32,67%
Coördinaten	50° 48' NB, 4° 20' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	86.806 (01/01/2024) ; 46,51% ; 53,49% ; 3794,81 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 19,77%; 61,46%; 18,77%
Buitenlanders	34,36% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Boris Dilliès (MR)
Bestuur	MR, Ecolo-Groen, cdH
Zetels; MR; Ecolo-Groen; DéFI; Uccle En Avant; PS; cdH	43; 16; 13; 6; 3; 3; 2
Economie
Gemiddeld inkomen	22.743 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	11,49% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 1180	Deelgemeente; Ukkel
Zonenummer	02
NIS-code	21016
Politiezone	Ukkel / W-B / Oudergem
Hulpverleningszone	DBDMH
Website	www.uccle.be
Detailkaart
	ligging in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Portaal	België

Ukkel (Frans: Uccle) is na de stad Brussel zelf de grootste gemeente in oppervlakte van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en ligt ten zuiden van Brussel-centrum. De gemeente telt ruim 86.000 inwoners.^[1]

Ukkel is een van de groenere gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Een deel van het Zoniënwoud ligt op zijn grondgebied.

Het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI), de Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB) en het Koninklijk Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie (BIRA) bevinden zich in Ukkel en vormen samen de zogeheten Pool Ruimte.

De gemeente grenst met de klok mee aan Vorst, Elsene, Brussel-stad (namelijk het Ter Kamerenbos), Watermaal-Bosvoorde (allemaal Brussels Hoofdstedelijk Gewest) en de Vlaams-Brabantse faciliteitengemeenten Sint-Genesius-Rode, Linkebeek en Drogenbos.

Geschiedenis

Ferrariskaart met de omgeving van Ukkel, Stalle en Carloo

Ukkel was in de vroege middeleeuwen een uitgestrekt Karolingisch domein, dat zich uitstrekte over wat nu onder meer Ukkel, Vorst, Drogenbos, Sint-Gillis en delen van Brussel en Elsene zijn. Later werd het graafschap Ukkel een van de graafschappen in de Brabantgouw. Later werd het een Brabants hertogelijk domein en in de loop van de middeleeuwen ontstonden hier door ontginning vanuit de abdij van Vorst en abdij Ter Kameren verschillende nederzettingen. Een van die dorpen was Ukkel, ontstaan ten oosten van de Alsembergsesteenweg, een grote invalsweg naar Brussel, rond de huidige Sint-Pieterskerk. Ukkel werd een belangrijk dorp met een uitgestrekte jurisdictie in Brussel en omgeving. Hieruit werd in 1296 Obbrussel, nu Sint-Gillis genoemd, aangehecht bij Brussel en in 1394 werd Vorst opgenomen in de Kuipe van Brussel. Ukkel telde naast het dorp nog verschillende heerlijkheden, waaronder Stalle en Carloo.

Op het eind van het ancien régime werden onder Frans bewind de gemeenten gecreëerd. Ukkel werd in 1795 samengevoegd met de heerlijkheden Stalle en Carloo (Sint-Job-parochie) tot de gemeente Ukkel. Neder-Elsene en de gehuchten Tenbos en Boondael gingen naar de gemeente Elsene en Drogenbos werd in 1798 een afzonderlijke gemeente. In de loop van de 19de eeuw ontwikkelde Brussel zich en ook in het voorheen landelijk Ukkel begon de verstedelijking. Van zo'n 3.000 inwoners in 1815 telde de gemeente begin 20ste eeuw bijna 20.000 inwoners.

Hoewel het noordelijke deel van de gemeente onder impuls van de bankier en weldoener Georges Brugmann reeds vanaf 1860 een toenemende woonfunctie kreeg, was het grootste deel van Ukkel omstreeks 1900 nog bijna volledig landelijk en Nederlandstalig. De landbouw verloor echter terrein aan de tertiaire sector, waardoor Ukkel opging in de Brusselse hoofdstedelijke agglomeratie. Deze ontwikkeling had niet alleen een explosieve bevolkingsgroei, maar ook verfransing tot gevolg. De belangrijkste groeiassen waren de Alsembergse- en Waterloosesteenweg en de Brugmannlaan. In het zuiden en het zuidoosten van de gemeente liggen villawijken met landelijke vergezichten.

Bezienswaardigheden

Het Papenkasteel uit de 17de eeuw
Domein Paridant en het bijhorend kasteel
De Villa Bloemenwerf werd in 1895 door Henry Van de Velde gebouwd als zijn eigen woonhuis.
De villa in Amsterdamse School-stijl van de kunstverzamelaars Van Buuren bevat de kunstverzameling David en Alice van Buuren en een intact interieur uit de art deco.
Het 16de-eeuwse Hof ten Horen
Gemeentehuis van Ukkel
Op de begraafplaats van Dieweg bevinden zich veel graven uit de 19e eeuw.
De watermolens Nekkersgatmolen en Crockaertmolen
De gemeente telt verschillende oude beschermde hoeves, zoals Roze Hoeve, de Sint-Elooishoeve, L'Abreuvoir
Het Wolvendaelpark
Het Stade du Vivier d'Oie uit 1902
Nemo 33, het op drie na diepste zwembad ter wereld^[bron?]
Herdenkingsmonument voor de aanslagen in Brussel in het Zoniënwoud

Religieus

In de oude dorpskern van Ukkel bevindt zich de classicistische Sint-Pieterskerk. Ook de 18de-eeuwse pastorie van de parochie is beschermd.
De rooms-katholieke Sint-Jobkerk in de gelijknamige wijk
De Russisch-orthodoxe Herdenkingskerk Sint-Job
De gotische Onze-Lieve-Vrouw-ter-Noodkapel van Stalle
Onze-Lieve-Vrouw van de Rozenkranskerk
Sint-Markuskerk
Heilig Hartkerk
Sint-Pauluskerk in Stalle
Kostbaar Bloedkerk
Sint-Jozefskerk
Sint-Annakerk

Natuur en landschap

Ukkel is een verstedelijkte plaats met, vooral in het zuiden, een aantal groene zones. Hier vindt men het Zoniënwoud waarin ook het hoogste punt van Ukkel ligt, namelijk 128 meter. In het westen ligt het laagste punt, 44 meter. Hier vindt men het dal van de Geleytsbeek, een riviertje dat, evenals de Linkebeek, in westelijke richting naar de Zenne loopt. Parken en natuurgebieden zijn onder meer:

Politiek

Het gemeentebestuur zetelt in het gemeentehuis van Ukkel.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976^[2]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[3]		14-10-2012^[4]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	41	%	41	%	41	%	41	%	41	%	41	%	41	%	43	%	43
	PRL¹ / LB² / MR³ / Liste Bourgmestre^B	25,49¹	11	30,05¹	15	39,83¹	17	41,71²	20	54,23¹	26	45,43³	21	47,32³	21	32,51³	16	39,78^B	19
	FDF¹ / Union Communale^A / DéFI² / Liste Bourgmestre^B	34,66¹	16	19,58¹	9	15,05¹	6	15,81¹	7	6,91¹	2	20,25^A	9	13,81¹	5	13,28²	6	39,78^B	19
	PSC¹ / Union Communale^A / cdH² / Les Engagés³	18,07¹	7	17,55¹	8	17,69¹	7	12,34¹	5	6,67¹	2	20,25^A	9	8,89²	3	7,51²	2	11,16³	4
	PS	12,44	5	10,81	5	12,26	4	10,7	4	10,25	4	13,61	5	13,25	5	7,75	3	13,51	6
	ECOLO¹ / VERTS² / Ecolo-Groen³	-		6,72¹	2	4,21²	0	9,23¹	3	17,8¹	7	13,9¹	6	16,73³	7	26,80³	13	21,58	10
	Uccle En Avant	-		-		-		-		-		-		-		9,44	3	10,40	4
	FN	-		-		-		5,74	2	1,39	0	3,38	0	-		-		-
	UDRT-RAD	-		5,39	2	-		-		-		-		-		-		-
	VEU	6,16	2	2,35	0	-		-		-		-		-		-		-
	PTB-PVA¹/PTB+PVDA+²	-		-		0,16¹	0	0,36¹	0	0,37²	0	-		-		-		-
Anderen^(*)		3,17	0	7,56	0	6,26	0	4,12	0	2,38	0	3,43	0	-		2,71	0	3,58	0
Totaal stemmen		48.892		46.369		43.305		39.530		38.824		40.252		39.314		40.170		40.241
Opkomst %						85,35		84,24		82,94		84,93		82,11		83,38		81,06
Blanco en ongeldig %		3,82		4,19		4,35		3,69		3,07		3,32		4,20		4,49		5,34

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen, rode letters duiden de kartels aan.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 1976: PCB-KPB (3,17%) / 1982: AUえーゆー (3,25%), CVP (2,45%), PCB-KP (1,01%), FAL (0,14%), PUL (0,5%), UDB (0,21%) / 1988: UKKEL (4,17%), PFN (2,09%) / 1994: Vlaams Blok (0,99%), Volksunie (0,85%), MDC (0,36%), PLUS (0,45%), PPU (0,21%), UCCLE (1,26%) / 2000: Vlaams Blok (1,83%), PROSEC (0,55%) / 2006: Preservons Engeland (2,06%), Belg.Unie-BUB (0,40%), Independants Ucclois (0,97%) / 2018: N-VA (2,26%), Citoyen d'Europe M3E (0,45%) / 2024: N-VA (1,82%), collectif citoyen (1,76%)

Representativiteit

De Russisch-orthodoxe kerk van Sint-Job, aan de De Frélaan (foto: G. Debognies)

De kapel Onze-Lieve-Vrouw-ter-Nood (12e-17e eeuw) in de wijk Stalle (Foto: G. Debognies)

Voor Ukkel, net zoals voor de andere gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, geldt dat het aantal kiezers in verhouding tot het aantal inwoners erg laag ligt, zowel absoluut als in vergelijking met de rest van het land. Dit is het gevolg van het hoge aandeel niet-Belgische inwoners (ook al kunnen deze onder bepaalde voorwaarden over gemeentelijk stemrecht beschikken). Daarnaast ligt ook het aantal kiezers dat niet komt opdagen, ondanks de stemplicht, erg hoog zodat het totaal aantal uitgebrachte stemmen, inclusief ongeldige en blanco, in de 19 gemeenten van het gewest slechts 44,66% van het aantal inwoners bedraagt. Ukkel scoort beter met een verhouding van 49,38% uitgebrachte stemmen/inwoners.

Verhouding kiezers/inwoners en absenteïsme bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012

Ukkel: 60,15% (kiezers/inw.) - 17,89% (absenteïsme)
Totaal Brussels Gewest : 53,89% (kiezers/inw.) - 17,14% (absenteïsme)

Ter vergelijking:

Vlaamse provinciehoofdsteden: 69,30% (kiezers/inw.) - 12,12% (absenteïsme)
Waalse provinciehoofdsteden: 69,04% (kiezers/inw.) - 17,31% (absenteïsme)

Burgemeesters

1895-1900 Victor Allard
1900-1906 Léon Vanderkindere
1909-1912 Xavier De Bue
1912-1921 Paul Errera
1921-1925 Xavier De Bue
1925-1926 Georges Ugeux
1926-1933 Jean Vander Elst
1933-1938 Joseph Divoort
1939-1952 Jean Herinckx
1952-1964 R. De Keyser
1965-1981 Jacques Van Offelen (PLP)
1981-2000 André Deridder (PRL)
2001-2006 Claude Desmedt (MR-FDF)
2007-2017 Armand De Decker (MR)
2017-2017 Marc Cools (waarnemend)
2017-heden Boris Dilliès (MR)

Geboren in Ukkel

Demografische ontwikkeling

Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[5]	Evolutie: 1992=index 100
1992	73.826	100,0
1993	73.916	100,1
1994	73.880	100,1
1995	74.040	100,3
1996	73.921	100,1
1997	74.273	100,6
1998	74.272	100,6
1999	74.419	100,8
2000	74.221	100,5
2001	74.668	101,1
2002	74.952	101,5
2003	75.433	102,2
2004	75.122	101,8
2005	74.976	101,6
2006	75.954	102,9
2007	76.576	103,7
2008	76.730	103,9
2009	77.336	104,8
2010	77.589	105,1
2011	78.288	106,0
2012	79.610	107,8
2013	80.487	109,0
2014	81.089	109,8
2015	81.280	110,1
2016	81.944	111,0
2017	82.307	111,5
2018	82.275	111,4
2019	83.024	112,5
2020	83.980	113,8
2021	84.774	114,8
2022	85.099	115,3
2023	86.101	116,6
2024	86.806	117,6