Wikipedia:Wist je dat

Overzicht beheerpagina's
Overzicht navigatie

Elke dag wordt op de hoofdpagina een overzicht gegeven van wist-je-datjes, waarin sommige artikelen uit Wikipedia kort worden aangestipt. Hiertoe zijn verschillende sjablonen beschikbaar. Na een jaar wordt de cyclus van deze weetjes automatisch herhaald. De wist-je-datjes zijn bedoeld om bezoekers via deze manier naar artikelen te laten navigeren.

Het lijstje wordt dagelijks om 24.00 uur 's nachts (MET/MEZT, dus Belgische/Nederlandse tijd) automatisch vervangen, indien de pagina Sjabloon:Hoofdpagina_-_wist_je_dat_<datum> bestaat.
Hieronder staat een overzicht van vandaag en de tien vorige en tien volgende dagen.
Oude weetjes kun je vinden op Wikipedia:Archief/Wikipedia:Wist je dat/Oud.
Ideeën voor nieuwe weetjes kunnen geplaatst worden op het Wikiproject Wist je dat.

Voorbije 10 dagen	Komende 10 dagen
24 augustus ... de werkloze verwarmingsmonteur Charles B. Darrow miljoenen verdiende aan het bordspel Monopoly? ... er een speciaal semafooralfabet bestaat voor het seinen met een optische telegraaf of ook wel met twee vlaggen? ... veel hits van Boudewijn de Groot zijn geschreven door tekstdichter Lennaert Nijgh, zoals Welterusten meneer de president, Verdronken vlinder, Testament en Meester Prikkebeen? ... de blauwpaarse gloed op vleugels van de grote en kleine weerschijnvlinder voorbeelden zijn van iriseren, iets wat wel bij meer dieren voorkomt? ... de Nederlandse ontdekkingsreizigster en fotografe Alexandrine Tinne in 1869 op drieëndertigjarige leeftijd tijdens een reis door de Sahara werd vermoord?
23 augustus ... Willy Mullens als een menselijke kanonskogel optrad op een kermis voordat hij carrière maakte als filmregisseur en -producent? ... onderzoek is gedaan naar een meteorietinslag in het Perm via bewaard gebleven edelgas atomen die ingepakt zaten in fullereenmoleculen? ... het niet alleen wordt afgeraden de bladeren van daslook te verzamelen omdat de plant zeldzaam is, maar ook omdat de bladeren verward kunnen worden met die van giftige planten als het lelietje-van-dalen? ... niet de Mont Blanc maar de Elbroes in Rusland de hoogste berg van Europa is? ... dat het Evangelie volgens Matteüs en het Evangelie volgens Marcus geschreven zijn voor verschillende "doelgroepen", respectievelijk bekeerde Joden en Romeinen?	25 augustus ... de luchtdruk op Venus ruim 90 keer zo hoog is als op Aarde? ... een absorptiekoelkast geen elektriciteit, maar een warmtebron gebruikt om te koelen? ... de veteranenziekte al in 1957 een uitbraak kende, ver voor de epidemie in 1976 onder veteranen in Philadelphia waarnaar het geslacht Legionella van de ziekteverwekker is vernoemd? ... trekvlinders op grote hoogtes kunnen vliegen, tot wel twee kilometer? ... het in Pennsylvania gelegen Centralia halverwege de jaren tachtig vrijwel volledig werd geëvacueerd vanwege een, sinds 1962 smeulende, ondergrondse steenkoolbrand?
22 augustus ... het schilderij De Nachtwacht voor plaatsing in het stadhuis van Amsterdam kleiner gemaakt werd om op zijn plek te passen? ... het menselijk brein volgens de gestaltpsychologie onwillekeurig driedimensionale voorstellingen maakt van tweedimensionale beelden? ... in de Sovjet-Unie twee steden waren vernoemd naar de Estische communist Viktor Kingissepp: het Estische Kingissepa, dat inmiddels zijn oude naam terug heeft, en het Russische Kingisepp, dat nog steeds zo heet? ... in de Oosterschelde en het Grevelingenmeer een dier voorkomt dat zeker 30 meter lang kan worden? ... de bal bij softbal groter en ook zwaarder is dan bij honkbal?	26 augustus ... niet alle Nederlandse gemeenten een beleid hebben voor gemeentelijke monumenten? ... Fred Rompelberg er in 1995 in slaagde om op een fiets een snelheid van 268,831 km/uur te halen? ... kruiswoorden niet de woorden zijn waarmee een kruiswoordraadsel wordt opgelost, maar de woorden die Jezus volgens de Bijbel sprak toen hij aan het kruis hing? ... de eis op de rider van hardrockband Van Halen om de bruine M&M's uit de schalen op de kleedkamers te halen, bedoeld was als veiligheidstest? ... Vigdís Finnbogadóttir in 1980 werd gekozen tot president van IJsland en daarmee het eerste gekozen vrouwelijke staatshoofd ter wereld werd?
21 augustus ... het monument met de Leeuw van Waterloo, dat aan de overwinning op Napoleon herinnert, niet in de gemeente Waterloo maar in Eigenbrakel staat? ... de Utrechtse schrijver W.G. van de Hulst zo'n 100 kinderboeken schreef, waarvan bij elkaar opgeteld meer dan 11 miljoen exemplaren werden verkocht? ... de beroemdste hit van de jazzmusicus Dave Brubeck, Take five, niet door hemzelf werd geschreven maar door saxofonist Paul Desmond? ... er op de maan Titan van Saturnus een luchtdruk heerst van anderhalf keer die op Aarde? ... er naast de gelede bussen ook dubbelgelede bussen zijn?	27 augustus ... België en Nederland vanaf het prille begin in 1956 hebben deelgenomen aan het Eurovisiesongfestival? ... het oude hoofdkantoor van de ING in Amsterdam-Zuidoost en het Gasuniegebouw in Groningen voorbeelden zijn van organische architectuur? ... er in Londen naast de bekende dubbeldeksbussen ook dubbeldekstrams en -trolleybussen hebben gereden? ... het lied van een bultrug dagenlang kan duren? ... de personages Karagöz en Hacivat geïnspireerd zijn op twee komieken die volgens de legende tijdens de Ottomaanse periode geëxecuteerd werden omdat ze met hun grappen bouwarbeiders van het werk afhielden?
20 augustus ... vanuit de lucht, bijvoorbeeld in een vliegtuig, een regenboog helemaal rond kan zijn? Het fenomeen lijkt op een glorie. ... het gekloonde schaap Dolly vernoemd was naar Dolly Parton? ... Sirimavo Bandaranaike de eerste gekozen vrouwelijke regeringsleider was toen zij in 1960 aantrad als premier van Ceylon? ... het Noord-Hollandse Petten inmiddels al het vierde dorp is op ongeveer dezelfde plaats, nadat eerdere dorpen door de zee verzwolgen of door de Duitsers afgebroken werden? ... aan het gelaat gewonde Franse soldaten in en na de Eerste Wereldoorlog werden aangeduid met de term gueules cassées (kapotte smoelen)?	28 augustus ... de naam 'woensdag' verwijst naar de Germaanse oppergod Wodan? ... het Paushuize in Utrecht eigendom was van – de in Utrecht geboren – paus Adrianus VI, maar dat hij er nooit heeft gewoond? ... de geomagnetische Noordpool natuurkundig gezien een zuidpool is? ... restaurant Noma in Kopenhagen in de periode 2010-2014 viermaal werd uitgeroepen tot beste restaurant ter wereld door Restaurant Magazine, maar in die jaren geen derde Michelinster kreeg? ... het volkslied Marcha Real van Spanje geen lied is?
19 augustus ... de kanarie vernoemd is naar zijn voornaamste leefgebied, de Canarische Eilanden, en niet andersom? ... de Wasaloop met een afstand van 90 kilometer de langste langlaufwedstrijd ter wereld is? ... de kat Oscar de dood van bewoners in een tehuis zo vaak goed voorspelde, dat het personeel de familieleden op zijn signaal alvast inlichtte? ... met een lichtval 's nachts vlinders kunnen worden gevangen uit de directe omgeving? ... de Canadees-Britse marineofficier Pat O'Leary, de man achter de ontsnappingslijn voor piloten in de Tweede Wereldoorlog, de Belgische legerarts Albert Guérisse bleek te zijn?	29 augustus ... hoewel vooral de planeet Saturnus bekend is om zijn ringen, ook Jupiter, Uranus, Neptunus en zelfs de planetoïde 10199 Chariklo ringen hebben? ... het Baskisch de enige geïsoleerde taal in Europa is? ... de Achterhoekse rockgroep Normaal, die in 1977 doorbrak met het in het Achterhoeks gezongen nummer Oerend hard, wel als de grondlegger van de dialectpop wordt beschouwd? ... de boomklever zijn naam dankt aan het bijna dichtpleisteren van de nestingang, naast dat hij op en neer kan lopen tegen boomstammen? ... het begrip transportkou specifiek betrekking heeft op plotselinge winterse kou in West-Europa?
18 augustus ... de lederschildpad de grootste schildpad ter wereld is en meer dan twee meter lang kan worden? ... er soms bij zonsopgang of zonsondergang korte tijd een groene flits te zien is? ... de grapefruit, die ook wel pompelmoes wordt genoemd, in werkelijkheid een kruising is van de eigenlijke pompelmoes en de sinaasappel? ... de beginregels van het middeleeuwse Mariamirakel de Beatrijs ('Van dichten comt mi cleine bate', 'Die liede raden mi dat ict late') een klacht vormen van de dichter over het schrijverschap: "Schrijven levert me slechts weinig op. De mensen raden me aan het te laten …"? ... de Amerikaanse band Bad Brains zowel punk als reggae speelt?	30 augustus ... de Utrechtse dichteres en kluizenares Suster Bertken 57 jaar lang ingekluisd zat in een kluis in de Buurkerk? ... er in België een Vlaamse feestdag is vanwege een overwinning op het Franse leger en een Waalse feestdag vanwege een overwinning op het leger van de Nederlanden? ... in Sittard al in 1980 wereldkampioenschappen op twee atletieknummers werden georganiseerd, voordat de eerste volledige wereldkampioenschappen atletiek in 1983 werden gehouden? ... De mésaventure van een Fransch heertje zonder pantalon aan het strand te Zandvoort deel uitmaakt van de Canon van de Nederlandse film en geldt als de oudst bewaardgebleven Nederlandse fictiefilm? ... de uitvinding van de houtzaagmolen door Cornelis Corneliszoon van Uitgeest in 1592 aan de basis ligt van de bloei van de Verenigde Provinciën tijdens de Gouden Eeuw?
17 augustus ... hoewel tot en met sint-juttemis "nooit" betekent, sint-juttemis mogelijk een echt bestaande dag is, namelijk 17 augustus? ... naast de mens, de blauwoogmaki (Eulemur flavifrons) de enige primaat is met blauwe ogen? ... Bertha van Holland koningin was van Frankrijk? ... de Australische film The Story of the Kelly Gang (1906) wordt beschouwd als de eerste langspeelfilm ter wereld? ... Marc Bolan vaak over auto's zong, terwijl hij zelf niet kon autorijden, en om het leven kwam in een Mini Clubman met zijn vriendin achter het stuur?	31 augustus ... het Ishango-beentje uit ongeveer 22.000 jaar voor Christus de oudst bekende getuigenis is van menselijke wiskunde? ... miljoenpoten nog geen duizend poten hebben? ... het eerste met gravures geïllustreerde boek, Des cas de nobles hommes et femmes van Boccaccio, in 1476 werd gedrukt door de Bruggeling Colard Mansion? ... de Mount Everest de hoogste berg op aarde is, terwijl de top van de Chimborazo een grotere afstand heeft tot het middelpunt van de aarde? ... naar aanleiding van de stormvloed van 1906 vele dijken in Zeeland werden opgehoogd met betonnen randen, muraltmuren, die bij de watersnood van 1953 niet bleken te voldoen?
16 augustus ... men in 2010 in een straat in Stockholm een systeem installeerde dat inkomsten van snelheidsbekeuringen verlootte onder de automobilisten die zich wel aan de maximumsnelheid hielden? ... het gebouw Turning Torso in Malmö, ontworpen door Santiago Calatrava, geïnspireerd is op een gedraaide wervelkolom? ... de Cypraea moneta (een kaurislak) zijn Latijnse naam ontleent aan het gebruik ervan als betaalmiddel? ... de supernova uit 1987 die met het blote oog te zien was geen onderdeel uitmaakte van de Melkweg en dat Keplers supernova in 1604 de laatste supernova uit de Melkweg was die met het blote oog kon worden gezien?	1 september ... Piet Grijs, Battus, Raoul Chapkis en Stoker vier pseudoniemen zijn van dezelfde schrijver en columnist? ... het slotakkoord van het nummer A day in the life van The Beatles 50 seconden duurt? ... de eerste reizigerstram op 25 maart 1807 op de Swansea and Mumbles Railway in Wales reed? ... Mars en Venus geen magnetisch veld hebben zoals de Aarde? ... hand-, voet- en mondziekte, een vrij onschuldige virusziekte bij kinderen, niet nauw verwant is aan de veeziekte mond-en-klauwzeer?
15 augustus ... in 2000 tot de drie mooiste Nederlandstalige gedichten werden verkozen Zeven maal om de aarde gaan van Ida Gerhardt, Ik ging naar Bommel om de brug te zien van M. Nijhoff en Denkend aan Holland van H. Marsman? ... het kinderliedje 'Daar zaten zeven kikkertjes / Al in een boerensloot' van Jan Pieter Heije oorspronkelijk drie strofen telt en gaat over een kikkertje dat denkt dat hij mooier kan zingen dan een nachtegaal? ... Julius Caesar, toen hij op 25-jarige leeftijd gevangen werd genomen door piraten, zijn losgeld van 20 naar 50 talenten liet verhogen? ... Alfred Tennyson in 1833 dichtte over the lady of Shalott terwijl ze onderweg is naar het legendarische kasteel Camelot van koning Arthur, zoals in 1888 uitgebeeld door de prerafaëlitische schilder John William Waterhouse? ... de meeste Europese landen in de jaren zeventig kozen voor de invoering van zomer- en wintertijd?	2 september ... de zeevonk (Noctiluca scintillans) een bioluminescerende algensoort is die bij verstoring in het water verantwoordelijk is voor het lichten van de zee? ... Albert Einstein het presidentschap van Israël kreeg aangeboden nadat president Weizmann was overleden, maar dit aanbod afsloeg? ... de Britse componist Andrew Lloyd Webber in 1963 in een Londense kunsthandel Frederic Leightons schilderij Flaming June voor 50 pond te koop zag staan, het als vijftienjarige toen niet kon betalen en het jaren later niet eens meer kreeg voor 6 miljoen pond? ... de naam 'donderdag' verwijst naar de Germaanse god van de donder Donar? ... de Duitse architect Herman Sörgel van 1928 tot 1952 werkte aan een plan om met een stuwdam bij Gibraltar de Middellandse Zee gedeeltelijk droog te leggen?
14 augustus ... de eerste opvoering in 1877 van Het zwanenmeer van Tsjaikovski compleet werd afgekraakt? ... het dorpje Loen in Noorwegen tot twee keer toe is getroffen door een vloedgolf toen een rotsblok in het naastgelegen meer stortte, waarbij in totaal 135 doden vielen? ... het Ir. D.F. Woudagemaal bij Lemmer het grootste stoomgemaal uit de geschiedenis is, nog steeds wordt gebruikt en op de werelderfgoedlijst van de UNESCO staat? ... spinnendoders wespachtige insecten zijn die uitsluitend jagen op spinnen? ... door het Nova Zembla-effect de zon eerder lijkt op te komen dan in werkelijkheid mogelijk is?	3 september ... er geen bewijs is dat met het drinken van rode wijn hart- en vaatziekten worden voorkomen? ... het touwtrekken tussen 1900 en 1920 een Olympische sport was? ... de Surinaamse 'zwarte' Elisabeth Samson (1715-1771) gebruik maakte van slaven op haar koffieplantages? ... de Dode Zee meer dan 400 meter onder zeeniveau ligt? ... de voorouders van Louis Couperus kuipers waren, die hun naam hebben gelatiniseerd?

Alle dagen

Januari	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Februari	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29
Maart	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
April	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Mei	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Juni	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Juli	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Augustus	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
September	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Oktober	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
November	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
December	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31

Zie ook