beul

Nederlands

Voorstelling van een beul in het koetshuis van de Petrus-en-Paulusvesting

Uitspraak

• Geluid:  beul    (hulp, bestand)
• IPA: /bøːl/

Woordafbreking

• beul

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘scherprechter’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1481.
• erfwoord: Middelnederlands bōdel, boele ‘gerechtsbode, -diener’, ontwikkeld uit West-Germaans *budilaz ‘bode’, met achtervoegsel *-ila uit de nultrap van de wortel van *beudan- ‘bieden’, waarvoor zie bieden. Evenals Nederduits Bödel ‘gerechtsdienaar; scherprechter’, Duits Büttel ‘gerechtsdienaar’, Fries boal, beul en Oudengels bydel ‘bode, heraut’.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	beul	beulen
verkleinwoord	beultje	beultjes

Zelfstandig naamwoord

de beul m

1. (beroep) traditioneel de uitvoerder van overheidswege opgelegde lijfstraffen en aangesteld om ter dood veroordeelden te executeren

   • De kundige beul liet de misdadigers niet te lang lijden. 

2. (pejoratief) wreedaard

   • Deze wielrenner was een echte tempobeul die de andere renners uitputte. 

Synoniemen

• [1] scherprechter
• [2] barbaar, beest, bruut, monster, onmens, sadist, wreedaard

Hyponiemen

• apenbeul, bekkenbeul, dierenbeul, kampbeul, ketterbeul, kinderbeul, mensenbeul, paardenbeul, slopersbeul, tempobeul, vrouwenbeul

Afgeleide begrippen

• beulachtig, beulenmaal, beulenwerk, beulkraan, beulsambacht, beulsambt, beulshanden, beulsknecht, beulswerk

Verwante begrippen

• beulin

Anagrammen

• bleu, BLEU

Vertalingen

    1. uitvoerder van lijfstraffen   

Afrikaans: beul (af), laksman (af) Duits: Henker (de) m, Scharfrichter (de) m Engels: executioner (en), (bij ophanging) hangman (en) Frans: bourreau (fr) m

Italiaans: boia (it) m, carnefice (it) m Russisch: палач (ru) m Spaans: verdugo (es) m Zweeds: bödel (sv) g, skarprättare (sv) g

    2. wreedaard   

Afrikaans: beul (af) Duits: Rohling (de) m, Sadist (de) m, Sadistin (de) v Engels: brute (en) Frans: bourreau (fr) m, boucher (fr) m

Italiaans: bruto (it) m, bestia (it) v Russisch: чудовище (ru) o, жестокий человек (ru) m Spaans: verdugo (es) m, bruto (es) m, monstruo (es) m, fiera (es) m/v Zweeds: bödel (sv) g, monster (sv) o

Werkwoord

vervoeging van
beulen

beul

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van beulen
   

   • Ik beul. 

2. gebiedende wijs van beulen
   

   • Beul! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van beulen
   

   • Beul je? 

Gangbaarheid

• Het woord beul staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "beul" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Schots-Gaelisch

Uitspraak

• 'piɑɫ

	Enkelvoud		Meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	beul	am beul	beòil	na beòil
genitief	beòil	a' bheòil	bheul	nam beul

Zelfstandig naamwoord

beul m

1. (anatomie) mond
2. stem

   «Oigh a' bheòil mhànranaich»

   Meisje van de welluidende stem.

3. monding

   «Beul na h-aibhne.»

   Monding van de rivier

4. begin

   «An taobh beòil.»

   Het voorste deel.

5. (scheepvaart) dolboord