joker

Een joker [2]

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  joker    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• jo·ker

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Engels, in de betekenis van ‘overscharige kaart’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1948
• Leenwoord uit het Engels, in de betekenis van ‘teken om 0 of meer willekeurige tekens te zoeken’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1995

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	joker	jokers
verkleinwoord	jokertje	jokertjes

Zelfstandig naamwoord

de joker m

1. (cultuur), (persoon) grappenmaker, komiek, komisch figuur, nar, paljas

   • Hij was verkleed als een joker. 

2. (kaartspel) een kaart met een afbeelding van een nar, die niet tot de vier speelkleuren behoort en daardoor op allerlei manieren inzetbaar is; bij uitbreiding ook gebruikt andere soorten spellen

   • De rol van de joker verschilt van spel tot spel. 

3. (figuurlijk) iets wat of iemand die op allerlei manieren kan worden ingezet om een bepaald doel te bereiken of bijv. uit een impasse te komen
4. (informatica) een teken met een willekeurige waarde

Synoniemen

• [4] jokerteken, wildcard

Uitdrukkingen en gezegden

[1] "komisch figuur"

• Jan Joker

• Voor joker staan

Voor gek staan

• Voor joker zetten

Belachelijk maken, voor gek zetten

Werkwoord

vervoeging van
jokeren

joker

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van jokeren
   

   • Ik joker. 

2. gebiedende wijs van jokeren
   

   • Joker! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van jokeren
   

   • Joker je? 

Vertalingen

    1.   

Duits: Joker (de) m Engels: joker (en)

Frans: joker (fr) m Spaans: joker (es) m, comodín (es) m

Gangbaarheid

• Het woord joker staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "joker" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.

Engels

Woordherkomst en -opbouw

• afgeleid van joke met het achtervoegsel -er

enkelvoud	meervoud
joker	jokers

Zelfstandig naamwoord

joker

1. grappenmaker, grapjas
2. (kaartspel) joker [2]
3. list
4. (juridisch) (verborgen) clausule