lede

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  lede    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈledə / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• le·de

Woordherkomst en -opbouw

• zn: erfwoord via Middelnederlands lede van Oudnederlands letha
• bn:  leed bn  met de uitgang -e

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	lede	-
verkleinwoord	-	-

_{Niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie als zelfstandig naamwoord}

Zelfstandig naamwoord

de lede v

1. (verouderd) gegraven waterloop

Synoniemen

• lee (uitspraakvariant)
• watering, wetering

Hyperoniemen

• waterloop

Afgeleide begrippen

• ledebraak

Bijvoeglijk naamwoord

lede

1. verbogen vorm van de stellende trap van leed

Uitdrukkingen en gezegden

• Iets met lede ogen aanzien

jaloers zijn, iets met spijt aanzien

Gangbaarheid

• Het woord lede staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "lede" herkend door:

87 %	van de Nederlanders;
84 %	van de Vlamingen.

Deens

Woordafbreking

• le·de

Bijvoeglijk naamwoord

lede, g / o

1. bepaalde vorm enkelvoud van de stellende trap van led

lede, mv

1. onbepaalde en bepaalde vorm meervoud van de stellende trap van led

Noors

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /ˡleːdə/

Woordafbreking

• le·de

Woordherkomst en -opbouw

• (werkwoord) Afkomstig van het Oudnoorse woord leiða.
• (zelfstandig naamwoord) Afkomstig uit het Deens en van het Oudnoorse woord leiða, dat de vrouwelijke vorm van leiðr is.

Werkwoord

stamtijd
onbepaalde wijs	tegenwoordige tijd	verleden tijd	voltooid deelwoord
lede	leder	ledet leda	ledet leda
Klasse 1 zwak

lede

1. overgankelijk (een hond) leiden, (een paard) geleiden (beheersen, beheren)

   «Han leder hunden i bånd.»

   Hij leidt de hond aan de lijn.

2. overgankelijk leiden (een bepaalde richting geven)

   «Hun leda samtalen inn på et nytt emne.»

   Ze leidde het gesprek naar een nieuw onderwerp.

   «Dere leda kloakken ut i sjøen.»

   Zij leidden het rioolwater eruit naar het meer.

3. overgankelijk geleiden (doorlaten)

   «Vann leder elektrisitet.»

   Water geleidt elektriciteit.

4. overgankelijk leiden (leidinggeven)

   «Hun leder en bedrift.»

   Ze leidt een bedrijf.

5. onovergankelijk leiden (vooropgaan of bovenaan staan, een voorsprong hebben, aan kop lopen)

   «Ajax leder i Premier League i fotball.»

   Ajax leidt in de eredivisie van het voetbal.

Synoniemen

• [1-2] føre

Afgeleide begrippen

• ledelse, ledemotiv, ledende, leder, ledestjerne, ledtråd

Zelfstandig naamwoord

lede m

1. een diep gevoel van onlust aan het leven

Verbuiging

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	lede	leden
genitief	ledes	ledens

Afgeleide begrippen

• livslede

Nynorsk

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /ˡleːdə/

Woordafbreking

• le·de

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoorse woord leiða.

Werkwoord

stamtijd
onbepaalde wijs	tegenwoordige tijd	verleden tijd	voltooid deelwoord
lede	ledar	leda	leda
Klasse 1 zwak

lede

1. overgankelijk (een hond) leiden, (een paard) geleiden (beheersen, beheren)
2. overgankelijk leiden (een bepaalde richting geven)
3. overgankelijk geleiden (doorlaten)
4. overgankelijk leiden (leidinggeven)
5. onovergankelijk leiden (vooropgaan of bovenaan staan, een voorsprong hebben, aan kop lopen)

Schrijfwijzen

• lee

Synoniemen

• [1-2] føre

Afgeleide begrippen

• ledande

Verwante begrippen

• leiing, leiemotiv, leiar, leiestjerne, leietråd

Tsjechisch

Uitspraak

• IPA: /lɛdɛ/

Woordafbreking

• le·de

Zelfstandig naamwoord

lede

1. vocatief enkelvoud van led