primaat

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  primaat    (hulp, bestand)
• IPA: / priˈmat / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• pri·maat

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit Latijn primas ‘aanzienlijkste’
  • m [1]: terugvorming uit primaten van Neolatijn Primates
  • m [2]: via Middelnederlands primaet van Frans primat, in de betekenis van ‘titel van aartsbisschoppen en de paus’ aangetroffen vanaf 1350
  • o: van Latijn primatus ‘heerschappij’, op te vatten als Naamwoord van handeling van primeren met het achtervoegsel -aat

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	primaat	primaten
verkleinwoord	primaatje	primaatjes

Zelfstandig naamwoord

de primaat m

1. (dierkunde) benaming voor zoogdieren uit de orde Primates , waartoe apen en halfapen behoren

   • Ook de mens is een primaat. 

2. (religie) kerkelijke titel voor de voornaamste aartsbisschop van een kerkprovincie

   • Hij is aartsbisschop van Brussel en primaat van België. 

Hyponiemen

• [1] zie de categorie: Primaten in het Nederlands

Afgeleide begrippen

• [2] primaatschap

Vertalingen

    1. benaming voor zoogdieren uit de orde Primates   

Duits: Primat (de) m Engels: primate (en) Frans: primate (fr) m

Spaans: primate (es) m

    2. kerkelijke titel   

Duits: Primas (de) m Engels: primate (en) Frans: primat (fr) m

Spaans: primado (es) m

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	primaat	-
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

het primaat o

1. omstandigheid dat iets het belangrijkste is, dat het voorrang krijgt op al het andere, dat het prevaleert

   • Daarmee wordt het primaat van de economische groei nog niet losgelaten. 

2. oppergezag

Vertalingen

    1.   

Spaans: primado (es) m

Gangbaarheid

• Het woord primaat staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "primaat" herkend door:

92 %	van de Nederlanders;
95 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.