Det sveitsiske forbundsrådet
Det sveitsiske forbundsrådet (tysk Schweizerischer Bundesrat, fransk Conseil fédéral suisse, italiensk Consiglio federale svizzero, retoromansk Cussegl federal svizzer) er organet for utøvande makt i Sveits, det vil seia regjeringa i landet. Rådet har også kollektivt status som sveitsisk statsoverhovud.
Forbundsrådet har sju medlemmer. Dei blir valde til ein fireårsperiode av Den sveitsiske nasjonalforsamlinga (nasjonalrådet og stenderrådet saman). Berre representantar med absolutt majoritet kjem inn, derfor skjer det ofte mange røystingar. Val til forbundsrådet skjer når nasjonalrådet byrjar ein ny fireårsperiode. Dersom eit medlem av forbundsrådet trekker seg, blir det halde suppleringsval.
Forbundsrådet blir leia av ein forbundspresident som blir vald for eitt år om gongen. Forbundspresidenten leiar regjeringa som primus inter pares (den fremste blant likemenn), og vervet går på rundgang i rådet. Det blir også vald ein visepresident som typisk overtek etter forbundspresidenten når året er omme.
Samansetjing av rådet
[endre | endre wikiteksten]Forbundsrådet skal vera balansert i høve til geografisk og kulturelt opphav. Fram til 1999 sa den sveitsiske grunnloven at ingen kanton kunne ha meir enn ein representant i rådet. Etter dette slo han berre fast at rådet skulle ha ei jamn fordeling i høve til kantonar og språkgrupper. Medlemmer som trekker seg blir derfor gjerne erstatta med personar frå same bakgrunn.
Frå 1959 til 2003 førte eit forlik mellom dei fire største partia i Sveits til at representane i rådet er fast fordelt etter partitilhøyrsle:
- 2 medlemmer frå Freisinnig-demokratische Partei der Schweiz (FDP)
- 2 medlemmer frå Christlichdemokratische Volkspartei der Schweiz (CVP)
- 2 medlemmer frå Sozialdemokratische Partei der Schweiz (SPS)
- 1 medlem frå Schweizerische Volkspartei (SVP)
I 2003 tapte kristelegdemokratane sin plass til det sveitsiske folkepartiet. Etter at folkepartiet delte seg i juni 2008 hadde dei berre ein representant i Forbundsrådet, den andre plassen gjekk til Bürgerlich-Demokratische Partei Schweiz (BDP).
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Forbundsrådet (Sveits)» frå Wikipedia på bokmål, og «Förbundsrådet (Schweiz)» frå Wikipedia på svensk den 22. mars 2013.
- Denne artikkelen bygger på «Federal Council (Switzerland)» frå Wikipedia på engelsk, den 22. mars 2013.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- Federal Council på tysk, fransk og italiensk i det nettbaserte Historisches Lexikon der Schweiz/Dictionnaire historique de la Suisse/Dizionario storico della Svizzera.
- The Swiss Confederation: A brief guide 2006–2009 Arkivert 2009-02-18 ved Wayback Machine., edited by the Swiss Federal Chancellery.
- Resultate der Wahlen des Bundesrats, der Bundeskanzler und des Generals (PDF), compiled by the services of the Swiss Parliament.
- Clive H. Church (2004). The Politics and Government of Switzerland. Palgrave Macmillan. ISBN 0-333-69277-2.
- Altermatt, Urs (1993). Conseil Fédéral: Dictionnaire biographique des cent premiers conseillers fédéraux. Cabédita, Yens. ISBN 2-88295-104-3
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene: