Oliver

Namnetrekket til Oliver Cromwell.

Oliver er eit engelsk manns- og slektsnamn. Det har svensk namnedag den 15. april og norsk den 3. august.

Opphav

Namnet er avleidd av det normanniske Olivier, som truleg er avleidd av eit germansk namn som Alfher eller Áleifr (knytt til Olaf). Skrivemåten blei påverka av latinsk oliva, 'oliventre'. I katalansk og oksitansk samanheng kan etternamnet Oliver også vera avleidd direkte frå 'oliventre'.

Kortformer av namnet er Oli, Ollie, Noll og Nollie. Kvinnelege former er Olivia og Olivette.

Bruk

Gravstein for Jens Oliver Lisberg (1896-1920), som utforma det færøyske flagget.

Namnet blei kjend i Vest-Europa gjennom det franske mellomalderske Rolandskvadet, der helten Roland sin ven og rådgjevar heitte Olivier.

Oliver var eit vanleg namn i England i mellomalderen, men etter protektoratet til Oliver Cromwell på 1600-talet gjekk bruken ned. På 1800-talet tok han seg opp igjen, kanskje på grunn av den populære romanen om Oliver Twist skriven av Charles Dickens.

I Noreg tok bruken av namnet seg kraftig opp frå midten av 1990-talet, og gjekk over 1,0 % rundt 2005. I 2009 var det 3 023 norske menn som heitte Oliver.

Namneberarar

Personnamn

Forfattaren Oliver Goldsmith.

• Oliver Cromwell (1599–1658), engelsk militærleiar og protektor
• Oliver Goldsmith (ca. 1730–1774), anglo-irsk lege og forfattar
• Oliver Wendell Holmes (1809–1894), amerikansk lege og forfattar
• Oliver Otis Howard (1830–1909), amerikansk general, kjempa for nordstatane under den amerikanske borgarkrigen
• Oliver St. John Gogarty (1878–1957), irsk lege, politikar og forfattar
• Oliver Ernest Goonetilleke (1892–1978), guvernør-general av Ceylon (Sri Lanka)
• Oliver La Farge (1901–1963), amerikansk etnolog og forfattar
• Oliver Reginald Tambo (1917–1993), sørafrikansk politikar og frigjeringsleiar
• Oliver Smithies (f. 1925), britisk-amerikansk genetikar og nobelprisvinnar
• Oliver Edward Nelson (1932-1975), amerikansk jazzmusikar
• Oliver Reed (1938–1999), engelsk skodespelar
• Oliver «Ollie» North (f. 1943), amerikansk offiser
• Oliver Stone (f. 1946), amerikansk regissør
• Oliver Kamm (f. 1963), britisk skribent
• Oliver Riedel (f. 1971), tysk bassist i Rammstein

Slektsnamn

• Isaac Oliver (d. 1617), engelsk miniatyrmålar
• George Oliver (1841–1915), britisk fysiolog
• Joseph «King» Oliver (1885–1938), amerikansk jazzmusikar
• Turi Gramstad Oliver (f. 1938), norsk kunstnar
• Jamie Oliver (f. 1975), britisk TV-kokk

Kjelder

• Behind the Name - Oliver (vitja 2. august 2009)

• Denne artikkelen bygger på «Oliver» frå Wikipedia på engelsk, den 2. august 2009.