(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Mandarin — Wikipèdia

Lo mandarin es la lenga chinesa mai importanta de totas las lengas chinesas.

Infotaula de lengaMandarin
Parlat enChina
LocutorsL1: 940 936 330 milions
L2: 199 425 000 milions[1]
Sistèma d'escritura
Classificacion lingüisticaLengas siniticas
Còdis lingüistics
ISO 639-3cmn Modifica el valor a Wikidata
Ethnologuecmn Modifica el valor a Wikidata
Glottologmand1415 Modifica el valor a Wikidata
Linguasphere79-AAA-b Modifica el valor a Wikidata
ASCL7104 Modifica el valor a Wikidata
IETFcmn Modifica el valor a Wikidata
Mapa
Aira del mandarin en China (1987), incluses los idiòmas sichuanés, yangtze inferior e jin.

Lo mandarin estandard es basat sul dialècte mandarin de Beijing e es la lenga oficiala de la Republica Populara de China, de Taiwan e de Singapor. Los dialèctes mandarins son parlats per mai d'un miliard de personas en 2015.

En 2013 lo siti ethnologue[2] estimava a 897 000 000 las personas qu'an un dialècte mandarin coma langa mairala e a 194 000 000 los que parlan un dialècte mandarin coma lenga segonda (siá un total de 1 091 000 000).

Lo mandarin es la lenga mai parlada pels Han mas es tanben venguda la lenga mairala de mai d'una minoritat (manchó, hui, she...). Es una lenga en expansion, en China coma dins la diaspora chinesa.

Nom chinés

modificar

Lo tèrme chinés mai general que recampa totas las varietats del mandarin, es "běifānghuà" (北方ほっぽう话, parlar del nòrd) o "guānhuà" (かん话, parlar dels mandarins).

La varietat oficiala del mandarin, o mandarin estandard, se sona "pǔtōnghuà" (普通ふつう话, parlar comun) dins la Republica Populara de China e "guóyǔ" (くに语, lenga nacionala) a Taiwan.

Distribucion territoriala

modificar
 
Mandarin e jin dialèctes

Lo mandarin es parlat istoricament dins lo nòrd de China, en particular dins la plana septentrionala de China. S'espandiguèt dins totas las direccions dempuèi l'an 1000. A l'ora d'ara es una lenga en expansion, emai dins las grandas vilas meridionalas (Shenzhen, Shanghai...) que los immigrants del nòrd i son nombroses. Fòra la Republica Populara de China, los dialèctes mandarins son parlats, sensa èsser majoritaris, a Taiwan, Singapor e dins la diaspora chinesa.

Classificacion dels dialèctes

modificar
Mandarin de Beijing 北京ぺきんかん 北京ぺきん官話かんわ
  • dialècte de Beijing 北京ぺきん 北京ぺきんばなし
      • Mandarin estandard 普通ふつうPutonghua (PRC)
くにGuoyu (ROC)
标准华语 Biaozhun Huayu (Singapor)
普通ふつうばなし Putonghua (PRC)
國語こくご Guoyu (ROC)
標準ひょうじゅんはな Biaozhun Huayu (Singapor)
  • Mandarin de las Filipinas 菲律宾华语 菲律まろうどはな
  • Mandarin de Malàisia 马来西にし亚华语 うまらい西にしはな
  • dialècte de Chengde うけたまわとく うけたまわとくばなし
  • dialècte de Chifeng あかほう あかほうばなし
  • dialècte de Hailar うみひしげ尔话 うみひしげなんじばなし
Ji–Lu 冀鲁かん 冀魯官話かんわ
  • dialècte de Baoding てい ていはなし
  • dialècte de Jinan 济南话 すみみなみばなし
  • dialècte de Shijiazhuang いししょう いしそうばなし
  • dialècte de Tianjin 天津てんしん 天津てんしんばなし
Jianghuai こう淮官话 こう淮官ばなし
  • dialècte de Hefei ごうこえ ごうこえばなし
  • dialècte de Hainan Junjia 军家话 ぐんばなし
  • dialècte de Nanjing 南京なんきん 南京なんきんばなし
  • dialècte de Nantong 南通みなみとおり みなみ通話つうわ
  • dialècte de Xiaogan こうかん こうかんばなし
  • dialècte de Yangzhou 扬州话 あげしゅうはなし
Jiao–Liao 胶辽かん にかわりょう官話かんわ
  • dialècte de Dalian だい连话 大連たいれんばなし
  • dialècte de Qingdao あお岛话 青島ちんたおばなし
  • dialècte de Weihai うみ うみばなし
  • dialècte de Yantai けむりだい けむりだいばなし
Lan–Yin 兰银かん らんぎん官話かんわ
  • dialècte de Lanzhou 兰州话 あららぎしゅうはなし
  • dialècte de Xining 西にし宁话 西にしやすしばなし
  • dialècte de Yinchuan 银川话 銀川ぎんかわばなし
Mandarin del Nòrd-Èst 东北かん 東北とうほく官話かんわ
  • dialècte de Changchun 长春话 長春ちょうしゅんばなし
  • dialècte de Harbin 哈尔はま 哈爾はまばなし
  • dialècte de Qiqihar ひとしひとし哈尔话 ひとしひとし哈爾ばなし
  • dialècte de Shenyang 沈阳话 瀋陽しんようばなし
Mandarin del Sud-Oèst 西南せいなんかん 西南せいなん官話かんわ
  • dialècte de Changde 常德じょうとく 常德じょうとくはなし
  • dialècte de Chengdu 成都せいと 成都せいとはなし
  • dialècte de Chongqing じゅう庆话 重慶たーちんばなし
  • dialècte de Dali だい だいばなし
  • dialècte de Guiyang 贵阳话 ばなし
  • dialècte de Kunming こんあきら こんあきらばなし
  • dialècte de Liuzhou やなぎしゅう やなぎしゅうはなし
  • dialècte de Wuhan たけ汉话 武漢ぶかんばなし
  • dialècte de Xichang 西にしあきら 西にしあきらばなし
  • dialècte de Yichang むべあきら むべあきらばなし
  • dialècte de Hanzhong 汉中话 かんちゅうばなし
Zhongyuan 中原なかはらかん 中原なかはら官話かんわ
  • Dungan 东干语 ひがし
  • dialècte de Gangou あま沟话 あまみぞ
  • dialècte de Kaifeng 开封话 開封かいふうばなし
  • dialècte de Luoyang らく阳话 洛陽らくようばなし
  • dialècte de Nanyang みなみ阳话 南陽なんようばなし
  • dialècte de Qufu きょく埠话 きょく埠話
  • dialècte de Tianshui 天水てんすい 天水てんすいばなし
  • dialècte de Xi'an 西安しーあん 西安しーあんばなし
  • dialècte de Xuzhou じょしゅう じょしゅうばなし
  • dialècte de Yan'an のべやす のべやすばなし
  • dialècte de Zhengzhou 郑州话 ていしゅうばなし
non classificat
  • Gyami

Referéncias

modificar
  1. Error de citacion : Balisa <ref> incorrècta ; pas de tèxte per las referéncias nomenadas e27.
  2. http://www.ethnologue.com/language/cmn