Macron (diacritic)
Lo macron ( ¯ ) es un diacritic dins unes alfabets: latin, grèc e cirillic. Ten la forma d’una barra orizontala que se plaça mai sovent al dessús d’una vocala. Son ròtle màger es d’indicar que lo signe que lo pòrta recep una quantitat vocalica longa; s’opausa a la brèva ( ˘ ).
Es tanben utilizat per modificar la valor d'unas consonantas coma l̄, m̄, n̄, r̄, v̄, ȳ per escriure unas lengas, o d’autras consonantas coma ḡ dins de transliteracions. Lo macron se trapa tanben en dejós d'unas lettras modificant alara lor son, es lo macron soscrich o linha soscricha.
Utilizacion
[modificar | Modificar lo còdi]Fonologia
[modificar | Modificar lo còdi]Lo parelh macron ~ brèva es d’un usatge plan frequent en fonologia: es un artifici filologic fòrça ancian que datariá de l’epòca bizantina, pendent que los diacritics de l'alfabet grèc foguèron racionalizadas.
Leton e lituanian
[modificar | Modificar lo còdi]Lo leton, per exemple, utiliza lo macron al dessús de las vocalas a, e, i e u per formar ā, ē, ī e ū alara que lo lituanian l’utilise pas que sus la u.
Lengas polinesianas
[modificar | Modificar lo còdi]De lengas polinesianas, coma lo marquisian, l'hawaïan, lo samoan, lo maori, le tahitien, lo futunian e lo wallisian, utilisan lo macron per indicar una vocala longa: ā, ē, ī, ō, ū.
Latin
[modificar | Modificar lo còdi]S'utilisa lo macron per indicar de nuàncias de prononciacion en latin pasmens se a l'epòca romana existissiá pas e s'utilisava per indicar las vocalas longas l'apèx (accent agut).
Occitan
[modificar | Modificar lo còdi]L'occitan utilisa normalament pas de macron levat per las transcripcions de tèrmes estrangièrs, (arabis e japoneses).
Codatge
[modificar | Modificar lo còdi]Lo macron a diférents codatges :
- lo macron (
U+00AF,Ā) : « ¯ » ; - la letra modificativa macron (
U+02C9,ˉ) : « ˉ » ; - la letra modificativa macron bas (
U+02CD,ˍ) combinable amb una lettra, per exemple : « e̱ » ; - lo diacritic macron (
U+0304,̄) combinable amb una letra, per exemple « ɛ̄ » ; - lo diacritic macron soscrich (
U+0331,̱) combinable amb una letra, per exemple « o̱ » ; - lo diacritic doble macron (
U+035E,͞) combinable entre doas letras, per exemple « o͞o » ; - lo diacritic doble macron soscrich (
U+035F,͟) combinable entre doas letras, per exemple « o͟o » ; - lo diacritic macron agut « ᷄ » (
U+1DC4) ; - lo diacritic grèu macron « ᷅ » (
U+1DC5) ; - lo diacritic macron grèu « ᷆ » (
U+1DC6) ; - lo diacritic aigut macron « ᷇ » (
U+1DC7) ; - lo diacritic brèu macron « ᷋ » (
U+1DCB) ; - lo diacritic macron brèu « ᷌ » (
U+1DCC) ; - lo diacritic mièja esquèrra de macron « ︤ » (
U+FE24) ; - lo diacritic mièja drecha de macron « ︥ » (
U+FE25) ; - lo diacritic conjoining macron « ︦ » (
U+FE26) ; - lo macron plena caça « ￣ » (
U+FFE3).