Edward Malewicz
Edward Malewicz (ur. 27 stycznia?/8 lutego 1878 w Grodnie, zm. 6 września 1924 w Warszawie[1]) – pułkownik artylerii Wojska Polskiego.
 pułkownik artylerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
8 lutego 1878 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
6 września 1924 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1896–1924 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
I Korpus Polski w Rosji |
| Stanowiska |
inspektor artylerii korpusu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujEdward Malewicz urodził się 8 lutego 1878 roku w Grodnie, w rodzinie Edwarda i Henryki z Lewandowskich. W 1896 roku ukończył 2 Moskiewski Korpus Kadetów, a dwa lata później 2 Konstantynowską Szkołę Wojskową (ros. 2-е военное Константиновское училище) w Sankt Petersburgu. Po zakończeniu nauki został wcielony do 26 Brygady Artylerii w Grodnie, która wchodziła w skład 26 Dywizji Piechoty i wyznaczony na stanowisko oficera baterii. W czasie służby w Armii Imperium Rosyjskiego awansował kolejno na: porucznika (19 sierpnia 1901 roku), sztabskapitana (21 sierpnia 1905 roku), kapitana (31 sierpnia 1911 roku), podpułkownika (20 lutego 1916 roku ze starszeństwem z 19 listopada 1913 roku) i pułkownika (7 czerwca 1917 roku). W czasie I wojny światowej dowodził baterią 20 dywizjonu artylerii ciężkiej. W 1916 roku objął dowództwo tego oddziału. W listopadzie 1914 roku był kontuzjowany, a w czerwcu 1916 roku nad Styrem ranny w głowę.
W lipcu 1917 roku zgłosił się do I Korpusu Polskiego w Rosji, w którym objął dowództwo 1 dywizjonu polowej ciężkiej artylerii formującego się w Mazurynie pod Witebskiem. 19 stycznia 1918 roku, nie mając możliwości przetransportowania całego oddziału, wyjechał w przebraniu do Twierdzy Bobrujsk. Dwa dni później był już w twierdzy i wziął udział w naradzie grupy pułkowników, na której postanowiono opanować twierdzę[2]. 4 lutego 1918 roku został mianowany zastępcą komendanta Twierdzy Bobrujsk i dowódcą jej artylerii. Dwa dni później opracował plan „artyleryjskiej obrony twierdzy Bobrujska”[3]. 23 marca 1918 roku został mianowany inspektorem artylerii I Korpusu[4]. Był członkiem delegacji I Korpusu i Naczpolu, z którą 4 marca 1918 roku przybył do Warszawy i „poddał pod władzę i pod rozkazy Rady Regencyjnej”. 8 marca powrócił do Bobrujska[5].
Po rozbrojeniu I Korpusu przybył do Warszawy i został przyjęty do Wojska Polskiego. 16 listopada 1918 roku szef Sztabu Generalnego mianował go komendantem Twierdzy Modlin i polecił mu „natychmiast wyjechać dla objęcia wszystkiego i doprowadzenia do ładu i do porządku”[6]. Od 10 lutego do 10 maja 1919 roku dowodził IX Brygadą Artylerii[7]. 29 maja 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu pułkownika, w artylerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[8].
19 czerwca 1920 został przeniesiony na stanowisko dowódcze Obozu Warownego Brześć nad Bugiem, a po dziesięciu dniach powrócił do Modlina na stanowisko dowódcy twierdzy. W sierpniu 1920 roku był dowódcą Odcinka „Modlin” podlegającego początkowo 1 Armii, a od 12 sierpnia – 5 Armii. Odcinek obejmował zewnętrzną linię twierdzy od wsi Poddęby, a jego obsadę stanowiło pięć i pół batalionów piechoty oraz artyleria forteczna[9].
Od 5 marca do 19 kwietnia 1921 roku był słuchaczem kursu informacyjnego dla wyższych dowódców w Warszawie. 1 czerwca 1921 roku w dalszym ciągu pełnił służbę na stanowisku dowódcy Twierdzy Modlin, a jego oddziałem macierzystym był wówczas 1 dywizjon artylerii ciężkiej[10]. Po reorganizacji został komendantem Obozu Warownego Modlin[11]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów artylerii. Jego oddziałem macierzystym był 1 pułk artylerii ciężkiej w Modlinie[12]. Zmarł w sobotę 6 września 1924 roku w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie. W czwartek 11 września 1924 roku został pochowany na cmentarzu w Modlinie[13].
Pułkownik Malewicz był żonaty z Marią z Sadowskich. Nie miał dzieci.
Od 19 października 2004 roku imię pułkownika Edwarda Malewicza nosi Publiczne Gimnazjum nr 4 w Nowym Dworze Mazowieckim. W tej samej miejscowości jedna z ulic nosi nazwę „Ulica płk. Edwarda Malewicza”.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1922)[14]
- Krzyż Niepodległości – pośmiertnie
- Krzyż Walecznych
- Amarantowa wstążka
Przypisy
edytuj- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 133 z 21 grudnia 1924 roku, s. 754.
- ↑ Bagiński 1921 ↓, s. 193-194, 201-204.
- ↑ Bagiński 1921 ↓, s. 207, fotografia między ss. 256-257.
- ↑ Bagiński 1921 ↓, s. 288.
- ↑ Bagiński 1921 ↓, s. 303.
- ↑ Dziennik Rozporządzeń Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 6 z 27 listopada 1918 roku, poz. 114.
- ↑ Wykaz pułkowników i podpułkowników, którzy dowodzili dywizjami lub brygadami L.dz. 622/Tjn. z 1927 roku, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/121, s. 40.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 21 z 9 czerwca 1920 roku, poz. 547.
- ↑ Władysław Sikorski, Nad Wisłą i Wkrą. Studium z polsko-rosyjskiej wojny 1920 roku, reprint z oryginału wydanego nakładem Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Lwów 1928, ISBN 83-85028-15-3, s. 51, 66, 82.
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 308, 755, tu jako datę urodzenia podano 26 stycznia 1878 roku.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 779, 813, 1453.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 185, tu również jako datę urodzenia podano 26 stycznia 1878 roku.
- ↑ Pogrzeb ś.p. płk. Malewicza, „Polska Zbrojna” Nr 252 z 14 września 1924 roku, s. 5.
- ↑ Wiadomości bieżące. Z miasta. Nowi kawalerowie Virtuti militari. „Kurjer Warszawski”, s. 5, Nr 147 z 31 maja 1922.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- „Polska Zbrojna” Nr 247 z 9 września 1924 roku, s. 3.
- Ś.p. Edward Malewicz pułkownik WP, „Polska Zbrojna” Nr 248 z 10 września 1924 roku, s. 5.
- Henryk Bagiński: Wojsko Polskie na Wschodzie 1914-1920. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1921.
- Zdzisław G. Kowalski, Powstanie, skład, organizacja i uzbrojenie 5 armii w bitwie warszawskiej, Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej nr 20, Centralne Archiwum Wojskowe, Warszawa 1997.
- Bolesław Woszczyński, Malewicz Edward (1878-1924), Polski Słownik Biograficzny, tom XIX, 1974, s. 311.