bohater
bohater (język polski)
edytuj- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- (1.1) człowiek, który wykazał się męstwem, odwagą, poświęceniem itp.
- (1.2) liter. teatr. film. główna postać utworu
- (1.3) osoba budząca chwilowe zainteresowanie, chwilowo skupiająca na sobie uwagę otoczenia[1]
- odmiana:
- (1.1-3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik bohater bohaterowie / bohaterzy dopełniacz bohatera bohaterów celownik bohaterowi bohaterom biernik bohatera bohaterów narzędnik bohaterem bohaterami miejscownik bohaterze bohaterach wołacz bohaterze bohaterowie / bohaterzy depr. M. i W. lm: (te) bohatery
- przykłady:
- (1.1) Inna nadzieja demokratów to John Kerry, senator z Massachusetts, bohater wojny w Wietnamie, gdzie został kilkakrotnie ranny[2].
- (1.2) Jak pamiętamy, główny bohater „Potopu” pan Andrzej Kmicic był najważniejszym bacą na Żmudzi, stąd słynna jego baranica, którą okrywał się, pędząc z Oleńką w rozpędzonych saniach z Wodoktów do Wołmontowicz[3].
- (1.3) To bohater krytycznych artykułów o wykorzystywaniu anteny publicznej telewizji do realizowania partyjnych interesów żony[4].
- składnia:
- (1.1-3) bohater + D. (czego?)
- kolokacje:
- (1.1) bohater narodowy / wojenny • bohater powstania / rewolucji / wojny / bitwy • udawać / zgrywać bohatera • chwała bohaterom • składać hołd bohaterom
- (1.2) główny bohater • bohater tytułowy • bohater pierwszoplanowy / drugoplanowy • bohater pozytywny • bohater powieści / dramatu / filmu / noweli / telenoweli / serialu • dzieje / losy bohatera • śledzić losy bohatera
- (1.3) bohater awantury / incydentu / zajścia • bohater dnia / wieczoru / miesiąca • bohater masowej wyobraźni
- antonimy:
- (1.1) antybohater
- hiponimy:
- (1.1) męczennik
- (1.2) antybohater
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. bohaterstwo n, bohaterskość ż, bohaterszczyzna ż
- przym. bohaterski
- przysł. bohatersko
- związki frazeologiczne:
- bohater dnia
- etymologia:
- ukr. богати́р < tatar. < st.turk. baɣatur < mong. klas. < st.pers.[5][6], por. pers. بهادر (bahādor)[7] → odważny, śmiały, silny; żołnierz, bohater[8]
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) hero; (1.2) character
- arabski: (1.1) بطل m
- baskijski: (1.1) heroi
- białoruski: (1.1) герой m; (1.2) герой m; (1.3) герой m
- bułgarski: (1.1) герой m; (1.2) герой m
- czeski: (1.1) hrdina m
- duński: (1.1) helt w
- esperanto: (1.1) heroo; (1.2) heroo
- francuski: (1.1) héros m; (1.2) personnage m
- grenlandzki: (1.1) sapiitsuliortoq
- gruziński: (1.1) გმირი (gmiri)
- hiszpański: (1.1) héroe m; (1.2) héroe m; (1.3) héroe m
- islandzki: (1.1) hetja ż
- jidysz: (1.1) העלד m (held), גיבור m (giber); (1.2) העלד m (held)
- kaszubski: (1.1) heroja m; (1.2) heroj m
- kataloński: (1.1) heroi m
- kazachski: (1.1) қаһарман; (1.2) кейіпкер, қаһарман
- niderlandzki: (1.1) held m; (1.2) personnage n
- niemiecki: (1.1) Held m; (1.2) Held m
- norweski (bokmål): (1.1) helt m
- nowogrecki: (1.1) ήρωας m; (1.2) ήρωας m; (1.3) ήρωας m
- nowopruski: (1.1) erōjs m
- rosyjski: (1.1) герой m; (1.2) герой m; (1.3) герой m
- sanskryt: (1.1) वीर
- słowacki: (1.1) hrdina m
- tybetański: (1.1) དཔའ་བོ
- ukraiński: (1.1) герой m; (1.2) герой m; (1.3) герой m
- włoski: (1.1) eroe m; (1.2) protagonista m
- źródła:
- ↑
Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Polityka, nr 01.03 (1), Warszawa, 2004 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Tygodnik Podhalański, nr 35, Zakopane, 1999 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Rzeczpospolita, nr 07.13, Warszawa, 2004 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑
Hasło „bohater” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
- ↑ Stanisław Stachowski, Słownik historyczno-etymologiczny turcyzmów w języku polskim, Księgarnia Akademicka, Kraków 2014, ISBN 978-83-7638-407-8, s. 80.
- ↑ Hasło „bohater” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
- ↑ Digital Dictionaries of South Asia.