Tekst źródłowy strony Via Baltica

{{Droga infobox
 |typ                      = 
 |kraj                     = 
 |numer                    = 
 |tabliczka                = 
 |zbudowano                = 
 |długość                  = ok. 970
 |1. jezdnia               = 
 |1. jezdnia opis          = 
 |w budowie                = 
 |2. jezdnia               = 
 |2. jezdnia opis          = 
 |jednostki                = [[Państwo]]
 |1. jednostka             = [[Polska]]
 |2. jednostka             = [[Litwa]]
 |3. jednostka             = [[Łotwa]]
 |4. jednostka             = [[Estonia]]
 |5. jednostka             = [[Finlandia]]
 |6. jednostka             = 
 |7. jednostka             = 
 |8. jednostka             = 
 |9. jednostka             = 
 |mapa                     = Via Baltica route.svg
 |podpis mapy              = 
 |mapa szczegółowa         = 
 |podpis mapy szczegółowej = 
 |zdjęcie                  = 
 |podpis zdjęcia           = 
 |przebieg określenie      = 
 |trasa                    = 
{{AS-info|'''Polski odcinek Via Baltica'''}}
{{AS-kreska|ok|}}
{{AS-info|[[obwodnica Marek]]}}
{{AS-kontynuacja|ok|S|8|e=67}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Marki]]|W|629}}
{{AS-węzeł|pro|WA||Drewnica ([[Ząbki]])|pro-S|17|372}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Zielonka (powiat wołomiński)|Zielonka]]|W|631}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Kobyłka]] – ul. Szkolna}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Wołomin]]|W|635}}
{{AS-kreska|ok|}}
{{AS-info|[[Droga ekspresowa S8 (Polska)#Radzymin – Wyszków|obwodnica Radzymina]]}}
{{AS-kontynuacja|ok|S|8|e=67}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Radzymin]] Południe, ul. Wołomińska|W|632}}<ref>{{Cytuj |url = https://api.mzdw.pl/storage/files/1426/Wykaz-dróg-wojewódzkich-stan-na-dzień-11.04.2024-r..pdf |tytuł = Wykaz dróg wojewódzkich na obszarze województwa mazowieckiego - stan na dzień 11.04.2024 r. |opublikowany = Mazowiecki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Warszawie |język = pl |data dostępu = 2023-05-10}}</ref>
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Radzymin]] Północ (d. [[Zwierzyniec (powiat wołomiński)|Zwierzyniec]]}}
{{AS-kreska|ok}}
{{AS-kontynuacja|ok|S|8|e=67}}
{{AS-obiekt|ok|MOP3|[[Emilianów (powiat wołomiński)|Emilianów]] <small>(dostęp z węzła Radzymin Północ)</small>|dół|km=}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Wola Rasztowska]]|W|636}}
{{AS-obiekt|ok|MOP2|[[Małopole]]|dół|km=}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Trojany (województwo mazowieckie)|Trojany]]}}
{{AS-obiekt|ok|BEN|[[Equinor|Circle K]] <small>(dostęp z węzła Trojany)</small>|góra|km=}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Niegów]]}}
{{AS-obiekt|ok|MOP3|[[Gaj (powiat wyszkowski)|Gaj]]|góra|km=}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Mostówka (powiat wyszkowski)|Mostówka]]}}
{{AS-kreska|ok}}
{{AS-info|[[obwodnica Wyszkowa]]}}
{{AS-kontynuacja|ok|S|8|e=67}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Lucynów (powiat wyszkowski)|Lucynów]]}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Wyszków]] Południe (d. [[Skuszew]])|K|62}}
{{AS-przeszkoda|ok|MOS|nad [[Bug]]iem [[Bitwa Warszawska |im. Bohaterów Bitwy Warszawskiej 1920 roku]]|dlugosc=600}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Wyszków]] Północ (d. [[Turzyn (województwo mazowieckie)|Turzyn]])}}
{{AS-kreska|ok|}}
{{AS-kontynuacja|ok|S|8|e=67}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Trzcianka (powiat wyszkowski)|Trzcianka]]}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Knurowiec]]}}
{{AS-obiekt|ok|MOP2|[[Budykierz]]|dół|km=}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Poręba]]|W|694}}
{{AS-obiekt|ok|MOP2|[[Przyjmy k. Poręby|Przyjmy]]|góra|km=}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Dybki (gmina Ostrów Mazowiecka)|Dybki]]}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Nagoszewo (gmina Ostrów Mazowiecka)|Nagoszewo]]}}
{{AS-kreska|ok|}}
{{AS-kontynuacja|ok|S|8|e=67|}}
{{AS-info|[[Ostrów Mazowiecka|Obwodnica Ostrowi Mazowieckiej]]}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Brok]]|K|50}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Ostrów Mazowiecka]] Południe (d. [[Różan]])|K|60}} {{AS-droga|K|61}}
{{AS-kontynuacja|ok|S|8|e=67|wspólny przebieg z {{AS-droga|K|61}}}}
{{AS-przeszkoda|ok|POD|km=|{{AS-droga|W|627}}}}
{{AS-przeszkoda|ok|WIA|km=|nad linią kolejową {{LK-linia|34}}}}
{{AS-węzeł|ok|WA||[[Ostrów Mazowiecka]] Północ (d. [[Podborze (powiat ostrowski)|Podborze]])|S|61}}
{{AS-kreska|ok|}}
{{AS-kontynuacja|ok|S|61||}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Komorowo (powiat ostrowski)|Komorowo]]|W|677}}
{{AS-obiekt|bud|MOP1|[[Sulęcin Szlachecki]]|km=}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Śniadowo (województwo podlaskie)|Śniadowo]]|W|677}}
{{AS-obiekt|ok|MOP1|[[Chomentowo]] Wschód|dół|km=}}
{{AS-obiekt|ok|MOP1|[[Chomentowo]] Zachód|góra|km=}}
{{AS-kreska|ok}}
{{AS-kontynuacja|ok|S|61|'''[[Obwodnica Łomży]]<br />Wspólny przebieg z {{AS-droga|K|63}}'''}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Łomża]] Południe|K|63}} {{AS-droga|W|677}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Łomża]] Zachód|W|760}}
{{AS-info|Odcinek jednojezdniowy oddany na zasadzie przejezdności, druga jezdnia w budowie}}
{{AS-węzeł|bud|WB||[[Nowogród]]|W|645}}
{{AS-przeszkoda|mod|MOS|nad doliną rzeki [[Narew]]|dlugosc=1205|km=}}
{{AS-węzeł|bud|WB||[[Łomża]] Północ|K|64}}
{{AS-kreska|ok|}}
{{AS-kontynuacja|ok|S|61||}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Kolno]]|K|63}}
{{AS-obiekt|zły|MOP3|[[Górki-Sypniewo|Górki]] Wschód|góra|km=}}
{{AS-obiekt|zły|MOP2|[[Górki-Sypniewo|Górki]] Zachód|dół|km=}}
{{AS-przeszkoda|ok|POD| {{AS-droga|W|648}}}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Stawiski]]|W|647}}
{{AS-obiekt|ok|MOP1|[[Zabiele (gmina Stawiski)|Zabiele]] Wschód|góra|km=}}
{{AS-obiekt|ok|MOP1|[[Zabiele (gmina Stawiski)|Zabiele]] Zachód|dół|km=}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Grabowo (powiat kolneński)|Grabowo]]}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Szczuczyn (województwo podlaskie)|Szczuczyn]]|K|58}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Guty (powiat grajewski)|Guty]]|W|665}}
{{AS-obiekt|ok|MOP3|[[Niekrasy]]|góra|km=}}
{{AS-obiekt|ok|MOP2|Niekrasy|dół|km=}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Ełk]] Południe|K|65}} {{AS-droga|W|621}}
{{AS-kreska|ok}}
{{AS-kontynuacja|ok|S|61|wspólny przebieg z {{AS-droga|K|65}}}}
{{AS-przeszkoda|ok|WIA|nad linią kolejową {{LK-linia|38}}|km=}}
{{AS-węzeł|ok|WA||[[Ełk]] Wschód|S|16}} {{AS-droga|K|65}}
{{AS-kreska|ok}}
{{AS-kontynuacja|ok|S|61|wspólny przebieg z {{AS-droga|K|16}}}}
{{AS-obiekt|pro|MOP1|[[Golubka]]|km=149}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Kalinowo (powiat ełcki)|Kalinowo]]|K|16}} {{AS-droga|W|625}}
{{AS-kreska|ok}}
{{AS-kontynuacja|ok|S|61||}}
{{AS-węzeł|ok|WA||[[Raczki (województwo podlaskie)|Raczki]]|K|8|67}}
{{AS-kreska|ok}}
{{AS-kontynuacja|ok|S|61|e=67|}}
{{AS-przeszkoda|ok|MOS|nad [[Rospuda|Rospudą]]|dlugosc=180}}
{{AS-obiekt|ok|MOP2|[[Rudniki (powiat suwalski)|Rudniki]] Południe|km=|dół}}
{{AS-obiekt|ok|MOP2|[[Rudniki (powiat suwalski)|Rudniki]] Północ|km=|góra}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Suwałki]] Południe|W|655}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Suwałki]] Zachód|W|653}}
{{AS-węzeł|ok|WB||Suwałki Północ|W|662}}
{{AS-obiekt|bud|MOP1|[[Żubryn]] Wschód|km=|dół}}
{{AS-obiekt|bud|MOP1|[[Żubryn]] Zachód|km=|góra}}
{{AS-węzeł|ok|WB||[[Szypliszki]]|W|651}} {{AS-droga|W|662}}
{{AS-obiekt|zły|MOP2|[[Budzisko (powiat suwalski)|Budzisko Zachód]]|km=|góra}}
{{AS-obiekt|zły|MOP3|[[Budzisko (powiat suwalski)|Budzisko Wschód]]|km=|dół}}
{{AS-granica|ok|EU-PL|LT|Budzisko|Kalvarija}}
{{AS-kreska|ok}}
{{AS-info|<small>Litewski odcinek</small>}}
{{AS-węzeł|pro|WB||[[Kowno|Kaunas]]}}
{{AS-kreska}}
{{AS-info|<small>Łotewski odcinek</small>}}
{{AS-węzeł|pro|WB||[[Ryga]]}}
{{AS-kreska}}
{{AS-info|<small>Estoński odcinek</small>}}
{{AS-węzeł|pro|WB||[[Tallinn]]}}
{{AS-kreska}}
{{AS-info|<small>Fiński odcinek</small>}}
{{AS-węzeł|pro|WB||[[Helsinki]]}}
 |commons                  = Category:Via Baltica
 |wikinews                 = 
 |www                      = 
}}
'''Via Baltica''' – fragment drogi międzynarodowej [[E67 (trasa europejska)|E67]], częściowo zrealizowana jako [[droga ekspresowa]] z [[Warszawa|Warszawy]] do [[Tallinn]]a w [[Estonia|Estonii]], biegnąca z [[Polska|Polski]] przez [[Litwa|Litwę]] i [[Łotwa|Łotwę]] do [[Estonia|Estonii]]. Pełni ona rolę najważniejszego połączenia drogowego pomiędzy krajami bałtyckimi. Via Baltica wraz z [[Rail Baltica]] jest elementem [[Paneuropejski korytarz transportowy|transeuropejskiego korytarza transportowego]]<ref>[https://archive.ph/20120708223150/http://inforail.pl/text.php?from=search&id=39860 Rail Baltica międzynarodowa trasa kolejowa E75]</ref>.

== Historia prac na terenie Polski ==
[[Plik:Via Baltica - S&Wb.jpg|thumb|Przebiegi porównywane w ostatnim etapie analiz. Wybrany został przebieg w42]]
Na terenie Polski pierwotny projekt przewidywał przebieg drogi z [[Suwałki|Suwałk]] w kierunku południowo-wschodnim przez [[Augustów]], [[Łomża|Łomżę]] i [[Ostrów Mazowiecka|Ostrów Mazowiecką]] do [[Warszawa|Warszawy]]. W trakcie [[Rząd Włodzimierza Cimoszewicza|rządów Włodzimierza Cimoszewicza]] (1996–1997) projekt został zmieniony i według oficjalnych planów przebiegał przez [[Białystok]] z ominięciem zachodnich terenów województwa podlaskiego.

Istniał spór pomiędzy podlaskim oddziałem [[Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad|Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad]], zarządem województwa podlaskiego, samorządami Białegostoku i okolicznych gmin a polskimi i międzynarodowymi organizacjami ekologicznymi, przyrodnikami, samorządem Łomży i okolicznych gmin, dotyczący przebiegu tej trasy na odcinku pomiędzy Warszawą a Suwałkami. Analizowane były różne warianty przebiegu Via Baltica. W 2005 roku GDDKiA zleciła międzynarodowej agencji „Scott & Wilson”<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.viabaltica.scottwilson.com.pl/ | tytuł = Informacje publikowane przez Scott&Wilson i GDDKiA | opublikowany = viabaltica.scottwilson.com.pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20070216110041/http://www.viabaltica.scottwilson.com.pl/ | zarchiwizowano = 2007-02-16}}</ref> przeprowadzenie wielowariantowej analizy przebiegu trasy i wyznaczenie najlepszego przebiegu tej trasy pod względem społecznym, ekonomicznym i ekologicznym na ww. odcinku. Pod uwagę brano ponad 30 różnego rodzaju wariantów.

Przyjęto, że analizie zostaną poddane wszystkie możliwe warianty przebiegu trasy w korytarzu o szerokości 150 km położonym po obu stronach linii prostej łączącej początek i koniec analizowanego korytarza – Warszawę i Budzisko na granicy Polski i Litwy.

Pierwsza analiza przygotowana pod koniec 2006 roku nie została przyjęta przez GDDKiA. Argumentowano, iż agencja "Scott & Wilson" nie rozpatrywała wariantu przebiegającego przez Białystok. Podczas powtórnej analizy wszystkich wariantów, ''przebieg białostocki'' został odrzucony jako najmniej uzasadniony. GDDKiA wyraziła opinię, iż nie musi opierać się na raporcie "Scott & Wilson", ponieważ zleciła jego wykonanie tylko dlatego, że taki raport musi być przygotowany w zgodzie z wymaganiami [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]] i GDDKiA nie musi opierać się na raporcie przy budowaniu drogi.

Po przedterminowych [[Wybory parlamentarne w Polsce w 2007 roku|wyborach 21 października 2007 roku]] pojawiła się możliwość uruchomienia [[Narodowy Program Wielkiej Budowy|Narodowego Programu Wielkiej Budowy]]. Jeden z jego punktów określił przebieg Via Baltica przez Łomżę i [[Ełk]]. Jeden z autorów programu inż. Jan Jakiel mówił, że ''ani Białystok, ani Augustów na tym nie ucierpią. Do Białegostoku dojedziemy drogą ekspresową [...]. W Augustowie natężenie ruchu zmaleje o 67 proc., bo kierowcy będą wybierać wariant albo przez Łomżę, albo przez Białystok. A miasto i tak dostanie obwodnicę, tyle że inaczej poprowadzoną''.

24 października 2007 roku na stronach GDDKiA<ref>{{Cytuj | tytuł = „Strategia rozwoju I Pan-Europejskiego Korytarza Transportowego. Część I: korytarz drogowy” – opracowanie dotyczące Via Baltica | url = https://web.archive.org/web/20071024192146/http://www.gddkia.gov.pl/article/informacje/aktualnosci/article.php/id_item_tree/95133475cf8385f5e79f6e0a9e10f6d5/id_art/9129fbeb9e7f24a7af7f25d55cb4b441 | opublikowany = gddkia.gov.pl | data = 2007-10-24}}</ref> i "Scott&Wilson" została opublikowana informacja o stanie prac nad analizą wariantów przebiegu drogi. Przedstawiona została analiza ekonomiczna i wybór czterech wariantów które będą analizowane.

W następnej kolejności realizowane były dwa etapy analizy:
* Etap II – syntetyczne przedstawienie dotychczasowych analiz i prognoza oddziaływania na środowisko
* Etap III – przygotowanie ostatecznej wersji dokumentów: ''Strategia rozwoju I Pan-Europejskiego Korytarza Transportowego. Część I: korytarz drogowy oraz Prognoza oddziaływania na środowisko skutków realizacji strategii.''

Dokumenty te posłużyły jako podstawa do podjęcia ostatecznej decyzji o przebiegu polskiego odcinka I Pan-Europejskiego Korytarza Transportowego „Via Baltica”. Według GDDKiA oraz Scott&Wilson ''może to wymagać zmiany Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych, a także modyfikacji zadań przewidzianych w Programie Operacyjnym „Infrastruktura i Środowisko”'' .

7 lipca 2008 roku agencja "Scott&Wilson" przekazała [[Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad|GDDKiA]] raport z konsultacji społecznych ws. strategii rozwoju I Pan-Europejskiego Korytarza Transportowego, w którym to zespół autorski podtrzymał swoją rekomendację dla wariantu nr 42. Analiza, na podstawie której powstał raport, została przeprowadzona przy równorzędnym traktowaniu czterech kryteriów – drogowego, społecznego, ekonomicznego oraz ekologicznego<ref>[http://viabaltica.scottwilson.com.pl/images/stories/Materialy%20do%20pobrania/etapii_zeszyt_7_raport_z_konsultacji_spolecznych.pdf Scott&Wilson: ''Raport z konsultacji społecznych ws. strategii rozwoju I Pan-Europejskiego Korytarza Transportowego (część I: korytarz drogowy) na zlecenie GDDKiA'' (data wydania: 07.07.2008)]</ref>.

Krytycznie o przebiegu tak zaplanowanej trasy wypowiedział się marszałek województwa podlaskiego zwracając uwagę w apelu do premiera Donalda Tuska, że doprowadzi on do marginalizacji wschodniej i południowo-wschodniej Polski<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.4lomza.pl/index.php?wiad=19471 |tytuł=Marszałek Dworzański apeluje do premiera Tuska „nie przenoście Via Baltica" |data=31 lipca 2009}}</ref>. Za przebiegiem trasy Via Baltica w wariancie przez Łomżę aktywnie zabiegały też różne społeczności lokalne organizując protesty i blokady dróg. W 2008 roku swój list otwarty do Premiera RP wystosowały osoby popierające akcję Dariusza Sipowskiego "Via Baltica przez Łomżę", pod którym złożono ponad 2 tys. podpisów (w tym wielu znanych osób) zawierających dane osobowe, a do powstałego w tym celu portalu społecznościowego na nasza-klasa.pl przyłączyło się ponad 30 tys. profili<ref>{{cytuj |url=https://bialystok.wyborcza.pl/bialystok/1,35241,5589067,Pytanie_o_stowarzysznie_dla_Via_Baltiki_przez_Lomze.html |tytuł= Pytanie o stowarzysznie dla Via Baltiki przez Łomżę |data=2008-08-14 |opublikowany=wyborcza.pl |język=pl |data dostępu=2008-08-18}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://um.lomza.pl/index.php?wiad=1279|tytuł=Kolejna odsłona walki o Via Balticę przez Łomżę|data dostępu=2008-08-18}}</ref><ref>{{Cytuj | autor = Mirosław R. Derewońko | tytuł = Via Baltica tylko przez Łomżę! | url = https://wspolczesna.pl/via-baltica-tylko-przez-lomze/ar/5650456 | opublikowany = wspolczesna.pl | data = 2008-08-17 | data dostępu = 2020-01-26}}</ref>.

24 sierpnia 2009 roku został opublikowany projekt Rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych, który zakłada utworzenie nowej drogi ekspresowej nr 61 (tzw. trasy Via
Baltica) po przebiegu Ostrów Mazowiecka – Łomża – Stawiski – Szczuczyn - Ełk – Raczki - Suwałki – Budzisko – granica państwa (Kowno)<ref>{{cytuj stronę|url=http://bip.mi.gov.pl/pl/bip/projekty_aktow_prawnych/projekty_rozporzadzen/rozp_autostrady_i_drogi_krajowe/prj_rozp_sieci|tytuł=Projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie ustalenia sieci autostrad i dróg ekspresowych|autor=Ministerstwo Infrastruktury|data=2009-08-18|język=pl|data dostępu=2009-08-24|archiwum=https://web.archive.org/web/20111104091154/http://bip.mi.gov.pl/pl/bip/projekty_aktow_prawnych/projekty_rozporzadzen/rozp_autostrady_i_drogi_krajowe/prj_rozp_sieci|zarchiwizowano=2011-11-04}}</ref>.

20 października 2009 roku [[Rada Ministrów w Polsce|Rada Ministrów]] przyjęła Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych, przedłożone przez ministra infrastruktury, w którym został zatwierdzony nowy przebieg trasy Via Baltica po śladzie nowo utworzonej [[Droga ekspresowa S61 (Polska)|drogi ekspresowej S61]]<ref name="rozp2009">{{cytuj stronę|url=https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20091871446|tytuł=Dz.U. 2009 nr 187 poz. 1446, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 października 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych|autor=Centrum Obsługi KPRM|data=2009-10-21|opublikowany=Kancelaria Prezesa Rady Ministrów|język=pl|data dostępu=2010-04-18}}</ref>.

== Wybrany polski przebieg Via Baltica ==
{{dopracować|sekcja|aktualizacja|należy zaktualizować sekcję o cały przebieg, nie tylko S61}}
24 sierpnia 2009 roku Ministerstwo Infrastruktury opublikowało projekt, a 20 października Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie i tym samym zatwierdziła przebieg Via Baltica po nowym śladzie<ref name="rozp2009"/>. W związku z tym Via Baltica pobiegnie z [[Warszawa|Warszawy]] [[Droga ekspresowa S8 (Polska)|drogą ekspresową S8]] do [[Ostrów Mazowiecka|Ostrowi Mazowieckiej]], stamtąd trasa będzie biegła [[Droga ekspresowa S61 (Polska)|nową drogą ekspresową]] (S61) przez [[Łomża|Łomżę]], [[Szczuczyn (województwo podlaskie)|Szczuczyn]], [[Ełk]] i [[Suwałki]], aż do przejścia granicznego w [[Budzisko (powiat suwalski)|Budzisku]], gdzie pierwotnie miała się kończyć trasa S8.

Plusy wybranego wariantu:
* wariant uzasadniony ekonomicznie z powodu krótszej o 30-40 km długości trasy - ma to znaczenie nie tylko dla kosztu budowy, ale również dla kosztu utrzymania-napraw oraz kosztu paliwa i czasu kierowców oraz ekologiczny koszt mniejszej ilości spalin,
* w przeciwieństwie do pozostałych wariantów, trasa przetnie tylko [[Puszcza Biała|Puszczę Białą]], nie ulegną przerwaniu korytarze wędrówek dużych ssaków, zostaną ochronione przed zanieczyszczeniami [[Zielone Płuca Polski]],
* skierowanie ruchu tranzytowego przez Łomżę zamiast przez Białystok znacznie zmniejszy liczbę śmiertelnych wypadków (również wśród dzieci) na sztucznie przeciążonej obecnie [[Droga krajowa nr 8 (Polska)|drodze numer 8]]. Droga numer 61 może dzięki temu przekształcić się z dwukierunkowej "drogi śmierci" w ekspresową "drogę życia";
* przeprowadzenie Via Baltica przez Łomżę przyczyni się do rozwoju zachodniej i północnej części [[Województwo podlaskie|województwa podlaskiego]] oraz wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|warmińsko-mazurskiego]], pozwoli również na obiecywane od dawna wyrównanie szans rozwoju miast, które straciły status miast wojewódzkich.

Minusy wybranego wariantu:
* większa liczba obwodnic koniecznych do wybudowania niż w przypadku wariantu I ([[Droga krajowa nr 8 (Polska)|DK8]]),

Do intensywnej kampanii na rzecz ochrony Doliny Rospudy i zmiany przebiegu drogi ekspresowej Via Baltica przez obszary chronione włączyła się [[Małgorzata Górska]]. Za swoją działalność Fundacja Ochrony Środowiska Goldmanów przyznała działaczce [[Nagroda Goldmanów|Nagrodę Goldmanów]] za rok 2010.<ref>{{cytuj stronę|url=http://wiadomosci.ekologia.pl/srodowisko/Ekologiczny-Nobel-dla-Malgorzaty-Gorskiej-za-obrone-doliny-Rospudy,12232.html|tytuł=Ekologiczny Nobel dla Małgorzaty Górskiej za obronę doliny Rospudy| opublikowany=www.ekologia.pl| data dostępu=2010-04-29}}</ref>

== Unia Europejska ==
Po wstąpieniu Polski do [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]] i otrzymaniu wielu funduszy inwestycyjnych Polska musi przestrzegać także prawa wspólnotowego. W związku z licznymi kontrowersjami i konfliktami wokół trasy na miejscu, w rozwiązaniu problemu wzięły udział instytucje Unii Europejskiej.

W dniach 12–14 czerwca 2007 roku obszary na których planowany jest przebieg Via Baltica i jej przebiegów alternatywnych poznawała grupa europarlamentarzystów. Rozmawiali z przedstawicielami administracji samorządowej różnych szczebli, drogowcami i ekologami.
[[13 września]] 2007 roku [[Komisja Petycji Parlamentu Europejskiego]] przyjęła raport, w którym apeluje do władz Polskich o zmianę przebiegu trasy<ref>[http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2004_2009/documents/dt/677/677664/677664pl.pdf Sprawozdanie Komisji Petycji w sprawie misji informacyjnej w Polsce "Via Baltica" - pełny tekst]</ref>.

Raport wskazuje, że Via Baltica jest niezbędna do zapewnienia ekonomicznej i społecznej spójności Unii Europejskiej. Z drugiej strony potwierdzono, że obecnie forsowana trasa korytarza Via Baltica zagraża kilku wyznaczonym przez rząd Polski obszarom chronionym w sieci Natura 2000. Parlament przyjął wniosek, że władze Polski nie dopełniły obowiązku rzetelnego przeanalizowania innych lokalizacji dla tej drogi.

[[Parlament Europejski]] zwrócił się do [[Komisja Europejska|Komisji Europejskiej]], aby ta wsparła finansowo budowę jedynie tego przebiegu drogi Via Baltica, który zostałby wyznaczony na podstawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko i w pełnej zgodności z dyrektywami środowiskowymi Unii Europejskiej. Zgodnie z tym dokumentem Via Baltica powinna prowadzić przez Łomżę, a nie Białystok.

Raport Komisji Petycji przygotował eurodeputowany [[Thijs Berman]].
== Zobacz też ==
* [[Autostrady i drogi ekspresowe w Polsce]]
* [[Via Carpatia]]
* [[Rail Baltica]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

[[Kategoria:Trasy europejskie]]
[[Kategoria:Drogi w Estonii]]
[[Kategoria:Drogi w Finlandii]]
[[Kategoria:Drogi na Litwie]]
[[Kategoria:Drogi na Łotwie]]
[[Kategoria:Drogi w Polsce]]
[[Kategoria:Laureaci Nagrody Goldmanów]]