(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Nathan Hale: Różnice pomiędzy wersjami – Wikipedia, wolna encyklopedia Przejdź do zawartości

Nathan Hale: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofanie edycji użytkownika NadiaTrovaya (dyskusja). Autor przywróconej wersji to MastiBot.
Znacznik: Wycofanie zmian
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Biogram infobox}}
 
(Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Biogram infobox
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Nathan Hale
|imię i nazwisko = Nathan Hale
|imię i nazwisko org =
|grafika =
|grafika =
|opis grafiki =
|opis grafiki =
|alt grafiki =
|podpis =
|data urodzenia = [[6 czerwca]] [[1755]]
|data urodzenia = [[6 czerwca]] [[1755]]
|miejsce urodzenia = [[Coventry (Connecticut)|Coventry]]
|data śmierci = [[22 września]] [[1776]]
|miejsce urodzenia = [[Coventry (Connecticut)|Coventry]]
|data śmierci = [[22 września]] [[1776]]
|miejsce śmierci = [[Nowy Jork]]
|miejsce śmierci = [[Nowy Jork]]
|przyczyna śmierci = [[powieszenie]]
|zawód = szpieg
|przyczyna śmierci = [[powieszenie]]
|zawód = szpieg
|narodowość = [[Stany Zjednoczone|amerykańska]]
|narodowość = [[Stany Zjednoczone|amerykańska]]
|wyznanie = purytanizm
|wyznanie = purytanizm
|rodzice = Elizabeth Strong<br />Richard Hale
|rodzice = Elizabeth Strong<br />Richard Hale
|odznaczenia =
|odznaczenia =
|commons = Category:Nathan Hale
|commons =
|wikicytaty = Nathan Hale
|wikicytaty = Nathan Hale
|www =
}}
}}

{{inne znaczenia|amerykańskiego buntownika|[[Nathan Gale|Nathan Gale – zabójca muzyka Dimebaga Darrela]]}}
[[Plik:Nathan Hale 1925 Issue-half-cent.jpg|thumb|207px|Wizerunek Hale'a na znaczku amerykańskim z początku [[1925]] r.]]
[[Plik:Nathan Hale 1925 Issue-half-cent.jpg|thumb|207px|Wizerunek Hale'a na znaczku amerykańskim z początku [[1925]] r.]]
'''Nathan Hale''' (ur. [[6 czerwca]] [[1755]] w [[Coventry (Connecticut)|Coventry]], zm. [[22 września]] [[1776]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]) – [[Stany Zjednoczone|amerykański]] [[kapitan (ranga)|kapitan]] w [[Armia Kontynentalna|Armii Kontynentalnej]] podczas [[Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych|Wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych]] i jeden z oficerów [[Patrioci (rewolucja amerykańska)|Patriotów]], a także bohater narodowy USA i pierwszy szpieg Ameryki.
'''Nathan Hale''' (ur. [[6 czerwca]] [[1755]] w [[Coventry (Connecticut)|Coventry]], zm. [[22 września]] [[1776]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]) – [[Stany Zjednoczone|amerykański]] [[kapitan (ranga)|kapitan]] w [[Armia Kontynentalna|Armii Kontynentalnej]] podczas [[Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych|Wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych]] i jeden z oficerów [[Patrioci (rewolucja amerykańska)|Patriotów]], a także bohater narodowy USA i pierwszy szpieg Ameryki.
Linia 25: Linia 23:
== Życiorys ==
== Życiorys ==
=== Wczesne życie ===
=== Wczesne życie ===
Był synem Elizabeth Strong i Richarda Hale’a, [[Purytanizm|purytanów]] z miasteczka Coventry w Connecticut. Miał jedenaścioro rodzeństwa, z czego dwoje nie dożyło wieku dorosłego<ref>{{Cytuj |tytuł = Capt. Nathan Hale (Continental Army) |data dostępu = 2018-10-06 |opublikowany = geni_family_tree |url = https://www.geni.com/people/Capt-Nathan-Hale-Continental-Army/6000000001473766006 |język = en-US}}</ref>. Uczył się w college’u Yale w New Haven, gdzie poznał [[James Hillhouse|Jamesa Hillhouse'a]], [[Benjamin Tallmadge|Benjamin Tallmadge'a]] i Williama Hulla, którzy później mieli przyczynić się do jego kariery wojskowej<ref name=":0">{{Cytuj |autor = M. William Phelps |tytuł = Nathan Hale: The Life and Death of America's First Spy |data = 2008}}</ref>. W szkole wykazywał talent sportowy (jego rekordowy skok w dal został pobity dopiero w XIX wieku<ref name=":0" />), ale także zamiłowanie do literatury i zacięcie liryczne. Lubił pisać wiersze<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Alexander Rose |tytuł = Washington's Spies: The Story of America's First Spy Ring |data = 2006}}</ref>. Należał do Linonian Society od 1770 roku, przez większą część czasu będąc skrybą, potem sekretarzem i na krótko kanclerzem<ref>{{Cytuj |tytuł = Nathan Hale: Yale 1773 :: Curator: Richard E. Mooney |data dostępu = 2018-10-06 |opublikowany = www.library.yale.edu |url = http://www.library.yale.edu/mssa/exhibits/hale/YearsAtYale_item12.html}}</ref>. Był współtwórcą Biblioteki Linonian i razem z Benjaminem Tallmadge’em umieścił w niej m.in. Iliadę Homera<ref name=":1" />. Po ukończeniu edukacji w 1773 roku przeniósł się na krótko do Moodus w East Haddam i w końcu do Nowego Londynu, gdzie został aż do wybuchu wojny<ref name=":0" /> i pełnił rolę nauczyciela.
Był synem Elizabeth Strong i Richarda Hale’a, [[Purytanizm|purytanów]] z miasteczka Coventry w [[Connecticut]]. Miał jedenaścioro rodzeństwa, z czego dwoje nie dożyło wieku dorosłego<ref>{{Cytuj |tytuł = Capt. Nathan Hale (Continental Army) |data dostępu = 2018-10-06 |opublikowany = geni_family_tree |url = https://www.geni.com/people/Capt-Nathan-Hale-Continental-Army/6000000001473766006 |język = en-US}}</ref>. Uczył się w college’u Yale w New Haven, gdzie poznał [[James Hillhouse|Jamesa Hillhouse'a]], [[Benjamin Tallmadge|Benjamin Tallmadge'a]] i Williama Hulla, którzy później mieli przyczynić się do jego kariery wojskowej<ref name=":0">{{Cytuj |autor = M. William Phelps |tytuł = Nathan Hale: The Life and Death of America's First Spy |data = 2008}}</ref>. W szkole wykazywał talent sportowy (jego rekordowy [[skok w dal]] został pobity dopiero w XIX wieku<ref name=":0" />), ale także zamiłowanie do literatury i zacięcie liryczne. Lubił pisać wiersze<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Alexander Rose |tytuł = Washington's Spies: The Story of America's First Spy Ring |data = 2006}}</ref>. Należał do Linonian Society od 1770 roku, przez większą część czasu będąc skrybą, potem sekretarzem i na krótko kanclerzem<ref>{{Cytuj |tytuł = Nathan Hale: Yale 1773 :: Curator: Richard E. Mooney |data dostępu = 2018-10-06 |opublikowany = www.library.yale.edu |url = http://www.library.yale.edu/mssa/exhibits/hale/YearsAtYale_item12.html}}</ref>. Był współtwórcą Biblioteki Linonian i razem z Benjaminem Tallmadge’em umieścił w niej m.in. Iliadę Homera<ref name=":1" />. Po ukończeniu edukacji w 1773 roku przeniósł się na krótko do Moodus w East Haddam i w końcu do Nowego Londynu, gdzie został aż do wybuchu wojny<ref name=":0" /> i pełnił rolę nauczyciela.


=== Wybuch rewolucji ===
=== Wybuch rewolucji ===
Linia 31: Linia 29:


=== Misja szpiegowska i śmierć ===
=== Misja szpiegowska i śmierć ===
Hale został przewieziony na terytorium wroga 12 września 1776 roku jako holenderski nauczyciel chcący przyłączyć się do wojny na rzecz króla Jerzego III<ref name=":1" />. Nie wiedział, że w międzyczasie Armia Kontynentalna przeniosła się w głąb wyspy Manhattan zepchnięta tam przez wojska brytyjskie. Sam Nathan został przechwycony przez Roberta Rogersa dopiero w okolicach dwudziestego września z winy własnej nierozwagi<ref name=":1" />. Przebywał w tawernie, kiedy wszedł do niej Rogers, twierdząc, że jest patriotą, a Hale uwierzył mu, prawdopodobnie mówiąc o swojej misji. Kolejnego dnia uwięziono go i zawieziono pod oblicze brytyjskiego generała nazwiskiem William Howe, który skazał go na [[Kara śmierci|karę śmierci]] przez [[powieszenie]].
Hale został przewieziony na terytorium wroga 12 września 1776 roku jako holenderski nauczyciel chcący przyłączyć się do wojny na rzecz króla Jerzego III<ref name=":1" />. Nie wiedział, że w międzyczasie Armia Kontynentalna przeniosła się w głąb wyspy Manhattan zepchnięta tam przez wojska brytyjskie. Sam Nathan został przechwycony przez Roberta Rogersa dopiero w okolicach dwudziestego września z winy własnej nierozwagi<ref name=":1" />. Przebywał w tawernie, kiedy wszedł do niej Rogers, twierdząc, że jest patriotą, a Hale uwierzył mu, prawdopodobnie mówiąc o swojej misji. Kolejnego dnia uwięziono go i zawieziono pod oblicze brytyjskiego generała o nazwisku [[William Howe]], który skazał go na [[Kara śmierci|karę śmierci]] przez [[powieszenie]].


Nathan Hale dopełnił żywota 22 września 1776 roku, mając tylko 21 lat. Znane są jego ostatnie słowa: ''Żałuję jedynie, że mam tylko jedno życie, które mogę poświęcić dla mojego kraju''<ref>[http://books.google.pl/books?id=www-npy7PM0C&pg=PA109&dq=nathan+hale&hl=pl&ei=AaznTZGgM4i28QOlyPTrCg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CDsQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false Terry Crowdy, ''Historia szpiegostwa i agentury'', str. 110]</ref>, lecz on sam prawdopodobnie nigdy ich nie wypowiedział i zostały zmyślone przez Williama Hulla, przyjaciela z armii<ref name=":1" />.
Nathan Hale dopełnił żywota 22 września 1776 roku, mając tylko 21 lat. Znane są jego ostatnie słowa: ''Żałuję jedynie, że mam tylko jedno życie, które mogę poświęcić dla mojego kraju''<ref>[http://books.google.pl/books?id=www-npy7PM0C&pg=PA109&dq=nathan+hale&hl=pl&ei=AaznTZGgM4i28QOlyPTrCg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CDsQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false Terry Crowdy, ''Historia szpiegostwa i agentury'', str. 110]</ref>, lecz on sam prawdopodobnie nigdy ich nie wypowiedział i zostały zmyślone przez Williama Hulla, przyjaciela z armii<ref name=":1" />.


W Stanach Zjednoczonych postawiono mu wiele pomników. Jego nazwiskiem nazwano [[USS Nathan Hale (SSBN-623)|jeden z amerykańskich okrętów podwodnych]].
W Stanach Zjednoczonych postawiono mu wiele pomników. Jego nazwiskiem nazwano [[USS Nathan Hale (SSBN-623)|jeden z amerykańskich okrętów podwodnych]].

{{Commonscat|Category:Nathan Hale}}
{{Wikicytaty|Nathana Hale'a}}


== Przypisy ==
== Przypisy ==
Linia 48: Linia 43:
{{Kontrola autorytatywna}}
{{Kontrola autorytatywna}}


{{DEFAULTSORT:Hale, Nathan}}
{{SORTUJ:Hale, Nathan}}
[[Kategoria:Amerykańscy szpiedzy]]
[[Kategoria:Amerykańscy szpiedzy]]
[[Kategoria:Amerykańscy wojskowi]]
[[Kategoria:Amerykańscy wojskowi]]
[[Kategoria:Bohaterowie narodowi]]
[[Kategoria:Bohaterowie narodowi Stanów Zjednoczonych]]
[[Kategoria:Powstańcy]]
[[Kategoria:Powstańcy]]
[[Kategoria:Straceni przez powieszenie]]
[[Kategoria:Straceni przez powieszenie]]

Aktualna wersja na dzień 18:39, 10 lis 2023

Nathan Hale
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

6 czerwca 1755
Coventry

Data i miejsce śmierci

22 września 1776
Nowy Jork

Przyczyna śmierci

powieszenie

Zawód, zajęcie

szpieg

Narodowość

amerykańska

Wyznanie

purytanizm

Rodzice

Elizabeth Strong
Richard Hale

podpis
Wizerunek Hale'a na znaczku amerykańskim z początku 1925 r.

Nathan Hale (ur. 6 czerwca 1755 w Coventry, zm. 22 września 1776 w Nowym Jorku) – amerykański kapitan w Armii Kontynentalnej podczas Wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych i jeden z oficerów Patriotów, a także bohater narodowy USA i pierwszy szpieg Ameryki.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne życie

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Elizabeth Strong i Richarda Hale’a, purytanów z miasteczka Coventry w Connecticut. Miał jedenaścioro rodzeństwa, z czego dwoje nie dożyło wieku dorosłego[1]. Uczył się w college’u Yale w New Haven, gdzie poznał Jamesa Hillhouse'a, Benjamin Tallmadge'a i Williama Hulla, którzy później mieli przyczynić się do jego kariery wojskowej[2]. W szkole wykazywał talent sportowy (jego rekordowy skok w dal został pobity dopiero w XIX wieku[2]), ale także zamiłowanie do literatury i zacięcie liryczne. Lubił pisać wiersze[3]. Należał do Linonian Society od 1770 roku, przez większą część czasu będąc skrybą, potem sekretarzem i na krótko kanclerzem[4]. Był współtwórcą Biblioteki Linonian i razem z Benjaminem Tallmadge’em umieścił w niej m.in. Iliadę Homera[3]. Po ukończeniu edukacji w 1773 roku przeniósł się na krótko do Moodus w East Haddam i w końcu do Nowego Londynu, gdzie został aż do wybuchu wojny[2] i pełnił rolę nauczyciela.

Wybuch rewolucji

[edytuj | edytuj kod]

W 1775 roku, kiedy Wojna o niepodległość się zaczęła, wstąpił do milicji Connecticut i został mianowany na porucznika kilka miesięcy później. 4 lipca 1775 roku otrzymał list od Benjamina Tallmadge’a, którego treść zainspirowała go do wzięcia udziału w „prawdziwej” wojnie i wstąpienia do Armii Kontynentalnej, rezygnując przy tym z nauczania w Nowym Londynie[2]. Tallmadge widział oblężenie Bostonu, lecz pozostał bezczynny jeszcze przez rok[5]. Sam Hale dołączył do 7. Pułku Connecticut pod dowództwem pułkownika Charlesa Webba ze Stamford w roli pierwszego porucznika. Szybko awansował na kapitana. Wziął udział w Bitwie na Long Island i należał do elitarnej grupy żołnierzy nazywanej Rangersami Knowltona. We wrześniu, po stracie Nowego Jorku, Washington rozpaczliwie potrzebował człowieka, który w roli szpiega wsiąknąłby do oddziałów brytyjskich. Hale zgłosił się jako jedyny ochotnik.

Misja szpiegowska i śmierć

[edytuj | edytuj kod]

Hale został przewieziony na terytorium wroga 12 września 1776 roku jako holenderski nauczyciel chcący przyłączyć się do wojny na rzecz króla Jerzego III[3]. Nie wiedział, że w międzyczasie Armia Kontynentalna przeniosła się w głąb wyspy Manhattan zepchnięta tam przez wojska brytyjskie. Sam Nathan został przechwycony przez Roberta Rogersa dopiero w okolicach dwudziestego września z winy własnej nierozwagi[3]. Przebywał w tawernie, kiedy wszedł do niej Rogers, twierdząc, że jest patriotą, a Hale uwierzył mu, prawdopodobnie mówiąc o swojej misji. Kolejnego dnia uwięziono go i zawieziono pod oblicze brytyjskiego generała o nazwisku William Howe, który skazał go na karę śmierci przez powieszenie.

Nathan Hale dopełnił żywota 22 września 1776 roku, mając tylko 21 lat. Znane są jego ostatnie słowa: Żałuję jedynie, że mam tylko jedno życie, które mogę poświęcić dla mojego kraju[6], lecz on sam prawdopodobnie nigdy ich nie wypowiedział i zostały zmyślone przez Williama Hulla, przyjaciela z armii[3].

W Stanach Zjednoczonych postawiono mu wiele pomników. Jego nazwiskiem nazwano jeden z amerykańskich okrętów podwodnych.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Capt. Nathan Hale (Continental Army) [online], geni_family_tree [dostęp 2018-10-06] (ang.).
  2. a b c d M. William Phelps, Nathan Hale: The Life and Death of America's First Spy, 2008.
  3. a b c d e Alexander Rose, Washington's Spies: The Story of America's First Spy Ring, 2006.
  4. Nathan Hale: Yale 1773 :: Curator: Richard E. Mooney [online], www.library.yale.edu [dostęp 2018-10-06].
  5. Benjamin Tallmadge, Memoir of Col. Benjamin Tallmadge.
  6. Terry Crowdy, Historia szpiegostwa i agentury, str. 110

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]