Awahi: Różnice pomiędzy wersjami

Awahi
	Avahi
	Jourdan, 1834
	; Przedstawiciel rodzaju – awahi wełnisty (A. laniger)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	lemurowe
Infrarząd	lemurokształtne
Nadrodzina	lemurowce
Rodzina	indrisowate
Rodzaj	awahi
	Typ nomenklatoryczny
	Lemur laniger J.F. Gmelin, 1788
Synonimy
	Microrhynchus Jourdan, 1834; Avahis Gervais, 1835; Habrocebus J.A. Wagner, 1839; Semnocebus Lesson, 1840; Iropocus Gloger, 1841;
	Microrhynchus Jourdan, 1834; Avahis Gervais, 1835; Habrocebus J.A. Wagner, 1839; Semnocebus Lesson, 1840; Iropocus Gloger, 1841;
Gatunki
	9 gatunków – zobacz opis w tekście
	9 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 07:39, 23 maj 2024

Awahi^[7] (Avahi) – rodzaj ssaków naczelnych z rodziny indrisowatych (Indridae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na Madagaskarze^[8]^[9]^[10].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 23–33 cm, długość ogona 26,5–40 cm; masa ciała 830–1300 g^[9].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1834 roku francuski zoolog i paleontolog Antoine Jacques Louis Jourdan na łamach L’Institut^[1]. Na gatunek typowy Jourdan wyznaczył awahi wełnistego (A. laniger).

Etymologia

Avahi (Avahis): malgaska nazwa avahi używana wśród plemienia Betanimena na określenie awahi wełnistego^[11].
Microrhynchus: gr. μικρος mikros „mały”; ῥυγχος rhunkhos „pysk, ryj”^[12]. Gatunek typowy: Lemur laniger J.F. Gmelin, 1788.
Habrocebus: gr. ἁβρος habros „wdzięczny, powabny”; κηβος kēbos „długoogoniasta małpa”^[13]. Gatunek typowy: Lemur lanatus Wagner, 1840 (= Lemur laniger J.F. Gmelin, 1788).
Semnocebus: gr. σεμνος semnos „czcigodny, nobliwy”; κηβος kēbos „długoogoniasta małpa”^[14]. Gatunek typowy: Semnocebus avahi Lesson, 1840 (= Lemur laniger J.F. Gmelin, 1788).
Iropocus: gr. ιρις iris, ιριδος iridos „tęcza”; ποκος pokos „wełna, runo”^[15]. Gatunek typowy: Lemur laniger J.F. Gmelin, 1788.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[16]^[17]^[8]^[7]:

Avahi laniger (J.F. Gmelin, 1788) – awahi wełnisty
Avahi mooreorum Lei Runhua, Engberg, Andriantompohavana, McGuire, Mittermeier, Zaonarivelo, Brenneman & Louis, 2008 – awahi rudoogonowy
Avahi peyrierasi Zaramody, Fausser, Roos, Zinner, Andriaholinirina, Rabarivola, Norscia, Tattersall & Rumpler, 2006 – awahi dżunglowy
Avahi betsileo Andriantompohavana, Lei Runhua, Zaonarivelo, Engberg, Nalanirina, McGuire, Shore, Andrianasolo, Herrington, Brenneman, & Louis, 2007 – awahi brązowawy
Avahi ramanantsoavanai Zaramody, Fausser, Roos, Zinner, Andriaholinirina, Rabarivola, Norscia, Tattersall & Rumpler, 2006 – awahi reliktowy
Avahi meridionalis Zaramody, Fausser, Roos, Zinner, Andriaholinirina, Rabarivola, Norscia, Tattersall & Rumpler, 2006 – awahi samotny
Avahi occidentalis (Lorenz, 1898) – awahi zachodni
Avahi cleesei Thalmann & Geissmann, 2005 – awahi ociężały
Avahi unicolor Thalmann & Geissmann, 2000 – awahi sambirański

Uwagi

↑ Młodszy homonim Microrhynchus Dahl, 1823 (Coleoptera).
↑ Nieuzasadniona poprawka Avahi Jourdan, 1834.

Przypisy

↑ ^a ^b A.J.L. Jourdan. M. Jourdan, directeur du Musée d’histoire naturelle de Lyon, lit un Mémoire sur un nouveau genre de quadrumanes appartenant à la famille des Lémuriens, le genre Avahi. „L’Institut, journal général des sociétés et travaux scientifiques de la France et de l’étranger”. 2, s. 231, 1834. (fr.).
↑ A.J.L.A.J.L. Jourdan A.J.L.A.J.L., Thèse inaug. à la Faculté de Science de Grenoble, 1834 (fr.).
↑ P. Gervais (red.): Résumé des leçons de mammalogie, ou histoire naturelle des mammiferes: professées au muséum de Paris, pendant l’année 1835. Paris: Imprimerie de Decourchant, 1835, s. 23. (fr.).
↑ Za Palmer, 1904: J.A. Wagner: Supplementband. W: J.Ch.D. Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 1: Die Affen und Flederthiere. Leipzig: Berlag von T. D. Weigel, 1840, s. 257. (niem.).
↑ R.-P. Lesson: Species des Mammifères bimanes et quadrumanes; suivi d’un mémoire sur les Oryctéropes. Paris: J.B. Baillière, 1840, s. 209. (fr.).
↑ C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Für gebildete Leser aller Stände, besonders für die reifere Jugend und ihre Lehrer. Breslau: A. Schulz, 1842, s. xxviii, 43. (niem.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 32–33. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 154–156. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b R.A. Mittermeier, Ch. Schwitzer, E.E. Louis Jr. & M.C. Richardson: Family Indriidae (Woolly Lemurs, Sifakas and Indri). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 164–166. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Avahi. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-03].
↑ Palmer 1904 ↓, s. 130.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 423.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 305.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 628.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 351.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-06]. (ang.).
↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 98–99. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[2] Młodszy homonim Microrhynchus Dahl, 1823 (Coleoptera).

[4] Nieuzasadniona poprawka Avahi Jourdan, 1834.

[Jourdan-1] A.J.L. Jourdan. M. Jourdan, directeur du Musée d’histoire naturelle de Lyon, lit un Mémoire sur un nouveau genre de quadrumanes appartenant à la famille des Lémuriens, le genre Avahi. „L’Institut, journal général des sociétés et travaux scientifiques de la France et de l’étranger”. 2, s. 231, 1834. (fr.).

[Jourdan2-3] A.J.L.A.J.L. Jourdan A.J.L.A.J.L., Thèse inaug. à la Faculté de Science de Grenoble, 1834 (fr.).

[ger-5] P. Gervais (red.): Résumé des leçons de mammalogie, ou histoire naturelle des mammiferes: professées au muséum de Paris, pendant l’année 1835. Paris: Imprimerie de Decourchant, 1835, s. 23. (fr.).

[Wagner-6] Za Palmer, 1904: J.A. Wagner: Supplementband. W: J.Ch.D. Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 1: Die Affen und Flederthiere. Leipzig: Berlag von T. D. Weigel, 1840, s. 257. (niem.).

[Lesson-7] R.-P. Lesson: Species des Mammifères bimanes et quadrumanes; suivi d’un mémoire sur les Oryctéropes. Paris: J.B. Baillière, 1840, s. 209. (fr.).

[Gloger-8] C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Für gebildete Leser aller Stände, besonders für die reifere Jugend und ihre Lehrer. Breslau: A. Schulz, 1842, s. xxviii, 43. (niem.).

[Cichocki&inni-9] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 32–33. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-10] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 154–156. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Mittermeier&inni-11] R.A. Mittermeier, Ch. Schwitzer, E.E. Louis Jr. & M.C. Richardson: Family Indriidae (Woolly Lemurs, Sifakas and Indri). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 164–166. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

[Wilson&Reeder-12] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Avahi. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-03].

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655286_130]-13] Palmer 1904 ↓, s. 130.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655579_423]-14] Palmer 1904 ↓, s. 423.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655461_305]-15] Palmer 1904 ↓, s. 305.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655784_628]-16] Palmer 1904 ↓, s. 628.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655507_351]-17] Palmer 1904 ↓, s. 351.

[mdd-18] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-06]. (ang.).

[amw-19] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 98–99. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[1]

[a]

[2]

[b]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

@@ Linia 3: / Linia 3: @@
  |nazwa zwyczajowa       = Awahi
  |nazwa łacińska         = ''Avahi''
- |TSN                    = 572793
+ |TSN                    =
- |zoolog                 = [[Antoine Jacques Louis Jourdan|Jourdan]], 1834{{r|Jourdan}}
+ |zoolog                 = [[Antoine Jacques Louis Jourdan|Jourdan]], 1834<ref name="Jourdan" />
  |okres istnienia        =
- |grafika                = Avahi laniger 002.jpg
+ |grafika                = Avahi meridionalis 002.jpg
- |opis grafiki           = Przedstawiciel rodzaju – '''[[awahi wełnisty]]''' (''A. laniger'')
+ |opis grafiki           = Przedstawiciel rodzaju – '''[[awahi wełnisty]]''' (''A.&nbsp;laniger'')
  |typ                    = [[strunowce]]
  |podtyp                 = [[kręgowce]]
@@ Linia 19: / Linia 19: @@
  |rodzaj                 = awahi
  |typ nomenklatoryczny   = ''Lemur laniger'' {{small|[[Johann Friedrich Gmelin|J.F. Gmelin]], 1788}}
+ |synonimy               = * ''Microrhynchus''<ref group="uwaga">Młodszy [[homonimia (taksonomia)|homonim]] ''Microrhynchus'' {{small|Dahl, 1823}} ([[chrząszcze|Coleoptera]]).</ref> {{small|Jourdan, 1834}}<ref name="Jourdan2" />
- |synonimy               =
-* ''Microrhynchus'' {{small|Jourdan, 1834}}{{r|Jourdan2}}
+* ''Avahis''<ref group="uwaga">Nieuzasadniona poprawka ''Avahi'' {{small|Jourdan, 1834}}.</ref> {{small|[[Paul Gervais|Gervais]], 1835}}<ref name="ger" />
-* ''Habrocebus'' {{small|[[Johann Andreas Wagner|Wagner]], 1839}}{{r|Wagner}}
+* ''Habrocebus'' {{small|[[Johann Andreas Wagner|J.A. Wagner]], 1839}}<ref name="Wagner" />
-* ''Semnocebus'' {{small|[[René Lesson|Lesson]], 1840}}{{r|Lesson}}
+* ''Semnocebus'' {{small|[[René Lesson|Lesson]], 1840}}<ref name="Lesson" />
-* ''Iropocus'' {{small|[[Constantin Wilhelm Lambert Gloger|Gloger]], 1841}}{{r|Gloger}}
+* ''Iropocus'' {{small|[[Constantin Wilhelm Lambert Gloger|Gloger]], 1841}}<ref name="Gloger" />
  |ranga podtaksonu       = [[Gatunek (biologia)|Gatunki]]
- |podtaksony             = ''zobacz opis w tekście''
+ |podtaksony             = ''9 gatunków – zobacz opis w tekście''
  |wikispecies            = Avahi
  |commons                = Category:Avahi
 }}
+'''Awahi'''<ref name="Cichocki&inni"/> (''Avahi'') – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[ssaki|ssaków]] [[naczelne|naczelnych]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[Indrisowate|indrisowatych]] (Indridae).
-'''Awahi'''{{r|Cichocki&inni}} (''Avahi'') – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[ssaki|ssaka]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[Indrisowate|indrisowatych]] (Indridae).
 == Zasięg występowania ==
-Rodzaj obejmuje gatunki występujące na [[Madagaskar]]ze{{r|Burgin&inni|Mittermeier&inni|Wilson&Reeder}}.
+Rodzaj obejmuje gatunki występujące na [[Madagaskar]]ze<ref name="Burgin&inni" /><ref name="Mittermeier&inni" /><ref name="Wilson&Reeder" />.
 == Morfologia ==
-Długość ciała (bez ogona) 23–33 cm, długość ogona 26,5–40 cm; masa ciała 830–1300 g{{r|Mittermeier&inni}}.
+Długość ciała (bez ogona) 23–33 cm, długość ogona 26,5–40 cm; masa ciała 830–1300 g<ref name="Mittermeier&inni" />.
 == Systematyka ==
+Rodzaj zdefiniował w 1834 roku francuski [[zoologia|zoolog]] i [[paleontologia|paleontolog]] [[Antoine Jacques Louis Jourdan]] na łamach ''L’Institut''<ref name="Jourdan" />. Na [[gatunek typowy]] Jourdan wyznaczył awahi wełnistego (''A. laniger'').
 === Etymologia  ===
-* ''Avahi'': malgaska nazwa ''avahi'' używana wśród plemienia ''Betanimena'' na określenie awahi wełnistego{{odn|Palmer|1904|s=[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655286 130]}}.
+* ''Avahi'' (''Avahis''): malgaska nazwa ''avahi'' używana wśród plemienia ''Betanimena'' na określenie awahi wełnistego{{odn|Palmer|1904|s=[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655286 130]}}.
 * ''Microrhynchus'': {{gr.|μικρος}} ''mikros'' „mały”; ῥυγχος ''rhunkhos'' „pysk, ryj”{{odn|Palmer|1904|s=[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655579 423]}}. Gatunek typowy: ''Lemur laniger'' {{small|J.F. Gmelin, 1788}}.
 * ''Habrocebus'': gr. ἁβρος ''habros'' „wdzięczny, powabny”; κηβος ''kēbos'' „długoogoniasta małpa”{{odn|Palmer|1904|s=[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655461 305]}}. Gatunek typowy: ''Lemur lanatus'' {{small|Wagner, 1840}} (= ''Lemur laniger'' {{small|J.F. Gmelin, 1788}}).
@@ Linia 47: / Linia 48: @@
 === Podział systematyczny ===
-Do rodzaju należą następujące gatunki{{r|Burgin&inni|Cichocki&inni}}:
+Do rodzaju należą następujące gatunki<ref name="mdd" /><ref name="amw" /><ref name="Burgin&inni" /><ref name="Cichocki&inni" />:
 * ''Avahi laniger'' {{small|([[Johann Friedrich Gmelin|J.F. Gmelin]], 1788)}} – [[awahi wełnisty]]
-* ''Avahi mooreorum'' {{small|Lei, Engberg, Andriantompohavana, McGuire, Mittermeier, Zaonarivelo, Brenneman & Louis Jr., 2008}} – [[awahi rudoogonowy]]
+* ''Avahi mooreorum'' {{small|[[Lei Runhua]], [[Shannon E. Engberg|Engberg]], [[Rambinintsoa Andriantompohavana|Andriantompohavana]], [[Susie M. McGuire|McGuire]], [[Russell A. Mittermeier|Mittermeier]], [[John R. Zaonarivelo|Zaonarivelo]], [[Rick A. Brenneman|Brenneman]] & [[Edward E. Louis|Louis]], 2008}} – [[awahi rudoogonowy]]
-* ''Avahi peyrierasi'' {{small|Zaramody, Fausser, Roos, Zinner, Andriaholinirina, Rabarivola, Norscia, Tattersall & Rumpler, 2006}} – [[awahi dżunglowy]]
+* ''Avahi peyrierasi'' {{small|[[Alphonse Zaramody|Zaramody]], [[Jean-Luc Fausser|Fausser]], [[Christian Roos|Roos]], [[Dietmar Zinner|Zinner]], [[Nicole Volasoa Andriaholinirina|Andriaholinirina]], [[Clément Joseph Rabarivola|Rabarivola]], [[Ivan Norscia|Norscia]], [[Ian Tattersall|Tattersall]] & [[Yves Rimpler|Rumpler]], 2006}} – [[awahi dżunglowy]]
-* ''Avahi betsileo'' {{small|Andriantompohavana, Lei, Zaonarivelo, Engberg, Nalanirina, McGuire, Shore, Andrianasolo, Herrington, Brenneman, & Louis, 2007}} – [[awahi brązowawy]]
+* ''Avahi betsileo'' {{small|Andriantompohavana, Lei Runhua, Zaonarivelo, Engberg, [[Gérard Nalanirina|Nalanirina]], McGuire, [[Gary D. Shore|Shore]], [[Justin Andrianasolo|Andrianasolo]], [[Kelly Herrington|Herrington]], Brenneman, & Louis, 2007}} – [[awahi brązowawy]]
 * ''Avahi ramanantsoavanai'' {{small|Zaramody, Fausser, Roos, Zinner, Andriaholinirina, Rabarivola, Norscia, Tattersall & Rumpler, 2006}} – [[awahi reliktowy]]
 * ''Avahi meridionalis'' {{small|Zaramody, Fausser, Roos, Zinner, Andriaholinirina, Rabarivola, Norscia, Tattersall & Rumpler, 2006}} – [[awahi samotny]]
-* ''Avahi occidentalis'' {{small|([[Ludwig Lorenz von Liburnau|Lorenz von Liburnau]], 1898)}} – [[awahi zachodni]]
+* ''Avahi occidentalis'' {{small|([[Ludwig Lorenz von Liburnau|Lorenz]], 1898)}} – [[awahi zachodni]]
-* ''Avahi cleesei'' {{small|Thalmann & [[Thomas Geissmann|Geissmann]], 2005}} – [[awahi ociężały]]
+* ''Avahi cleesei'' {{small|[[Urs Thalmann|Thalmann]] & [[Thomas Geissmann|Geissmann]], 2005}} – [[awahi ociężały]]
 * ''Avahi unicolor'' {{small|Thalmann & Geissmann, 2000}} – [[awahi sambirański]]
+== Uwagi ==
+{{Uwagi}}
 == Przypisy ==
+<references>
-{{Przypisy|
-# <ref name="Jourdan">{{cytuj pismo |autor = A.J.L. Jourdan|tytuł = M. Jourdan, directeur du Musée d’histoire naturelle de Lyon, lit un Mémoire sur un nouveau genre de quadrumanes appartenant à la famille des Lémuriens, le genre Avahi|url = https://books.google.pl/books?id=z1VmkLGW_GwC&hl=pl&pg=PA231#v=onepage&q&f=false|czasopismo = L’Institut, journal général des sociétés et travaux scientifiques de la France et de l’étranger | wolumin = 2|strony = 231|rok = 1834| język = fr}}</ref>
+<ref name="Jourdan">{{cytuj pismo |autor = A.J.L. Jourdan|tytuł = M. Jourdan, directeur du Musée d’histoire naturelle de Lyon, lit un Mémoire sur un nouveau genre de quadrumanes appartenant à la famille des Lémuriens, le genre Avahi|url = {{Google Books|z1VmkLGW_GwC|strony=231|link=tka}}|czasopismo = L’Institut, journal général des sociétés et travaux scientifiques de la France et de l’étranger | wolumin = 2|strony = 231|rok = 1834| język = fr}}</ref>
-# <ref name="Jourdan2">{{cytuj książkę| autor = A.J.L. Jourdan| tytuł = Thèse inaug. à la Faculté de Science de Grenoble|url = |rok = 1834|wydawca = |miejsce = |strony = |język = fr}}</ref>
+<ref name="Jourdan2">{{cytuj | autor = A.J.L. Jourdan| tytuł = Thèse inaug. à la Faculté de Science de Grenoble|data = 1834| język = fr}}</ref>
-# <ref name="Wagner">Za Palmer, 1904: {{cytuj książkę| autor = J.Ch.D. Schreber| tytuł = Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen| url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/31544144| autor r = J.A. Wagner| rozdział = Supplementband |adres rozdziału = https://www.biodiversitylibrary.org/page/31071896|rok = 1840|wydawca = Berlag von T. D. Weigel |miejsce = Leipzig|część = 1| tytuł części = Die Affen und Flederthiere |strony = 257| język = de}}</ref>
+<ref name="ger">{{cytuj książkę| autor = P. Gervais (red.)| tytuł = Résumé des leçons de mammalogie, ou histoire naturelle des mammiferes: professées au muséum de Paris, pendant l’année 1835| rok = 1835|wydawca = Imprimerie de Decourchant |miejsce = Paris| strony = 23| język = fr}}</ref>
+<ref name="Wagner">Za Palmer, 1904: {{cytuj książkę| autor = J.Ch.D. Schreber| tytuł = Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen| url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/31544144| autor r = J.A. Wagner| rozdział = Supplementband |adres rozdziału = https://www.biodiversitylibrary.org/page/31071896|rok = 1840|wydawca = Berlag von T. D. Weigel |miejsce = Leipzig|część = 1| tytuł części = Die Affen und Flederthiere |strony = 257| język = de}}</ref>
-# <ref name="Lesson">{{cytuj książkę| imię = R.-P. | nazwisko = Lesson| tytuł = Species des Mammifères bimanes et quadrumanes; suivi d’un mémoire sur les Oryctéropes|url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/9358400|rok = 1840|wydawca = J.B. Baillière |miejsce = Paris| strony = 209 |język = fr}}</ref>
+<ref name="Lesson">{{cytuj książkę| imię = R.-P. | nazwisko = Lesson| tytuł = Species des Mammifères bimanes et quadrumanes; suivi d’un mémoire sur les Oryctéropes|url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/9358400|rok = 1840|wydawca = J.B. Baillière |miejsce = Paris| strony = 209 |język = fr}}</ref>
-# <ref name="Gloger">{{cytuj książkę| autor = C.W.L. Gloger| tytuł = Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Für gebildete Leser aller Stände, besonders für die reifere Jugend und ihre Lehrer|url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/13515306|rok = 1842|wydawca = A. Schulz|miejsce = [[Wrocław|Breslau]] |strony = [https://www.biodiversitylibrary.org/page/13515271 xxviii], [https://www.biodiversitylibrary.org/page/13515353 43]|język = de}}</ref>
+<ref name="Gloger">{{cytuj książkę| autor = C.W.L. Gloger| tytuł = Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Für gebildete Leser aller Stände, besonders für die reifere Jugend und ihre Lehrer|url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/13515306|rok = 1842|wydawca = A. Schulz|miejsce = [[Wrocław|Breslau]] |strony = [https://www.biodiversitylibrary.org/page/13515271 xxviii], [https://www.biodiversitylibrary.org/page/13515353 43]|język = de}}</ref>
-# <ref name="Cichocki&inni">Nazwy polskie za: {{Cytuj książkę | autor = W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz| tytuł = Polskie nazewnictwo ssaków świata | wydawca = Muzeum i Instytut Zoologii PAN | miejsce = Warszawa | rok = 2015 | isbn = 978-83-88147-15-9| strony = 32–33| język = pl en}}</ref>
+<ref name="Cichocki&inni">Nazwy polskie za: {{Cytuj książkę | autor = W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz| tytuł = Polskie nazewnictwo ssaków świata | wydawca = Muzeum i Instytut Zoologii PAN | miejsce = Warszawa | rok = 2015 | isbn = 978-83-88147-15-9| strony = 32–33| język = pl en}}</ref>
-# <ref name="Burgin&inni">{{cytuj książkę| autor = C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest | tytuł = Illustrated Checklist of the Mammals of the World|url = https://www.lynxeds.com/product-category/by-categories/encyclopedias/illustrated-checklist-of-the-mammals-of-the-world-2/|rok = 2020|wydawca = Lynx Edicions|miejsce = Barcelona|część = 1|tytuł części = Monotremata to Rodentia|isbn = 978-84-16728-34-3|strony = 154–156|język = en}}</ref>
+<ref name="Burgin&inni">{{cytuj książkę| autor = C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest | tytuł = Illustrated Checklist of the Mammals of the World|url = https://www.lynxeds.com/product-category/by-categories/encyclopedias/illustrated-checklist-of-the-mammals-of-the-world-2/|rok = 2020|wydawca = Lynx Edicions|miejsce = Barcelona|część = 1|tytuł części = Monotremata to Rodentia|isbn = 978-84-16728-34-3|strony = 154–156|język = en}}</ref>
-# <ref name="Mittermeier&inni">{{Cytuj książkę | autor = R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson| tytuł = [[Handbook of the Mammals of the World]] | autor r = R.A. Mittermeier, Ch. Schwitzer, E.E. Louis Jr. & M.C. Richardson| rozdział = Family Indriidae (Woolly Lemurs, Sifakas and Indri)| część = 3 | tytuł części = Primates| wydawca = Lynx Edicions | miejsce = Barcelona | strony = 164–166| isbn = 978-84-96553-89-7| rok = 2013 | język = en}}</ref>
+<ref name="Mittermeier&inni">{{Cytuj książkę | autor = R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson| tytuł = [[Handbook of the Mammals of the World]] | autor r = R.A. Mittermeier, Ch. Schwitzer, E.E. Louis Jr. & M.C. Richardson| rozdział = Family Indriidae (Woolly Lemurs, Sifakas and Indri)| część = 3 | tytuł części = Primates| wydawca = Lynx Edicions | miejsce = Barcelona | strony = 164–166| isbn = 978-84-96553-89-7| rok = 2013 | język = en}}</ref>
-# <ref name="Wilson&Reeder">{{cytuj stronę|autor = D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.)|url = https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/browse.asp?id=12100076|tytuł = Genus ''Avahi'' |opublikowany = Johns Hopkins University Press |praca = Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) |rok = 2005 | data dostępu = 2020-11-03}}</ref>
+<ref name="Wilson&Reeder">{{cytuj stronę|autor = D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.)|url = https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/browse.asp?id=12100076|tytuł = Genus ''Avahi'' |opublikowany = Johns Hopkins University Press |praca = Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) |rok = 2005 | data dostępu = 2020-11-03}}</ref>
+<ref name="mdd">{{cytuj stronę | url = https://www.mammaldiversity.org/tree.html| tytuł = Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy| praca = ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11)|opublikowany = American Society of Mammalogists| data dostępu = 2023-09-06| autor = N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby| język = en}}</ref>
-}}
+<ref name="amw">{{cytuj książkę| autor = Lynx Nature Books| tytuł = All the Mammals of the World|url = | rozdział = Class Mammalia|rok = 2023|wydawca = Lynx Edicions|miejsce = Barcelona|isbn = 978-84-16728-66-4|strony = 98–99|język = en}}</ref>
+</references>
 == Bibliografia ==