Pier della Vigna: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m r2.7.1) (robot poprawia: it:Pier delle Vigne |
poprawa linków do ujedn., WP:SK, lit., wikizacja, drobne techniczne, int., drobne techniczne |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
__NOTOC__ |
|||
[[Plik:Inferno- 1911, pier delle vigne.jpg|thumb|300px|Pier della Vigna w więzieniu. Film ''l'Inferno'' (1911)]] |
[[Plik:Inferno- 1911, pier delle vigne.jpg|thumb|300px|Pier della Vigna w więzieniu. Film ''l'Inferno'' (1911)]] |
||
'''Pier della Vigna''' również |
'''Pier della Vigna''' zwany również ''Piero delle Vigne'' (ur. ok. [[1190]], zm. [[1249]]) – włoski prawnik, dyplomata i poeta, kanclerz (logoteta) cesarza [[Fryderyk II Hohenstauf|Fryderyka II]]. |
||
== Życie == |
== Życie == |
||
Pier della Vigna urodził się około 1190 roku w [[Kapua|Kapui]]<ref>Według J. Heisteina w 1180 roku (Historia, s. 18)</ref>. Dzięki niezwykłej inteligencji i kulturze szybko awansował. rozpoczął swą karierę około 1220 roku jako zwykły pisarz<ref name="Hei18">{{Cytuj książkę|nazwisko=Heistein |imię=Józef |tytuł= Historia literatury włoskiej |strony=19 |
Pier della Vigna urodził się około 1190 roku w [[Kapua|Kapui]]<ref>Według J. Heisteina w 1180 roku (Historia, s. 18)</ref>. Dzięki niezwykłej inteligencji i kulturze szybko awansował. rozpoczął swą karierę około 1220 roku jako zwykły pisarz<ref name="Hei18">{{Cytuj książkę|nazwisko=Heistein |imię=Józef |tytuł= Historia literatury włoskiej |strony=19}}</ref>. W krótkim czasie awansował na głównego sędziego dworu. Prawdopodobnie współpracował z arcybiskupem Jakubem z Kapui przy opracowaniu kodeksu praw dla Królestwa Sycylii, zwanego Konstytucjami z Melfi, ogłoszonego przez cesarza Fryderyka II w 1231 roku. W 1245 roku był przedstawicielem cesarza na soborze w Lyonie w 1245 roku. W tym samym roku mediował w konflikcie między cesarstwem a Kościołem. W tym czasie wraz z Taddeo da Suessa zarządzał już cesarską kancelarią. W 1247 roku został cesarskim protonotariuszem i logotetą Królestwa Sycylii, stając się tym samym szefem kancelarii cesarskiej. W 1249 roku został w niewyjaśnionych okolicznościach wtrącony przez cesarza do więzienia zamku San Miniato i oślepiony<ref name="Enc">[http://www.newadvent.org/cathen/11766c.htm Peter de Vinea] - Catholic Encyclopedia article</ref>. W więzieniu popełnił samobójstwo<ref name="His16">{{Cytuj książkę |inni= P. Salwa (red.) |tytuł= Historia literatury włoskiej |tom=1|strony=16 |nazwisko r= Salwa |imię r= Piotr}}</ref>. |
||
Okoliczności śmierci Piera della Vigna do dzisiaj budzą kontrowersje. Dante bierze go w obronę. W ''Boskiej komedii'' umieszcza go w siódmym kręgu piekła, w lesie samobójców. Składa hołd jego sztuce retorycznej każąc |
Okoliczności śmierci Piera della Vigna do dzisiaj budzą kontrowersje. Dante bierze go w obronę. W ''Boskiej komedii'' umieszcza go w siódmym kręgu piekła, w lesie samobójców. Składa hołd jego sztuce retorycznej każąc cesarskiemu logotecie przemawiać językiem dostojnym, bogatym w figury retoryczne. Broni go też przed zarzutem zdrady: ''Lecz na korzenie klnę się one świeże / co z nich wyrastam, żem ja nigdy wiary / nie złamał panu, com go wielbił szczerze''<ref>Piekło, pieśń XIII, w. 76-78, przekł. A. Świderskiej</ref>. Zdaniem Dantego śmierć Piera została wywołana przez zawiść dworzan<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko=Alighieri |imię=Dante |tytuł= Boska komedia |strony=82}}</ref>. Według relacji Mateusza z Paryża cesarski kanclerz sprzeniewierzył znaczne sumy pieniędzy, a gdy to wyszło na jaw, był nawet zamieszany w próbę zamordowania cesarza w [[Cremona|Cremonie]] i to stało się przyczyną jego upadku<ref name="Enc"/>. Współcześni historycy próbują się doszukiwać tła konfliktu cesarza z jego kanclerzem w działalności dyplomatycznej Piera. |
||
== Twórczość == |
== Twórczość == |
||
Pier della Vigna pisał po łacinie i w dialekcie sycylijskim. Pozostawił po sobie zbiór listów, satyrę na skorumpowanych księży oraz pieśni i sonety. Jego utwory poetyckie odznaczają się starannym opracowaniem retorycznym, świadomym konstruowaniem każdej strofy, a jednocześnie swoistą śpiewnością. Za pomocą wyszukanych środków językowo-stylistycznych opiewa miłość, odwołując się do skojarzeń erudycyjnych i pierwiastków baśniowo-legendowych<ref name="Hei18"/>. [[ |
Pier della Vigna pisał po łacinie i w dialekcie sycylijskim. Pozostawił po sobie zbiór listów, satyrę na skorumpowanych księży oraz pieśni i sonety. Jego utwory poetyckie odznaczają się starannym opracowaniem retorycznym, świadomym konstruowaniem każdej strofy, a jednocześnie swoistą śpiewnością. Za pomocą wyszukanych środków językowo-stylistycznych opiewa miłość, odwołując się do skojarzeń erudycyjnych i pierwiastków baśniowo-legendowych<ref name="Hei18"/>. [[Canzona (literatura)|Kancona]] ''Amor, In mi disto ed ho speranza'' (''Miłość, w której pragnienie i nadzieję kładę'') świadczy też o tym, że jego utwory pozostają pod silnym wpływem retoryki<ref name="His16"/>. |
||
{{Przypisy|2}} |
{{Przypisy|2}} |
||
Linia 14: | Linia 15: | ||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
{{Bibliografia start}} |
{{Bibliografia start}} |
||
* {{Cytuj książkę|nazwisko=Heistein |imię=Józef |tytuł= Historia literatury włoskiej |data=1987 |wydawca=Ossolineum |miejsce=Wrocław |isbn=83-0402122-6 |
* {{Cytuj książkę|nazwisko=Heistein |imię=Józef |tytuł= Historia literatury włoskiej |data=1987 |wydawca=Ossolineum |miejsce=Wrocław |isbn=83-0402122-6}} |
||
* {{cytuj książkę |tytuł= Mały słownik pisarzy włoskich |wydawca= Wiedza Powszechna |miejsce=Warszawa |rok=1969 |
* {{cytuj książkę |tytuł= Mały słownik pisarzy włoskich |wydawca= Wiedza Powszechna |miejsce=Warszawa |rok=1969}} |
||
* {{Cytuj książkę |inni= P. Salwa (red.) |tytuł= Historia literatury włoskiej |data=2002 |wydawca=Wydawnictwo Naukowe Semper |miejsce=Warszawa |rozdział=''Szkoła sycylijska'' |adres rozdziału= |nazwisko r= Salwa |imię r= Piotr |isbn=83-89100-09-6 |
* {{Cytuj książkę |inni= P. Salwa (red.) |tytuł= Historia literatury włoskiej |data=2002 |wydawca=Wydawnictwo Naukowe Semper |miejsce=Warszawa |rozdział=''Szkoła sycylijska'' |adres rozdziału= |nazwisko r= Salwa |imię r= Piotr |isbn=83-89100-09-6}} |
||
* {{cytuj książkę |tytuł= Dzieje literatur europejskich |wydawca= Państwowe Wydawnictwo Naukowe |miejsce=Warszawa |rok=1977 |tom=1 |strony= |rozdział=''Literatura włoska'' |adres rozdziału= |nazwisko r= Żaboklicki |imię r= Krzysztof |autor r link= |
* {{cytuj książkę |tytuł= Dzieje literatur europejskich |wydawca= Państwowe Wydawnictwo Naukowe |miejsce=Warszawa |rok=1977 |tom=1 |strony= |rozdział=''Literatura włoska'' |adres rozdziału= |nazwisko r= Żaboklicki |imię r= Krzysztof |autor r link=}} |
||
* {{Cytuj książkę|nazwisko=Żaboklicki |imię=Krzysztof |tytuł= Historia literatury włoskiej |data=2008 |wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN |miejsce=Warszawa |isbn=978-83-01-15525-4 |
* {{Cytuj książkę|nazwisko=Żaboklicki |imię=Krzysztof |tytuł= Historia literatury włoskiej |data=2008 |wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN |miejsce=Warszawa |isbn=978-83-01-15525-4}} |
||
* [http://www.newadvent.org/cathen/11766c.htm Peter de Vinea] - Catholic Encyclopedia article |
* [http://www.newadvent.org/cathen/11766c.htm Peter de Vinea] - Catholic Encyclopedia article |
||
{{Bibliografia stop}} |
{{Bibliografia stop}} |
Wersja z 15:00, 6 cze 2011
Pier della Vigna zwany również Piero delle Vigne (ur. ok. 1190, zm. 1249) – włoski prawnik, dyplomata i poeta, kanclerz (logoteta) cesarza Fryderyka II.
Życie
Pier della Vigna urodził się około 1190 roku w Kapui[1]. Dzięki niezwykłej inteligencji i kulturze szybko awansował. rozpoczął swą karierę około 1220 roku jako zwykły pisarz[2]. W krótkim czasie awansował na głównego sędziego dworu. Prawdopodobnie współpracował z arcybiskupem Jakubem z Kapui przy opracowaniu kodeksu praw dla Królestwa Sycylii, zwanego Konstytucjami z Melfi, ogłoszonego przez cesarza Fryderyka II w 1231 roku. W 1245 roku był przedstawicielem cesarza na soborze w Lyonie w 1245 roku. W tym samym roku mediował w konflikcie między cesarstwem a Kościołem. W tym czasie wraz z Taddeo da Suessa zarządzał już cesarską kancelarią. W 1247 roku został cesarskim protonotariuszem i logotetą Królestwa Sycylii, stając się tym samym szefem kancelarii cesarskiej. W 1249 roku został w niewyjaśnionych okolicznościach wtrącony przez cesarza do więzienia zamku San Miniato i oślepiony[3]. W więzieniu popełnił samobójstwo[4].
Okoliczności śmierci Piera della Vigna do dzisiaj budzą kontrowersje. Dante bierze go w obronę. W Boskiej komedii umieszcza go w siódmym kręgu piekła, w lesie samobójców. Składa hołd jego sztuce retorycznej każąc cesarskiemu logotecie przemawiać językiem dostojnym, bogatym w figury retoryczne. Broni go też przed zarzutem zdrady: Lecz na korzenie klnę się one świeże / co z nich wyrastam, żem ja nigdy wiary / nie złamał panu, com go wielbił szczerze[5]. Zdaniem Dantego śmierć Piera została wywołana przez zawiść dworzan[6]. Według relacji Mateusza z Paryża cesarski kanclerz sprzeniewierzył znaczne sumy pieniędzy, a gdy to wyszło na jaw, był nawet zamieszany w próbę zamordowania cesarza w Cremonie i to stało się przyczyną jego upadku[3]. Współcześni historycy próbują się doszukiwać tła konfliktu cesarza z jego kanclerzem w działalności dyplomatycznej Piera.
Twórczość
Pier della Vigna pisał po łacinie i w dialekcie sycylijskim. Pozostawił po sobie zbiór listów, satyrę na skorumpowanych księży oraz pieśni i sonety. Jego utwory poetyckie odznaczają się starannym opracowaniem retorycznym, świadomym konstruowaniem każdej strofy, a jednocześnie swoistą śpiewnością. Za pomocą wyszukanych środków językowo-stylistycznych opiewa miłość, odwołując się do skojarzeń erudycyjnych i pierwiastków baśniowo-legendowych[2]. Kancona Amor, In mi disto ed ho speranza (Miłość, w której pragnienie i nadzieję kładę) świadczy też o tym, że jego utwory pozostają pod silnym wpływem retoryki[4].
- ↑ Według J. Heisteina w 1180 roku (Historia, s. 18)
- ↑ a b Józef Heistein: Historia literatury włoskiej. s. 19.
- ↑ a b Peter de Vinea - Catholic Encyclopedia article
- ↑ a b Piotr Salwa: Historia literatury włoskiej. P. Salwa (red.). T. 1. s. 16.
- ↑ Piekło, pieśń XIII, w. 76-78, przekł. A. Świderskiej
- ↑ Dante Alighieri: Boska komedia. s. 82.
Bibliografia
- Józef Heistein: Historia literatury włoskiej. Wrocław: Ossolineum, 1987. ISBN 83-0402122-6.
- Mały słownik pisarzy włoskich. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1969.
- Piotr Salwa: Szkoła sycylijska. W: Historia literatury włoskiej. P. Salwa (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 2002. ISBN 83-89100-09-6.
- Krzysztof Żaboklicki: Literatura włoska. W: Dzieje literatur europejskich. T. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977.
- Krzysztof Żaboklicki: Historia literatury włoskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008. ISBN 978-83-01-15525-4.
- Peter de Vinea - Catholic Encyclopedia article