Adolf III (hrabia Bergu)
| |
| |
| hrabia Bergu | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Data urodzenia |
przed 1178 |
| Data i miejsce śmierci |
7 sierpnia 1218 |
| Ojciec | |
| Matka |
Małgorzata z Geldrii |
| Żona |
Berta z Sayn |
| Dzieci |
Ermengarda |
Adolf III (ur. przed 1178, zm. 7 sierpnia 1218 pod Damiettą) – hrabia Bergu od 1189.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Adolf był starszym synem hrabiego Bergu Engelberta I i Małgorzaty, córki hrabiego Geldrii Henryka I[1][2]. Jeszcze za życia swego ojca uczestniczył w kampaniach wojennych prowadzonych przez cesarza Fryderyka I Barbarossę i arcybiskupów Kolonii, m.in. przeciwko Henrykowi Lwu. Hrabstwo Bergu objął po śmierci ojca w 1189 w drodze na wyprawę krzyżową[3].
Skutecznie popierał krewnych w próbach opanowania arcybiskupstwa Kolonii. W 1191 opanował je jego stryj Bruno, a po jego rychłej śmierci jego następcą został kuzyn Adolfa, Adolf z Alteny. Wspólnie interweniowali w sporach między hrabią Geldrii Ottonem I i księciem Brabancji Henrykiem I. Adolf wspierał też Ludwika z Loon w walkach przeciwko Wilhelmowi I o władzę w Holandii[2].
W sporach o władzę w Rzeszy Adolf razem ze swym kuzynem wspierali Ottona IV z rodu Welfów. Ok. 1205 przeszedł do obozu Hohenstaufów i poparł Filipa Szwabskiego[1][2][3]. Wtedy także rozpoczął walki przeciwko sprzyjającemu Welfom następcy Adolfa z Alteny, Brunonowi z Sayn[1][2]. Po śmierci Filipa oraz Brunona z Sayn na powrót porozumiał się z Ottonem IV[2]. W 1211 wziął udział w krucjacie przeciwko albigensom[1][2][3]. Gdy jednak w Nadrenii pojawił się Fryderyk II Hohenstauf, Adolf opowiedział się po jego stronie i ponownie wystąpił przeciwko Ottonowi IV[1][2]. Zdobył wówczas Kaiserswerth[1][2][3], gdzie uwolnił uwięzionego z rozkazu Ottona przez Kolończyków biskupa Münsteru Ottona z Oldenburga[2][3]. W efekcie zdołał doprowadzić do wyboru na arcybiskupa Kolonii w 1216 swego młodszego brata Adolfa, Engelberta[1][2][3].
W 1218 Adolf wyruszył na V wyprawę krzyżową[1][2][3]. W Egipcie, podczas walk o Damiettę dowodził frankońskim i fryzyjskim rycerstwem[1][2]. W trakcie oblężenia zmarł – zginął podczas szturmu lub zmarł w wyniku epidemii[1].
Okres rządów Adolfa to okres największego znaczenia hrabstwa Bergu. Dzięki dobremu wyczuciu przyszłych wypadków dokonywał korzystnych wyborów politycznych, dzięki czemu poszerzał granice swego państwa i zyskiwał gospodarczo. Uzyskał m.in. lenna na terenie obecnego Düsseldorfu[2]. Dokonał pierwszej lokacji spośród hrabiów Bergu – miasta Wipperfürth[1]. Prawdopodobnie rozwijał osadnictwo na terenach leśnych. Wspierał rodowy klasztor Altenberg i zakon joannitów, nadał też zakonowi krzyżackiemu Dieren. Jego udział i śmierć w czasie krucjaty wpisywały się w rodzinną tradycję, zaowocowały jednak końcem dynastii[2].
Żoną Adolfa była Berta, córka hrabiego Sayn Henryka II. Para miała tylko jedno dziecko, córkę Ermengardę (Irmgardę), która poślubiła księcia Limburgii Henryka IV[1][2][3]. Po śmierci Adolfa doszło do konfliktu o dziedzictwo po nim: chciał je objąć jego zięć, jednak hrabstwo zajął brat Adolfa, arcybiskup Engelbert. Ten ostatecznie zdołał sobie zagwarantować dożywotnią władzę w Bergu[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l Helmut Dahm: Adolf III. (V.). W: Neue Deutsche Biographie. T. 1. Berlin: Duncker & Humblot, 1953, s. 75–76.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Alexander Berner: Adolf III. (vor 1175-1218), Graf von Berg (Regierungszeit um 1190-1218). [w:] Portal Rheinische Geschichte [on-line]. 2017-09-14. [dostęp 2017-09-14].
- ↑ a b c d e f g h Karl Leopold Strauven: Adolf III.. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 1. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1875, s. 92–93.