Andrij Potebnia

Andrij Potebnia
Андрій Опанасович Потебня
Data i miejsce urodzenia	31 sierpnia 1838 ; Perekopiwka, gubernia połtawska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	5 marca 1863 ; Skała, Królestwo Polskie
Zawód, zajęcie	oficer, rewolucjonista
Narodowość	ukraińska
	Multimedia w Wikimedia Commons

Andrij Opanasowycz Potebnia, także Andriej Afanasjewicz Potiebnia, Andrzej Potebnia (ukr. Андрій Опанасович Потебня, ros. Андрей Афанасьевич Потебня; ur. 19 sierpnia^?/31 sierpnia 1838 we wsi Perekopiwka(inne języki) w powiecie romneńskim guberni połtawskiej, zm. 5 marca 1863 pod Skałą)^[1] – ukraiński rewolucjonista, oficer armii rosyjskiej walczący w powstaniu styczniowym po stronie polskiej^[2].

W 1856 roku ukończył Konstantynowski Korpus Kadetów w Petersburgu. Służył w pułku szlisselburskim (od 1861 roku w stopniu porucznika). Oficer rosyjski w Królestwie Polskim.

W 1861 założył tajny Komitet Oficerów Rosyjskich w Polsce. 15 czerwca 1862 roku w Ogrodzie Saskim dokonał nieudanego zamachu na namiestnika Królestwa Polskiego Aleksandra Lüdersa, w odwecie za znęcanie się w śledztwie nad zatrzymanymi oficerami, członkami konspiracji. Jego ucieczkę współorganizowała Pelagia Zgliczyńska, żona Jarosława Dąbrowskiego^[3]^[4]. Ukrywała zamachowca w swoim mieszkaniu^[5].

Wziął udział w powstaniu styczniowym. Po bitwie pod Pieskową Skałą, pod wodzą Langiewicza i Jeziorańskiego walczył w Skale i tam poległ^[1].

Jego brat Ołeksandr był językoznawcą^[1].

Upamiętnienie

W Jaworznie^[6], w Krakowie w Starym Podgórzu^[7] oraz we Wrocławiu na Sępolnie^[8] znajdują się ulice jego imienia.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Potebnia Andrij, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-12-07] .
↑ Tadeusz Łepkowski, Słownik historii Polski, Warszawa 1973, s. 357.
↑ PiotrP. Kotlarz PiotrP., Kobiety styczniowego powstania [online], Miesięcznik internetowy WOBEC Piotr Kotlarz, 20 stycznia 2021 [dostęp 2022-02-13] (pol.).
↑ MarcinM. Szymaniak MarcinM., Polskie zamachy, Otwarte, 27 marca 2019, ISBN 978-83-240-5730-6 [dostęp 2022-02-14] (pol.).
↑ Mordercze lato 1862 [online], Rzeczpospolita [dostęp 2022-02-14] (pol.).
↑ Jaworzno – wykaz ulic [online], wykaz.rky.pl [dostęp 2024-07-25] (pol.).
↑ Alfabetyczny wykaz ulic Miasta Krakowa. 26-01-2005 (akt.). [dostęp 2015-10-23].
↑ ul. Andrzeja Potebni we Wrocławiu // google.maps

Bibliografia

Stefan Kieniewicz: Potiebnia (Potebnia) Andrzej. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXVII. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1983, s. 718—719.
ПОТЕБНЯ АНДРІЙ ОПАНАСОВИЧ (ukr.)
Потебня Андрей Афанасьевич (ros.)

[encyklopediapwnpl-1] Potebnia Andrij, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-12-07] .

[2] Tadeusz Łepkowski, Słownik historii Polski, Warszawa 1973, s. 357.

[3] PiotrP. Kotlarz PiotrP., Kobiety styczniowego powstania [online], Miesięcznik internetowy WOBEC Piotr Kotlarz, 20 stycznia 2021 [dostęp 2022-02-13] (pol.).

[4] MarcinM. Szymaniak MarcinM., Polskie zamachy, Otwarte, 27 marca 2019, ISBN 978-83-240-5730-6 [dostęp 2022-02-14] (pol.).

[5] Mordercze lato 1862 [online], Rzeczpospolita [dostęp 2022-02-14] (pol.).

[6] Jaworzno – wykaz ulic [online], wykaz.rky.pl [dostęp 2024-07-25] (pol.).

[7] Alfabetyczny wykaz ulic Miasta Krakowa. 26-01-2005 (akt.). [dostęp 2015-10-23].

[8] ul. Andrzeja Potebni we Wrocławiu // google.maps

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]