Człowiek bez paszportu

Człowiek bez paszportu
Человек без паспорта
Gatunek	film sensacyjny,; film szpiegowski
Rok produkcji	1966
Data premiery	15 sierpnia 1966
Kraj produkcji	ZSRR
Język	rosyjski, angielski
Czas trwania	99 min
Reżyseria	Anatolij Bobrowski
Scenariusz	Władimir Kuzniecow
Główne role	Władimir Zamanski; Giennadij Frołow; Nikołaj Gricenko; Lionella Pyriewa
Muzyka	Aleksandr Zacepin
Zdjęcia	Władimir Boganow
Scenografia	Stalen Wołkow
Montaż	Walentyna Janowska
Produkcja	ZF nr 2
Wytwórnia	Mosfilm
Dystrybucja	Mosfilm

Człowiek bez paszportu (ros. Человек без паспорта) – film sensacyjno-szpiegowski produkcji radzieckiej z 1966 roku w reżyserii Anatolija Bobrowskiego.

Opis fabuły

Do Związku Radzieckiego zostaje przerzucony agent zachodniego wywiadu, emigrant Biełyj, który w ZSRR zaczyna pracować pod nazwiskiem Rabicz. Po dotarciu do Moskwy od łącznika otrzymuje zadanie dotarcia na północ, do niedużego osiedla Prioziersk w Tajdze i nawiązania kontaktu z miejscowym agentem zachodniej siatki wywiadowczej. Wkrótce po tym grupa radzieckich kontrwywiadowców pod dowództwem mjr. Bachrowa wpada na ślad łącznika siatki o nazwisku Katko. Podczas nieudanej próby aresztowania go, łącznik ginie pod kołami samochodu, jednak radzieckim wywiadowcom udaje się przejąć jego mikrofilmy na których widoczne są zdjęcia pewnego ważnego zakładu przemysłowego. Jest on umiejscowiony w rejonie do którego wysłany został Rabicz. Zdjęcia wykonane są z "lotu ptaka", co początkowo dla grupy Bachtrowa stanowi swoista zagadkę – skąd agenci obcego wywiadu mogli dysponować samolotem dla ich wykonania? Po przybyciu do Priozierska Rabicz nawiązuje kontakt z miejscowym agentem Izmajłowem. Jest to stary człowiek, który załatwia Rabiczowi pokój i pracę w miejscowym kombinacie i nie waha się również przed zamordowaniem z zimną krwią miejscowego drwala, który przez przypadek odkrył jego tajną skrytkę ze szpiegowskimi materiałami. Agenci Bachtarowa wkrótce przybywają do osiedla i dzięki jego intuicji udaje się im rozwikłać zagadkę "lotniczych" zdjęć fabryki. Jak się okazuje, zostały one wykonane przez hodowlane gołębie z przytwierdzonymi do nich miniaturowymi aparatami fotograficznymi. Dzięki informacjom uzyskanym od lokalnego hodowcy takich gołębi, który doskonale pamięta komu sprzedał kilka z nich, wywiadowcom udaje się aresztować Izmajłowa. Zagrożony Rabicz ucieka do Moskwy, gdzie znajduje bezpieczny azyl u przygodnie poznanej wcześniej Olgi. Gdy ta poznaje prawdę o nim zaczyna namawiać go aby się ujawnił. Rabicz odmawia i ma zamiar uciekać dalej, jednak pod drzwiami mieszkania Olgi czaka już na niego Bachrow ze swoimi ludźmi.

Obsada aktorska

Władimir Zamanski – agent zachodniego wywiadu Biełyj vel Rabicz
Giennadij Frołow – mjr Bachrow
Nikołaj Gricenko – Izmajłow
Lionella Pyriewa – Olga
Aleksiej Ejbożenko – por. Leżniow
Michaił Pogorżelski – płk. Zubariew
Władimir Osieniew – Katko
Konstantin Tyrtow – agent zagranicznego wywiadu "Pastor"
Wiktor Pawłow – prokurator Gorochow
Swietłana Konowałowa – żona Izmajłowa
Arkadij Trusow – hodowca gołębi
Walentin Graczow – Korszunow, drwal zamordowany przez Izmajłowa
Anna Gorunowa – pracownica urzędu pocztowego w Moskwie
Jewgienija Chanaiewa – pracownica urzędu pocztowego w Moskwie
Wiktor Bajkow – kierownik urzędu pocztowego w Moskwie
Władimir Gulajew – komendant lokalnego posterunku milicji
Aleksiej Swiekło – Olejczenko, drwal "wrobiony" w zabójstwo Korszunowa
Gieorgij Rybakow – agent zagranicznego wywiadu przygotowujący Biełyja
Lidia Dranowska – świadek Zabłudna, która pomaga zdemaskować "Pastora"
Wiktor Uralski – szef lokalnej placówki KGB
Anatolij Juszko – oficer KGB
Władimir Smirnow – oficer KGB
Gieorgij Sowczyc – oficer KGB
Jelena Wolska – konduktorka
Emilia Trejwas – bufetowa w wagonie restauracyjnym
Gieorgij Swietlanin – kelner w wagonie restauracyjnym
Robert Daglish – pracownik zagranicznego wywiadu
Władłen Paulus – prowokator zagranicznego wywiadu
Fiodor Odinkow – prowokator zagranicznego wywiadu
Artiom Karapietian – prowokator zagranicznego wywiadu

i inni.

Linki zewnętrzne

Człowiek bez paszportu w bazie IMDb (ang.)
Człowiek bez paszportu w bazie Filmweb
Człowiek bez paszportu w portalu „Kinopoisk” (ros.)
Człowiek bez paszportu w portalu „Kino-Tieatr” (ros.)
Człowiek bez paszportu w portalu "Russkino" (ros.)

Bibliografia

Człowiek bez paszportu. W: Alicja Helman: Mały leksykon filmowy. Filmy sensacyjne. Warszawa: WAiF, 1974, s. 147-148.