Federacyjna Republika Noworosji
| 2014–2015 | |||||
| |||||
| Dewiza: Воля и труд (Wola i praca) | |||||
| Hymn: Живи, Новороссия! (Żyj Noworosjo!) | |||||
| Ustrój polityczny | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Data powstania |
24 maja 2014 | ||||
| Data likwidacji |
20 maja 2015 | ||||
| Premier | |||||
| Powierzchnia |
ok. 53 201 km² | ||||
| Waluta | |||||
| Strefa czasowa | |||||
| Narody i grupy etniczne | |||||
| Język urzędowy | |||||
| Religia dominująca | |||||
 Federacyjna Republika Noworosji na mapie Ukrainy | |||||
Położenie na mapie świata  | |||||
| 48°00′10,0800″N 37°48′19,0800″E/48,002800 37,805300 | |||||
Federacyjna Republika Noworosji[1], Republika Noworosji[2], Federalne Państwo Noworosji[2], Federalne Państwo Noworossiji[2], Federalne Państwo Noworosja[2], Związek Republik Ludowych (ros. Союз Народных Республик, ukr. Союз Народних Республік) – krótkotrwała (2014–2015) konfederacja dwóch samozwańczych republik ludowych, Donieckiej i Ługańskiej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Tereny obwodów donieckiego i ługańskiego
Maksymalny zasięg terytorialny
22 maja 2014 Pawieł Gubariew, samozwańczy ludowy gubernator Donbasu, na zjeździe Partii Noworosji powstałej 13 maja 2014, ogłosił zamiar zdobycia wszystkich południowo-wschodnich obwodów Ukrainy: kontrolowanego w części donieckiego i ługańskiego, oraz charkowskiego, chersońskiego, dniepropetrowskiego, mikołajowskiego, odeskiego i zaporoskiego. Dodał, że celem partii będzie nacjonalizacja majątków oligarchów, którzy stawiali opór separatystom.
24 maja 2014 w donieckim hotelu „Szachtar Płaza”, podczas zjazdu partii Noworosja, za drzwiami zamkniętymi powołano Federacyjną Republikę Noworosji. Dokument o zjednoczeniu Donieckiej Republiki Ludowej oraz Ługańskiej Republiki Ludowej, sygnowali ich przedstawiciele. Ogłoszono, iż stolicą samozwańczego państwa zostanie Donieck. Samozwańczym prezydentem Noworosji ogłoszono Walerija Kaurowa. Oficjalnym językiem został język rosyjski, z kolei religią „państwową” – Rosyjski Kościół Prawosławny. Zapowiedziano nacjonalizację lokalnego przemysłu Donbasu[3][4]. Jednak faktycznie proklamowanie Federacyjnej Republiki Noworosji nie jest jasne, gdyż lider Ługańskiej Republiki Ludowej, Walerij Bołotow powiedział, że obie republiki funkcjonowały oddzielnie[5].
W czasie trwania na Ukrainie wyborów prezydenckich, które zostały zablokowane przez separatystów w Doniecku, rebelianci otoczyli posiadłość Rinata Achmetowa. Od przebywającego w Kijowie oligarchy zażądali poparcia dla separatystów oraz płacenia podatków na ich konto. Do zdarzenia doszło po 2-tysięcznym wiecu antyukraińskim na Placu Lenina, gdzie świętowano proklamację Noworosji[6].
Deklaracje powołania konfederacji odczytano dzień przed wyborami prezydenckimi, które wygrał Petro Poroszenko. Prezydent elekt zapowiedział, że jego priorytetem jest integracja europejska, przyśpieszenie operacji antyterrorystycznej (ATO) oraz dialog z Rosją. Dodał, że nie uznawał aneksji Krymu, chciał też usprawnić działania wojska tak, by rozbić separatystów w przeciągu „kilku godzin”. Zażyczył sobie również od areny międzynarodowej nowych gwarancji bezpieczeństwa[7]. Dodał również, że na wschodniej Ukrainie panuje „stan wojny”[8].
26 maja 2014 siły bezpieczeństwa zaatakowały lotnisko donieckie, zajęte rankiem przez 200 bojowników[9]. Wcześniej milicja zablokowała drogi dojazdowe. Operacja rozpoczęła się z powietrza od uderzenia lotnictwa i desantu ze śmigłowców Mi-24. W pobliżu dworca kolejowego zginęło dwoje cywilów. Dworzec został ewakuowany i zamknięty. Jego działanie wznowiono dwa dni później[10]. Tymczasem podczas bombardowania lotniska według ukraińskich źródeł poległo ponad 100 separatystów. Sami przyznali się do ponad 50 zabitych[11]. Walki zakończyły się odbiciem portu lotniczego. Kierownictwo operacji antyterrorystycznej (ATO), zaproponowało rebeliantom w Doniecku złożenie broni, grożąc zmasowanym atakiem, takim jaki podjęto na lotnisko i prowadzeniem walk do wyeliminowania ostatniego bojownika[12].
26 maja 2014 podczas ciężkich walk w Słowiańsku uprowadzono kolejnych czterech obserwatorów OBWE. Wśród nich byli obywatele Szwajcarii, Estonii, Turcji i Danii[13]. Ponadto kolejna grupa obserwatorów zaginęła 29 maja 2014 w punkcie kontrolnym w Siewierodoniecku, około 100 km na północ od Ługańska[13]. Dzień później pracownicy OBWE spod Ługańska zostali zwolnieni[14]. Pierwsza grupa obserwatorów w składzie z Duńczykiem, Turkiem, Szwajcarem i Estończykiem, została ostatecznie uwolniona po miesiącu – w nocy z 26 na 27 czerwca 2014[15]. Ostatnia grupa obserwatorów została puszczona wolno 28 czerwca 2014[16].
W nocy z 29 na 30 maja 2014 ukraińska straż graniczna zatrzymała dwie ciężarówki z bronią, które próbowały wjechać na Ukrainę od strony Rosji w rejonie stanyczno-łuhanskim[17]. 2 czerwca 2014 400 uzbrojonych bojowników rozpoczęło szturm na jednostkę Państwowej Straży Granicznej Ukrainy (PSGU) w Ługańsku. W trakcie bitwy pogranicznicy zostali wsparci przez lotnictwo i siły specjalne ukraińskiego wojska. Rebelianci otoczyli bazę i oczekiwali na kapitulację ukraińskiej załogi, co miało miejsce 4 czerwca 2014[18]. 10 czerwca 2014 separatyści zajęli graniczną Dmytriwkę. 12 czerwca 2014 trzy czołgi, pojazdy opancerzone BM-21 oraz wyrzutnie kompleksowe Grad przekroczyły granicę Federacji Rosyjskiej z Ukrainą i ruszyły na Gorłówkę. Według ukraińskich władz był to jawny dowód na agresję Rosji na Ukrainę[19].
Zawieszenie działalności
[edytuj | edytuj kod]20 maja 2015, niecały rok po powołaniu Federacji, projekt „Noworosja” został zawieszony. Wśród przyczyn tej decyzji przedstawiciel rebeliantów wymienił m.in. bierność mieszkańców wschodniej Ukrainy, brak znaczących sukcesów poza obwodami donieckim i ługańskim oraz straty wśród własnych elit politycznych. Działalność zawiesiła również strona internetowa noworosyjskiego parlamentu, którego znaczenie malało wraz z czasem trwania samozwańczej federacji[20].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wydarzenia 2014: Wojna na wschodzie Ukrainy www.tvp.info.
- ↑ a b c d Decyzja Rady 2014/499/WPZiB z dnia 25 lipca 2014 r. zmieniająca decyzję 2014/145/WPZiB w sprawie środków ograniczających w związku z działaniami podważającymi integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy lub im zagrażającymi. (CELEX: 32014D0499).
- ↑ Welcome to New Russia. ukrainianpolicy.com, 2014-05-22. [dostęp 2014-05-26]. (ang.).
- ↑ Separatyści się „jednoczą”. Powołali „Noworosję”. tvn24.pl, 2014-05-24. [dostęp 2014-05-26]. (pol.).
- ↑ В.Болотов опроверг информацию об объединении ЛНР и ДНР в Новороссию. ostro.org, 2014-05-26. [dostęp 2014-05-29]. (ukr.).
- ↑ Separatyści „przejmują kontrolę” nad rezydencją Rinata Achmetowa w Doniecku. tvn24.pl, 2014-05-23. [dostęp 2014-05-24]. (pol.).
- ↑ Poroszenko chce rozprawy z separatystami „w kilka godzin”. tvn24.pl, 2014-05-26. [dostęp 2014-05-26]. (pol.).
- ↑ Poroszenko: na wschodniej Ukrainie panuje „stan wojny”. tvn24.pl, 2014-05-28. [dostęp 2014-05-09]. (pol.).
- ↑ Russians Revealed Among Ukraine Fighters. New York Times, 2014-05-26. [dostęp 2014-05-29]. (ang.).
- ↑ Trwają walki o lotnisko w Doniecku. Nie żyje jedna osoba. tvn24.pl, 2014-05-26. [dostęp 2014-05-26]. (pol.).
- ↑ Dozens of Militants Killed in Battle for Donetsk Airport. voanews.com, 2014-05-27. [dostęp 2014-05-29]. (ang.).
- ↑ Ukraiński oficer: Co najmniej 200 zabitych terrorystów. Poddadzą się albo zlikwidujemy wszystkich. tvn24.pl, 2014-05-27. [dostęp 2014-05-29]. (pol.).
- ↑ a b Separatyści: zwolniliśmy obserwatorów. OBWE: straciliśmy kontakt z kolejną grupą. TVN24, 2014-05-30. [dostęp 2014-07-09]. (pol.).
- ↑ Separatyści: uwolniliśmy obserwatorów OBWE. „Nie wiemy, gdzie odjechali”. TVN24, 2014-05-31. [dostęp 2014-07-09]. (pol.).
- ↑ Separatyści uwolnili przetrzymywanych obserwatorów OBWE. rmf24.pl, 2014-06-27. [dostęp 2014-06-28]. (pol.).
- ↑ Separatyści uwolnili kolejnych obserwatorów OBWE. TVN24, 2014-06-28. [dostęp 2014-07-24]. (pol.).
- ↑ Separatyści stworzą batalion kobiecy? „Nikt nie powie, że strzelają do terrorystów, jeśli wyjdą kobiety”. TVN24, 2014-05-30. [dostęp 2014-07-09]. (pol.).
- ↑ Zakończyły się walki o jednostkę straży granicznej w Ługańsku. Bój trwał 17 godzin. TVN24, 2014-06-02. [dostęp 2014-07-09]. (pol.).
- ↑ „Rosyjskie lotnictwo zabezpiecza przerzut terrorystów i broni”. Telefon do Putina. TVN24, 2014-06-12. [dostęp 2014-07-22]. (pol.).
- ↑ Rebelianci przyznają się do porażki. „Zawieszamy projekt ‘Noworosja’. Wystarczył zorganizowany opór”. Gazeta Wyborcza, 2015-05-20. [dostęp 2015-05-21]. (pol.).