(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Gamma Virginis – Wikipedia, wolna encyklopedia Przejdź do zawartości

Gamma Virginis

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gamma Virginis A
γがんま Vir A
Ilustracja
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Panna

Rektascensja

12h 41m 39,624s[1]

Deklinacja

–01° 26′ 57,82″[1]

Paralaksa (πぱい)

0,08601 ± 0,00069[1]

Odległość

37,90 ± 0,30 ly
11,619 ± 0,093 pc

Wielkość obserwowana

AB: 2,74[2]
A: 3,440 ± 0,009m[1]

Ruch własny (RA)

−600,88 ± 0,85 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

83,66 ± 0,63 mas/rok[1]

Prędkość radialna

−19,8 ± 0,9 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

żółto-biały karzeł

Typ widmowy

F1 V[1]

Masa

1,4[3] M

Promień

1,2[3] R

Metaliczność [Fe/H]

−0,15[4]

Wielkość absolutna

3,114 ± 0,010m[5]

Wiek

1,7 ± 0,1 mld[4] lat

Temperatura

7100 K[3]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Półoś wielka

8111[4] pc

Mimośród

0,1299[4]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: AB: 29 Vir
2MASS: AB: J12413962-0126580
Bonner Durchmusterung: BD AB: BD−00°2601
Boss General Catalogue: GC 17270
Katalog Gliesego: GJ AB: GJ 482
Katalog Henry’ego Drapera: HD 110379
Katalog Hipparcosa: HIP AB: HIP 61941
Katalog jasnych gwiazd: HR 4825
SAO Star Catalog: SAO 138917
Porrima, Arich
Gamma Virginis B
γがんま Vir B
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Panna

Rektascensja

12h 41m 39,543s[6]

Deklinacja

-01° 26′ 57,85″[6]

Paralaksa (πぱい)

0,0785 ± 0,0014[6]

Odległość

41,54 ± 0,74 ly
12,74 ± 0,22 pc

Wielkość obserwowana

3,49 ± 0,01m[6]

Ruch własny (RA)

−534,3 ± 2,1 mas/rok[6]

Ruch własny (DEC)

−64,3 ± 1,9 mas/rok[6]

Prędkość radialna

−19,8 ± 0,9 km/s[6]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

żółto-biały karzeł

Typ widmowy

F0mF2V[6]

Masa

1,4[3] M

Promień

1,2[3] R

Wielkość absolutna

2,965 ± 0,013m[5]

Temperatura

7100 K[3]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

γがんま Vir A

Półoś wielka

43[4] au

Okres orbitalny

169[3] lat

Mimośród

0,88[3]

Alternatywne oznaczenia
Katalog Henry’ego Drapera: HD 110380
Katalog jasnych gwiazd: HR 4826

Gamma Virginis (γがんま Vir, Porrima) – gwiazda w gwiazdozbiorze Panny, odległa od Słońca o 38 lat świetlnych.

Gwiazda ma nazwę własną Porrima, wywodzącą się z mitologii rzymskiej. Została nazwana imieniem bogini przepowiedni, siostry Karmenty[3][7][8]. Arabowie znali ją pod nazwą ‏زاوية العوى‎ zāwiat al ʽawwā᾽, „kąt” lub „róg szczekającego”, która odnosi się do asteryzmu złożonego z części gwiazd greckiej Panny[7]. W atlasie Antonína Bečvářa przypisana jest jej nazwa Arich o nieznanym pochodzeniu[9]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2017 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Porrima dla określenia tej gwiazdy[10].

Charakterystyka obserwacyjna

[edytuj | edytuj kod]

Jest to gwiazda podwójna, druga co do jasności gwiazda Panny. Obserwowana wielkość gwiazdowa dwóch składników Gamma Virginis to 3,44m[1] oraz 3,5m[6], a całego systemu 2,7m[2]. Można je rozdzielić przez amatorski teleskop optyczny[3][8]. Poruszając się po orbitach wokół środka masy z okresem 169 lat, gwiazdy najbardziej zbliżyły się w 2005 roku[3][11]. W 2017 roku dzieliło je 2,6 sekundy kątowej[12], a ich odległość zmienia się od 0,35″ do 6″[8].

Charakterystyka fizyczna

[edytuj | edytuj kod]

Oba składniki to żółtobiałe karły, gwiazdy ciągu głównego należące do typu widmowego F. Ich temperatury to około 7100 K, a jasność jest około czterokrotnie większa niż Słońca. Ich masy to około 1,4 M, a promienie są równe około 1,2 R[3]. W przestrzeni składniki dzieli odległość zmieniająca się od 5 do 81 au. Są to młode gwiazdy[3], system ma około 1,7 miliarda lat[4]. W ich wnętrzach trwa synteza wodoru w hel; ze względu na masę gwiazd, cykl węglowo-azotowo-tlenowy dominuje w nich nad cyklem protonowym[3].

Gamma Virginis ma kilka towarzyszek optycznych[12]. Najbliższe z nich składniki oznaczone C i D mają inny ruch własny i nie są związane grawitacyjnie z Porrimą[12][13][14].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i gam Vir A w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b Gamma Virginis w bazie SIMBAD (ang.)
  3. a b c d e f g h i j k l m n Jim Kaler: PORRIMA (Gamma Virginis). [w:] STARS [on-line]. 2009-11-13. [dostęp 2018-09-27]. (ang.).
  4. a b c d e f Anderson E., Francis C.: HIP 61941. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2017-07-19]. (ang.).
  5. a b Obliczona na podstawie wielkości obserwowanej i paralaksy.
  6. a b c d e f g h i gam Vir B w bazie SIMBAD (ang.)
  7. a b Virgo. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 460–473. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
  8. a b c Emil Złoczewski: Panna. Przewodnik obserwatora. T. 75. Poznań: Amermedia Sp. z o.o., 2013, s. 20–22, seria: Kosmos. Tajemnice Wszechświata. Encyklopedia Astronomii i Astronautyki. ISBN 978-83-252-2008-2.
  9. David Harper, L.M. Stockman: (Un)Common Star Names. Obliquity. [dostęp 2018-09-27]. (ang.).
  10. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-09-07. [dostęp 2018-09-27].
  11. Ian Ridpath: Gwiazdy i planety. Przewodnik Collinsa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2010, s. 258–259. ISBN 978-83-7073-928-7.
  12. a b c Mason et al.: WDS J12417-0127AB. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
  13. UCAC3 178-123682 w bazie SIMBAD (ang.)
  14. UCAC2 31338482 w bazie SIMBAD (ang.)