Herfried Hoinkes

Herfried Hoinkes

Data i miejsce urodzenia	9 marca 1916 Bielsko
Data i miejsce śmierci	4 kwietnia 1975 Innsbruck
profesor nauk o Ziemi
Specjalność: meteorologia, glacjologia
Alma Mater	Uniwersytet Albrechta w Królewcu
Doktorat	1940
Habilitacja	1949
Profesura	1956
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet w Innsbrucku
Odznaczenia

Herfried Hoinkes (ur. 9 marca 1916 w Bielsku, zm. 4 kwietnia 1975 w Innsbrucku) – austriacki meteorolog i glacjolog.

Pierwsze lata

Urodził się w Bielsku (dziś Bielsko-Biała) na Śląsku Austriackim. Po maturze studiował przez rok matematykę i fizykę w Królewcu, po czym w 1937 przeniósł się do Innsbrucku, gdzie studiował meteorologię u Arthura Wagnera i w roku 1940 uzyskał doktorat. Habilitował się w 1949 r. pracą Dzienne zmiany ciśnienia i temperatury w dolnej troposferze do wysokości 5 km i ich wzajemne relacje w ujęciu statystyczno-synoptycznym. W 1956 r. zastąpił Alberta Defanta na stanowisku kierownika Instytutu Meteorologii i Geofizyki Uniwersytetu w Innsbrucku.

Działalność

Hoinkes był jednym z czołowych glacjometeorologów na świecie. Już początkiem lat 40. zajmował się pomiarami lodowców alpejskich. Rozwinął metody meteorologii mikroskalowej pozwalające lepiej określić bilans ciepła masy lodowców. Konieczne było przy tym rozwiązanie licznych problemów pomiarowych, co udało się dzięki zaangażowaniu i oddaniu załogi. Od 1952 r. kierował pomiarami lodowca Hintereisferner w Alpach Ötztalskich, poprzez które nie tylko dokładnie określił jego bilans ciepła i promieniowania, ale także udowodnił, że wiatr lodowcowy nie działa na lód konserwująco, lecz powoduje przyrost jego ciepła.
Ponieważ zmiany masy lodowca wpływają nie tylko na mikroklimat najbliższego otoczenia, w ostatnich latach Hoinkes skupił się na związkach między ruchami lodowcowymi a wahaniami klimatu. Wspólnie z pracownikami innsbruckiego instytutu meteorologicznego udało mu się rozwinąć metodę pozwalającą na podstawie pomiarów ze stacji klimatycznej w bliskości lodowca określić zmiany w jego masie.

Jego działalność naukowa nie ograniczała się jednak tylko do lodowców alpejskich. Podczas Międzynarodowego Roku Geofizyki 1957–1958 wziął udział w amerykańskiej wyprawie antarktycznej, gdzie powierzono mu prowadzenie stacji badawczej Little America III na Lodowcu Szelfowym Rossa. Miał istotny wkład w badania nad bilansem ciepła i promieniowania Antarktydy.

Praca publiczna

W latach 1963–1967 Hoinkes był przewodniczącym Międzynarodowej Komisji ds. Śniegu i Lodu Asocjacji Hydrologicznej Międzynarodowej Unii Geodezji i Geofizyki, a potem do 1971 r. jej wiceprzewodniczącym. Po śmierci Raimunda von Klebelsberga w roku 1970 przejął wraz z Hansem Kizlem redakcję „Zeitschrift für Gletscherkunde und Glazialgeologie” („Magazyn Glacjologii i Glacjogeologii”). Był członkiem Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina w Halle i członkiem korespondencyjnym Austriackiej Akademii Nauk, Bawarskiej Akademii Nauk oraz Akademii Nauk i Literatury w Moguncji.

Nagrody

Za swoje osiągnięcia naukowe został odznaczony Austriacką Odznaką Honorową za Naukę i Sztukę I Klasy.

Bibliografia

• Herfried Hoinkes 1916-1975
• Literatura związana z Herfriedem Hoinkesem w katalogu Niemieckiej Biblioteki Narodowej
• Helmut Pichler. Nachruf auf Univ.-Prof. Dr. Herfried Hoinkes (1916 - 1975). „Berichte des naturwissenschaftlich-medizinischen Vereins in Innsbruck”. 63, s. 293–297, X 1975. Innsbruck. (niem.).