Józef Zbiróg
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
Józef Zbiróg (ur. 18 marca 1930 w Będzinie, zm. 10 kwietnia 2009 w Łodzi) – polski aktor teatralny i filmowy, reżyser i malarz.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jego ojciec Bolesław był będzińskim kowalem i mieszkał z rodziną przy ul. Małobądzkiej 83. Ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Będzinie, a w 1953 roku krakowską Państwową Szkołę Aktorską. W swojej karierze zagrał około 200 ról teatralnych i około 30 filmowych. W polskim filmie zadebiutował w 1956 roku rolą Zołzikiewicza w „Szkicach węglem” (premiera 1957). Do 2008 roku (przejście na emeryturę) był aktorem Teatru im. S. Jaracza w Łodzi.
W Poznaniu miały miejsce dwie wystawy malarstwa Józefa Zbiróga.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Był mężem aktorki Barbary Wałkówny-Zbiróg, ojcem aktorki, Justyny Zbiróg.
Uroczystości pogrzebowe odbyły się 17 kwietnia 2009 roku w Łodzi. Grób aktora znajduje się w alei zasłużonych na cmentarzu komunalnym na Dołach w Łodzi przy ul. Smutnej.
Teatr
[edytuj | edytuj kod]- Teatr Wybrzeże w Gdańsku (1953–1954)
- Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach (1954–1956)
- Teatr Śląskiim. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach (1956–1960)
- Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi (1960–1971)
- Teatr Nowy w Łodzi (1971–1975)
- Teatr Powszechny w Łodzi (1975–1980)
- Teatr Nowy w Łodzi (1980–1986)
- Teatr im. Ludwika Solskiego w Tarnowie (Dyrektor Naczelny) (1986–1990)
- Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi (od 1990)
Role teatralne
[edytuj | edytuj kod]- Uciekła mi przepióreczka S. Żeromskiego, reż. J.T. Byrsej - Przełęcki
- Fantazy J. Słowackiego, reż. T. Kubalski – Jan
- Wyzwolenie S. Wyspiańskiego, reż. J. Wyszomirski – Konrad
- Zbrodnia i kara F. Dostojewskiego, reż. J. Wyszomirski – Raskolnikow
- Cezar i Kleopatra C.K. Norwida, reż. J. Krasowski – Oktawian
- Kaukaskie kredowe B. Brechta, reż. J. Grzegorzewski – Azdak
- Kariera Artura Ui B. Brechta, reż. F. Żukowski i B. Jaklicz – Givola
- Kolumbowie R. Bratnego, reż. A. Hanuszkiewicz – Kolumb
- Dialogus de pasione, reż. K. Dejmek – Rabinus
- Wilki w nocy T. Rittnera, reż. J. Zegalski – Prokurator
- Operetka W. Gombrowicza, reż. K. Dejmek – Kombatant
- Antygona Sofoklesa, reż. J. Zbiróg - Kreon
- Białowłosa, reż. H. Czyż – Poeta (Teatr Wielki w Łodzi)
- Krakowiacy i Górale W. Bogusławskiego, reż. F. Żukowski – Student (Teatr Wielki w Łodzi)
Ważne reżyserie
[edytuj | edytuj kod]- Poemat otwarty T. Różewicza (Teatr Nowy w Łodzi)
- Wielki testament F. Villona (Teatr na Woli w Warszawie)
- Tristan i Izolda J. Bediera
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- Szkice węglem, reż. A. Bohdziewicz – Zołzikiewicz
- Jadą goście jadą..., reż. A. Trzos – Celnik
- Gdzie jest generał..., reż. T. Chmielewski – Radiotelegrafista niemiecki
- Kapitan Sowa na tropie, reż. S. Bareja – Pasternak, właściciel „Kliniki lalek”
- Pierwszy pawilon, reż. J. Majewski – Komendant David Holly
- Piekło i niebo, reż. S. Różewicz – Diabeł
- Stawka większa niż życie
- Doktor Ewa, reż. H. Kluba – Doktor Bigoń
- Czarne chmury, reż. A. Konic – Oficer rajtarów
- Kiedy byliśmy mali, reż. J. Kędzierzawska – Ojciec
- 1974: Siedem stron świata (odc. 6)
- Daleko od szosy (1976), reż. Z. Chmielewski – kierownik warsztatów samochodowych w MPK (odc. 7)
- Śmierć prezydenta, reż. J. Kawalerowicz – Stanisław Łańcucki, poseł komunistyczny
- Do krwi ostatniej..., reż. J. Hoffman – Delegat ambasady
- 1979: Do krwi ostatniej (serial), reż. J. Hoffman – Delegat ambasady polskiej w Krasnojarsku
- Lekcja martwego języka, reż. T. Chmielewski – Trau
- 1981: Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy – ambasador Rosji w Berlinie (odc. 6)
- Znachor, reż. J. Hoffman – Prokurator
- Pensja pani Latter, reż. S. Różewicz – Inspektor szkoły
- Wierna rzeka, reż. T. Chmielewski – Powstaniec
- Kobieta w kapeluszu, reż. S. Różewicz – Dyrektor teatru
- Adam i Ewa – Franciszek Werner, niewidomy rzeźbiarz, dziadek Bogdana
- Plebania
- Inland Empire, reż. D. Lynch – Darek
Nagrody i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda za cykl akwareli Osty
- Nagroda za autoportret
- Złoty Krzyż Zasługi
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Grand Prix na Festiwalu w Kaliszu za rolę Azdaka w Kaukaskim Kredowym B. Brechta w reż. J. Grzegorzewskiego
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Józef Zbiróg w bazie IMDb (ang.)
- Józef Zbiróg w bazie Filmweb
- Józef Zbiróg w bazie filmpolski.pl
- Józef Zbiróg, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2021-04-09] .
- Józef Zbiróg na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Absolwenci Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
- Polscy aktorzy filmowi
- Polscy aktorzy teatralni
- Aktorzy filmowi związani z Łodzią
- Aktorzy teatralni związani z Łodzią
- Reżyserzy filmowi związani z Łodzią
- Ludzie urodzeni w Będzinie
- Malarze związani z Łodzią
- Pochowani na cmentarzu Doły w Łodzi
- Urodzeni w 1930
- Zmarli w 2009