Kadarka
| |
| Gatunek |
winorośl właściwa |
|---|---|
| Inne nazwy |
gamza, gymza |
| Pochodzenie | |
| Ważne regiony uprawy | |
| Identyfikator VIVC |
5898 |
| Przeznaczenie owoców |
wino |
| Kolor skórki |
granatowoczarny |
| Cechy uprawowe | |
| Dojrzewanie |
późne |
| Preferowane gleby |
less |
Kadarka (węg. kádár „bednarz”), gymza, gamza – czerwony szczep winorośli właściwej, najpopularniejsza odmiana winorośli na Węgrzech, uprawiana na całym Półwyspie Bałkańskim (Bułgaria – pod nazwą gymza, gamza, Albania, Macedonia Północna, Serbia)[2][3][4].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Sądzono, że kadarka trafiła na Węgry z Albanii wraz z okupacją turecką. Obecnie przyjmuje się, że pochodzi jednak z Węgier, a albańska odmiana kallmet jest jedynie spokrewniona z nią[1][5]. Nie wszyscy badacze zgadzają się z tą teorią, a wśród możliwych krajów pochodzenia wymienia się także Bułgarię i Rumunię, gdzie na pewno uprawiano ją już w 1744, a nawet Azję Mniejszą[2].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Kadarka najlepiej udaje się na glebach lessowych[2]. Odmiana wypuszcza pąki późno, ale jest wrażliwa na mroźne zimy[2]. Należy do szczepów dojrzewających późno, grona są liczne i zwarte[2]. Kadarka jest odporna na suszę, ale podatna na szarą pleśń[2].
Wino
[edytuj | edytuj kod]Powstałe z kadarki wino charakteryzuje się czerwonym lub ciemnoczerwonym kolorem, jest przyjemnie lekkie i owocowe, bogatsze z taninową i korzenną nutą na południu[3][6][7]. Styl bywa porównywany do pinot noir, a lekkość predestynuje ją do winifikacji także na wina różowe[2]. Do lat 80. XX wieku kadarka była podstawą węgierskiego Egri bikavéra („byczej krwi”), później coraz częściej zastępował ją lub uzupełniał mniej wymagający kékfrankos[2][8][9][7]. Powierzchnia upraw ma tendencję malejącą, ale selekcja klonów może przynieść odwrócenie trendu[2][10].
Stanowi świetne wino do gulaszu[11].
Rozpowszechnienie
[edytuj | edytuj kod]Najważniejszym producentem kadarki jest Bułgaria: w 2009 szczep uprawiano, pod nazwą gamza, na 3169 ha, szczególnie w północnej części kraju[2]. Na Węgrzech zanotowano w 2008 roku 666 ha winnic obsadzonych kadarką[2]. Odmiana jest specjalnością regionu Szekszárd[12], ale liczy się także w regionie Villány i okolicach Egeru[2]. Szczep można znaleźć także w winnicach serbskich, macedońskich, albańskich (Jezioro Szkoderskie), czarnogórskich i rumuńskich (47 ha w 2008)[2].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Kadarka w bazie danych Instytutu Hodowli Winorośli Geilweilerhof. [dostęp 2014-09-04]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Jancis Robinson, Julia Harding, José Vouillamoz: Wine Grapes. HarperCollinsPublishers, 2012, s. 490. ISBN 978-0-06-220636-7. (ang.).
- ↑ a b Stevenson 2005 ↓, s. 41.
- ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 426–427.
- ↑ Hugh Johnson, Jancis Robinson: Wielki atlas świata win. Buchmann, 2008, s. 273. ISBN 978-83-7670-164-6. (pol.).
- ↑ Hugh Johnson, Jancis Robinson: Wielki atlas świata win. Buchmann, 2008, s. 266. ISBN 978-83-7670-164-6. (pol.).
- ↑ a b Stuart Walton, Brian Glover: The Ultimate Encyclopedia of Wine, Beer, Spirits and Liqueurs. Hermes House, 1999, s. 123. ISBN 1-84038-085-3. (ang.).
- ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 418.
- ↑ Patrick Fievez, Wolfgang Thomann: Europa Środkowa i Wschodnia. W: André Dominé: Wino. Wyd. 2. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009, s. 698. ISBN 978-83-7626-712-8. (pol.).
- ↑ Patrick Fievez, Wolfgang Thomann: Europa Środkowa i Wschodnia. W: André Dominé: Wino. Wyd. 2. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009, s. 694. ISBN 978-83-7626-712-8. (pol.).
- ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 621.
- ↑ Karen MacNeil: The Wine Bible. Nowy Jork: Workman Publishing, 2001, s. 591. ISBN 978-1-56305-434-1. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tom Stevenson: The Sotheby’s Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).