Kościół św. Marii Magdaleny w Krakowie (Stare Miasto)
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||
Położenie na mapie Krakowa  | |||||||||||
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie  | |||||||||||
 50°03′24,6″N 19°56′16,4″E/50,056833 19,937889
| |||||||||||
Kościół św. Marii Magdaleny – kościół wybudowany prawdopodobnie w XIII wieku w Krakowie, w obrębie Starego Miasta, w północnej części obecnego placu św. Marii Magdaleny. Zburzony w 1811 roku.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Kościół św. Marii Magdaleny wzniesiono najprawdopodobniej w pierwszej połowie XIII wieku[1], w centralnej części ówczesnej osady Okół stanowiącej podgrodzie Wawelu[2]. Według Marii Borowiejskiej-Birkenmajerowej miał stanowić jako kościół targowy centralny punkt pierwszej lokacji Krakowa[3]. Prawdopodobnie była to fundacja możnowładcza[1]. Na początku XV w. biskup krakowski Piotr Wysz powierzył patronat nad nim odnowionej Akademii Krakowskiej. Kościół padł ofiarą pożarów w 1455 i 1719. Po tym ostatnim stopniowo popadał w ruinę[2]. Austriacy zamknęli kościół, a jego wyposażenie sprzedali na licytację[4]. Sama świątynia została zburzona w 1811[2][1].
Pierwotna świątynia była późnoromańska, zbudowana z wapienia[2], potem być może gotycki[1]. Podczas badań archeologicznych odnaleziono zdobione płytki posadzkowe z tego okresu. Podczas przebudowy w pierwszej połowie XVII w. świątynię zbarokizowano. Według planów Krakowa z przełomu XVIII i XIX w. była budowlą orientowaną, jednonawową, z węższym prezbiterium zamkniętym prostą ścianą. Z opisów kościoła wynika, że wewnątrz znajdowały się trzy ołtarze, a nawa była dwuprzęsłowa. Nad wejściem znajdował się chór muzyczny. Od wschodu do prezbiterium dobudowana była zakrystia[2][1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Piwowarczyk 2002 ↓, s. 110–111.
- ↑ a b c d e Rożek 1983 ↓, s. 100–101.
- ↑ Borowiejska-Birkenmajerowa 1975 ↓, s. 74–76.
- ↑ Rederowa 1957 ↓, s. 103.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Waldemar Komorowski, Kamila Follprecht: Rozwój urbanistyczno-architektonicznych Krakowa intra muros w czasach nowożytnych. W: Kraków. Nowe studia nad rozwojem miasta. red. Jerzy Wyrozumski. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2007, s. 189–295, seria: Biblioteka Krakowska. 150. ISBN 978-83-89131-52-2.
- Elżbieta Piwowarczyk. Romańskie kościoły przedlokacyjnej osady tzw. Okołu - wczesnośredniowieczne fundacje możnych w Krakowie. „Krakowskie Studia Małopolskie”. nr 6, s. 105–114, 2002.
- Michał Rożek. Nie istniejące kościoły Krakowa. „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej”. R. 33, s. 95–120, 1983.
- Maria Borowiejska-Birkenmajerowa: Kształt średniowiecznego Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1975.
- Danuta Rederowa. Studia nad wewnętrznymi dziejami Krakowa porozbiorowego (1796-1809). Część I: Zagadnienia urbanistyczne. „Rocznik Krakowski”. t. 34, z. 2, s. 62–178, 1957.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Grzegorz Bednarczyk: Kościół św. Marii Magdaleny. [w:] Nieistniejące kościoły Krakowa [on-line]. [dostęp 2017-12-30].