(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Linia kolejowa nr 3 – Wikipedia, wolna encyklopedia Przejdź do zawartości

Linia kolejowa nr 3

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Linia nr 3
Warszawa Zachodnia – Kunowice
Mapa przebiegu linii kolejowej 3
Dane podstawowe
Zarządca

PKP PLK

Numer linii

3

Tabela SRJP

300, 300a, 315, 390, 430, 600, 606, A301, A302, A303, A308, A601, B170, B180, M101, M102, M103, M151[1]

Długość

475,583[2] km

Rozstaw szyn

1435 mm

Sieć trakcyjna

3000 V DC

Prędkość maksymalna

160[3] km/h

Zdjęcie LK3

Linia kolejowa nr 3 Warszawa ZachodniaKunowice – zelektryfikowana, w większości dwutorowa, magistralna linia kolejowa o znaczeniu państwowym, łącząca stację Warszawa Zachodnia z Granicą Państwa[2].

Linia stanowi drugą co do długości linię kolejową w Polsce (krótsza o 17,889 km od linii kolejowej Chorzów Batory – Tczew) oraz fragment międzynarodowej linii kolejowej E 20 (BerlinKunowicePoznańKutnoSochaczewWarszawaTerespolMoskwa).

Przebieg

[edytuj | edytuj kod]

Tor parzysty linii rozpoczyna się na rozjeździe 10 na stacji Warszawa Zachodnia i w tym miejscu styka się z linią kolejową Warszawa Zachodnia – Terespol. Dalej biegnie przez peron 5 torem 6 na podanej stacji[4]; później od linii odgałęzia się linia kolejowa Warszawa Zachodnia – Warszawa Czyste T201,2S, która przechodzi pod linią. Następnie linia jedzie pod wiaduktem linii kolejowej Warszawa Zachodnia – Kraków Główny, nad torem linii kolejowej Warszawa Zachodnia – Grodzisk Mazowiecki i od tego momentu znajduje się między torami linii nr 447.

Linia przechodzi przez peron 2 torem 2Ł na przystanku Warszawa Włochy[4], a na rozjeździe 21 bieg rozpoczyna tor nieparzysty linii – od tego miejsca linia jest dwutorowa. Tor parzysty wraz z linią kolejową Warszawa Włochy – Warszawa Włochy T3Ł przechodzi nad torem linii nr 447 oraz linią kolejową Warszawa Zachodnia – Katowice i spotyka się z torem nieparzystym – odtąd tory biegną równolegle, obok siebie.

Między przystankami Warszawa Ursus Północny i Warszawa Gołąbki linia przebiega wiaduktem nad linią kolejową Warszawa Główna Towarowa – Józefinów oraz torem linii kolejowej Warszawa Główna Towarowa – Warszawa Gołąbki. Następnie przechodzi pod fragmentem ekspresowej obwodnicy Warszawy, dalej przez Ożarów Mazowiecki, Płochocin, Błonie, Sochaczew, a na stacji Bednary odgałęzia się linia kolejowa Bednary – Łódź Kaliska. Potem biegnie przez peron 1 na stacji Łowicz Główny, gdzie dochodzą linia kolejowa Łowicz Główny ŁG1 – Łowicz Przedmieście oraz linia kolejowa Skierniewice – Łowicz Główny, by później przejść nad Bzurą i pod Autostradą Bursztynową do peronu 2 na stacji Kutno, gdzie styka się z linią kolejową Łódź Widzew – Kutno, linią kolejową Kutno – Piła Główna oraz linią kolejową Kutno – Brodnica[4].

Od Kutna linia dochodzi do posterunku odgałęźnego Zamków, skąd odgałęziają się linia kolejowa Zamków – Borysławice oraz linia kolejowa Ponętów – Zamków; dalej biegnie pod wiaduktem linii kolejowej Chorzów Batory – Tczew i dociera do stacji Barłogi, gdzie spotyka się z linią kolejową Barłogi – Borysławice oraz linią kolejową Ponętów – Barłogi. Potem przebiega przez Kłodawę, Koło, Konin i Strzałkowo do posterunku odgałęźnego Sokołowo Wrzesińskie, skąd odchodzi linia kolejowa Sokołowo Wrzesińskie – Września. Dalej biegnie wiaduktem nad linią kolejową Oleśnica – Chojnice, a na stacji Podstolice styka się z linią kolejową Września – Podstolice. Podane linie są eksploatowane przez pociągi podmiejskie i dalekobieżne w celu dojazdu do stacji Września.

Linia przebiega przez Neklę, następnie pod wschodnią obwodnicą Poznania, po czym przez Kostrzyn do Swarzędza, gdzie odgałęzia się linia kolejowa Swarzędz – Poznań Starołęka wschodząca w skład Towarowej Obwodnicy Poznania. Na wysokości posterunku odgałęźnego Poznań Antoninek odchodzi linia kolejowa Poznań Antoninek – Nowa Wieś Poznańska, a potem biegnie pod linią kolejową Poznań Krzesiny – Kobylnica do peronu 3 na stacji Poznań Wschód[4], gdzie schodzą się linia kolejowa Poznań Wschód – Skandawa oraz linia kolejowa Poznań Wschód – Bydgoszcz Główna. Linia przecina Wartę i dociera do peronów 1 i 2 na stacji Poznań Główny, gdzie schodzą się linia kolejowa Kluczbork – Poznań Główny, linia kolejowa Wrocław Główny – Poznań Główny oraz linia kolejowa Poznań Główny – Szczecin Główny.

Linia nr 3 biegnie dalej nad linią nr 271 oraz torem linii kolejowej Poznań Starołęka PSK – Poznań Górczyn do stacji Poznań Górczyn. Następnie przechodzi pod zachodnią obwodnicą Poznania oraz Autostradą Wolności, po czym przez Buk, Opalenicę, Nowy Tomyśl i Zbąszyń, gdzie spotyka się z linią kolejową Leszno – Zbąszyń. Dalej przebiega do posterunku odgałęźnego Chlastawa, skąd odgałęziają się linia kolejowa Chlastawa – Kosieczyn i linia kolejowa Chlastawa – Dąbrówka Zbąska oraz biegnąc równolegle do linii kolejowej Zbąszynek – Gorzów Wielkopolski dochodzi do stacji Zbąszynek.

Linia przechodzi pod wiaduktem linii kolejowej Zbąszynek – Gubin, po czym pod drogą ekspresową S3, przez Świebodzin, Torzym, ponownie pod Autostradą Wolności i dochodzi do peronów 1 i 2 na stacji Rzepin, gdzie zbiegają się linia kolejowa Wierzbno – Rzepin, linia kolejowa Jerzmanice Lubuskie – Rzepin RzB oraz linia kolejowa Rzepin RzB – Drzeńsko[4]. Potem przechodzi pod linią nr 822 i linią kolejową Wrocław Główny – Szczecin Główny, po chwili przez Kunowice i Słubice. Linia kończy bieg na granicy polsko-niemieckiej, w miejscu dawnego przejścia granicznego Kunowice-Frankfurt na Odrze.

Linia jest podzielona na 20 odcinków[2]:

  • A: Warszawa Zachodnia – Warszawa Włochy (od 2,515 do 6,804)
  • B: Warszawa Włochy – Warszawa Gołąbki (od 6,804 do 10,719)
  • C: Warszawa Gołąbki – Bednary (od 10,719 do 72,327)
  • D: Bednary – Łowicz Główny (od 72,327 do 80,649)
  • E: Łowicz Główny – Kutno (od 80,649 do 125,903)
  • F: Kutno – Zamków (od 125,903 do 163,832)
  • G: Zamków – Barłogi (od 163,832 do 166,107)
  • H: Barłogi – Konin (od 166,107 do 204,496)
  • J: Konin – Sokołowo Wrzesińskie (od 204,496 do 253,293)
  • K: Sokołowo Wrzesińskie – Podstolice (od 253,293 do 262,729)
  • L: Podstolice – Swarzędz (od 262,729 do 291,618)
  • M: Swarzędz – Poznań Antoninek (od 291,618 do 294,112)
  • N: Poznań Antoninek – Poznań Wschód (od 294,112 do 298,997)
  • O: Poznań Wschód – Poznań Główny (od 298,997 do 304,656)
  • P: Poznań Główny – Poznań Górczyn (od 304,656 do 309,197)
  • R: Poznań Górczyn – Chlastawa (od 309,197 do 382,754)
  • S: Chlastawa – Zbąszynek (od 382,754 do 385,628)
  • T: Zbąszynek – Dąbrówka Zbąska (od 385,628 do 387,742)
  • U: Dąbrówka Zbąska – Rzepin (od 387,742 do 460,781)
  • W: Rzepin – Kunowice (GP) (od 460,781 do 478,098)

Historia

[edytuj | edytuj kod]

XIX wiek

[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy projekt połączenia Poznania z Frankfurtem nad Odrą powstał w maju 1842 r., kiedy to marszałek sejmu prowincjonalnego Stanisław Poniński, burmistrz Poznania Eugeniusz Naumann i Karol Marcinkowski wystosowali odezwę do ziemian i mieszczan poznańskich w powyższej sprawie. Powołano specjalną komisję, a Gazeta Wielkiego Księstwa Poznańskiego szczegółowo opisywała postępy przy realizacji projektu. Nie doszedł on jednak do skutku z uwagi na odkładanie decyzji przez rząd pruski[5].

Od połowy lat 40. XIX w. trwały prace nad projektem budowy mostu na Odrze w okolicach Frankfurtu – zamysłem było połączenie Frankfurtu z Rzepinem, a dalej ze Śląskiem oraz Szczecinem. W latach 60. XIX w. padła także propozycja przebiegu linii przez Świebodzin; 20 kwietnia 1864 r. król Wilhelm I udzielił koncesji na budowę linii przez miasto. Prace na odcinku Mostki – Zbąszyń rozpoczęły się w lutym 1868 r. Odcinek oficjalnie oddano do użytku 25 czerwca 1870 r. i pierwotnie był jednotorowy. W 1871 r. zbudowano wspomniany most na Odrze, który był przygotowany pod budowę drugiego toru. Tor został ułożony w 1899 r., a dodatkowy tor do Poznania powstał 30 lat później[6].

Dwudziestolecie międzywojenne

[edytuj | edytuj kod]

Po traktacie wersalskim, podpisanym 28 czerwca 1919 r., w wyniku określenia granic między Polską a Niemcami, stacja w Zbąszyniu (niem. Bentschen) znalazła się po stronie polskiej, więc władze niemieckie, nieposiadające po swojej stronie stacji granicznej, postanowiły zbudować nowoczesny technicznie dworzec i osiedle kolejarskie, które nazwano Neu Bentschen – dosł. Nowy Zbąszyń (obecnie Zbąszynek)[7]. W 1921 r. zbudowano 111 km dodatkowego toru z Kutna przez Konin do Strzałkowa[6]. W latach 1925–1930 zmieniono przebieg linii na odcinku Chlastawa – Dąbrówka Zbąska. Pierwotny odcinek linii, wybudowany w 1870 r., pozostał czynny (powstał tymczasowy posterunek odgałęźny Boleń) do czasów przebudowy linii kolejowej Zbąszynek – Gorzów Wielkopolski jako tymczasowy przebieg linii do Gorzowa Wielkopolskiego[8]. 15 maja 1930 r. Warszawa otrzymała bezpośrednie, regularne połączenie z Poznaniem, a 14 września 1930 r. ukończono prace na dworcu w Zbąszynku, umożliwiając tym samym uruchomienie połączenia z Berlinem oraz Europą Zachodnią[6].

Zmieniono także przebieg linii na odcinku Poznań GórczynPoznań Główny, dzięki czemu umożliwiono wjazd przez nieistniejący już posterunek odgałęźny Poznań Główny Ppd na wybudowaną w 1919 r., a zlikwidowaną w 1997 r. stację Poznań Główny Towarowy[9][10]. Pierwotny przebieg linii to częściowo rozebrane bocznice stacji Poznań Górczyn odgałęziające się na wschodniej głowicy stacji w kierunku ulicy Hetmańskiej[11].

II wojna światowa

[edytuj | edytuj kod]

Podczas II wojny światowej linia służyła przede wszystkim do przewozu wojska, sprzętu, amunicji i innego zaopatrzenia w jedną stronę, a rannych, urlopowiczów, jeńców i łupy wojenne w drugą stronę. Linia z tego względu była przeciążona i zdarzały się na niej liczne, niekiedy groźne wypadki – około 1942 r. w okolicach Świebodzina doszło do zderzenia pociągu pośpiesznego przewożącego wojskowych z tyłem pociągu z cysternami zjeżdżającego na bocznicę kolejową. W wyniku tego zdarzenia część cystern zapaliła się, a załoga lokomotywy, kolejarze, podróżni i wojskowi przebywających w wagonach spłonęli żywcem[6].

Stacja Kutno i szlak na odcinku Nowe KutnowskieKutno uległy przebudowie w 1943 r., kiedy to Dyrekcja Kolei Rzeszy dokonała korekty przebiegu linii w związku z rozbudową lokomotywowni wachlarzowej Kutno Azory[12]. Przebieg dawnej linii wyznacza dziś linia kolejowa Kutno – Kutno Azory Lokomotywownia, której kilometraż pokrywa się częściowo z linią kolejową nr 3, stanowiąc dojazd do lokomotywowni Kutno Azory[2]. Stacja Września uległa natomiast dwóm przebudowom: w czasie II wojny światowej oraz w 1977 r. Podczas pierwszej przebudowy w czasie II wojny światowej zmieniono przebieg linii (dzisiejszej linii kolejowej Września – Podstolice) w związku z wydłużeniem południowej głowicy stacji Września. Stary przebieg trasy wyznacza dziś ulica Jagodowa we Wrześni[13].

Przesuwająca się w stronę Niemiec Armia Czerwona odbudowywała zniszczone mosty oraz tory kolejowe, a dodatkowo układała równolegle obok toru normalnego (1435 mm) tor szeroki (1524 mm) w celu uniknięcia przeładunków. Tor szeroki omijał Poznań od strony południowej i prowadził do Berlina. Po konferencji poczdamskiej tor szeroki został rozebrany, gdyż sprawiał wiele trudności przy skrzyżowaniach z torem normalnym oraz utrudniał obsługę węzłów kolejowych. Do przebudowy linii kolejowej częściowo użyto torów pozyskanych z linii kolejowej Sulechów – Świebodzin[6].

Lata powojenne

[edytuj | edytuj kod]

Do 1994 r. linia kolejowa stanowiła główną arterię transportową łączącą Związek Radziecki z Niemiecką Republiką Demokratyczną. Była to jedyna linia bloku wschodniego wykorzystywana do regularnego ruchu pasażerskiego z Europą Zachodnią. Podczas drugiej przebudowy węzła Września dokonano zmiany przebiegu linii poprzez budowę odcinka Sokołowo Wrzesińskie – Podstolice (w 1977 r.) oraz korektę przebiegu za stacją Podstolice w kierunku Nekli. Pozostałościami korekty przebiegu linii są czynne linie Sokołowo Wrzesińskie – Września i Września – Podstolice[2] oraz działki ewidencyjne po starym przebiegu linii od Podstolic do Nekli[14]. Linia była wielokrotnie naprawiana, przebudowywana i została całkowicie zelektryfikowana w maju 1984 r[6].

Charakterystyka techniczna

[edytuj | edytuj kod]

Linia w całości jest klasy D3, maksymalny nacisk osi wynosi 221 kN dla lokomotyw oraz wagonów, a maksymalny nacisk liniowy wynosi 71 kN. Sieć trakcyjna jest przystosowana, w zależności od odcinka, do maksymalnej prędkości od 140 km/h do 200 km/h; obciążalność prądowa wynosi od 1700 A do 2730 A, a minimalna odległość między odbierakami prądu wynosi 7 m[15]. Linia wyposażona jest w elektromagnesy samoczynnego hamowania pociągów[15] oraz dwukierunkową samoczynną blokadę liniową – trzystawna na odcinku Warszawa Zachodnia – Warszawa Gołąbki i czterostawna na odcinku Warszawa Gołąbki – Kunowice (GP)[16].

Linia dostosowana jest, w zależności od odcinka, do prędkości od 60 km/h do 160 km/h, a jej prędkość konstrukcyjna wynosi 160 km/h. Obowiązują następujące prędkości maksymalne dla pociągów:

Wykaz maksymalnych prędkości (km/h)[3]
Tor nieparzysty (kierunek: Granica Państwa) kilometraż Tor parzysty (kierunek: Warszawa Zachodnia)
Pociągi pasażerskie Autobusy szynowe i EZT Pociągi towarowe od do Pociągi pasażerskie Autobusy szynowe i EZT Pociągi towarowe
odcinek jednotorowy 2,515 6,500 90 60
6,500 7,022 70
70 7,022 8,400
100 70 8,400 10,100 100
120 10,100 11,000
11,000 11,300 120
100 11,300 11,400
150 11,400 12,200 150 100
160 12,200 21,000 160
130 21,000 23,900 130
110 23,900 24,400 110
140 24,400 27,200 140
160 27,200 30,100 160
30,100 53,100
100 53,100 54,100 100
120 54,100 55,700
55,700 56,400 120
140 56,400 62,700 140
120 62,700 66,600 120
140 66,600 70,300 140
160 70,300 75,400 160
130 75,400 77,600 130
110 77,600 78,850 110
100 78,850 81,200 100
140 81,200 82,600 140
160 82,600 94,200 160
94,200 105,800
105,800 122,100
122,100 124,500
100 70 124,500 126,276 100 70
odcinek jednotorowy 126,276 126,327
100 70 126,327 129,000
130 100 129,000 130,600 130 100
160 130,600 164,200 160
80 164,200 165,650 120
165,650 167,950 120
167,950 172,000 160
120 172,000 174,330
174,330 174,760 100
100 174,760 175,470
160 120 175,470 199,380 160 120
140 199,380 204,180 140
160 204,180 231,280 160
140 231,280 232,420 140
160 232,420 232,450
232,450 290,000 160
80 290,000 290,850 80
140 290,850 295,300 140
130 295,300 297,800 130
100 297,800 302,800 100
90 302,800 309,600 90
120 309,600 311,000 120
160 311,000 373,100 160
100 373,100 378,400 100
120 378,400 382,500 120
100 382,500 385,600 100
60 385,600 386,400 60
100 100 386,400 388,750 100 100
120 388,750 393,900 120
160 393,900 405,800 160
120 405,800 408,500 120
160 408,500 419,600 160
150 419,600 422,400 150
160 422,400 475,700 160
140 475,700 477,400 140
80 477,400 477,907 80
100 477,907 478,098 100

Linia znajduje się w Wykazie linii, na których nie jest dostępna zdolność przepustowa lub dostępna zdolność przepustowa jest ograniczona i są na niej przeprowadzane regularne, nocne, 4-godzinne przerwy techniczne[17]. Planowane jest poprawienie przepustowości na odcinku Warszawa – Kutno poprzez: przebudowę blokady liniowej (srk) na odcinku Warszawa Włochy – Warszawa Gołąbki, przebudowę układu torowego punktów Warszawa Gołąbki i Ożarów Mazowiecki oraz rozbudowę układu torowego do czterotorowego na linii wlotowej do Warszawy[18].

Infrastruktura

[edytuj | edytuj kod]

Rozgałęzienia

[edytuj | edytuj kod]
Wykaz połączeń z innymi liniami[2][19][4]
Punkt Linia
numer kierunek status
Warszawa Zachodnia 2 Granica Państwa (Terespol) czynna
46 Warszawa Czyste czynna
Warszawa Włochy 457 Warszawa Włochy R22 czynna
Warszawa Gołąbki 507 Warszawa Główna Towarowa czynna
Bednary 15 Łódź Kaliska czynna
Łowicz Główny 11 Skierniewice czynna
531 Łowicz Przedmieście czynna
Kutno 16 Łódź Kaliska czynna
18 Piła Główna czynna
33 Brodnica czynna
Zamków 544 Borysławice czynna
740 Ponętów czynna
Barłogi 737 Ponętów czynna
809 Borysławice czynna
Konin 388 Kazimierz Biskupi częściowo czynna
Sokołowo Wrzesińskie 807 Września czynna
Podstolice 808 Września czynna
Swarzędz 352 Poznań Starołęka czynna
Poznań Antoninek 804 Nowa Wieś Poznańska czynna
Poznań Wschód 353 Granica Państwa (Skandawa) czynna
356 Bydgoszcz Główna czynna
Poznań Główny 272 Kluczbork czynna
Poznań Górczyn 801 Poznań Starołęka PSK czynna
Opalenica 376 Kościan nieczynna
Zbąszyń 359 Leszno czynna
Chlastawa 819 Kosieczyn czynna
820 Dąbrówka Zbąska czynna
Zbąszynek 367 Gorzów Wielkopolski czynna
982 Zbąszynek R463 czynna
Dąbrówka Zbąska 820 Chlastawa czynna
Świebodzin 384 Sulechów nieczynna
Toporów 375 Międzyrzecz częściowo czynna
Rzepin 364 Wierzbno częściowo czynna
981 Rzepin RzB R102 T44 czynna
Kunowice 386 Cybinka nieczynna
Granica Państwa (Kunowice) 490 Frankfurt (Oder) czynna

Posterunki ruchu i punkty ekspedycyjne

[edytuj | edytuj kod]

Na linii znajdują się 92 różne punkty eksploatacyjne, w tym 35 stacji kolejowych, 48 przystanków i 9 posterunków odgałęźnych.

Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych[20][21][22][23][24][25][26][27][28][29][30]
Rodzaj i nazwa Zdjęcie Liczba peronów Liczba krawędzi peronowych Infrastruktura Dawne nazwy
stacja
Warszawa Zachodnia ♿︎
8 16
  • przejście pod torami
  • kasy biletowe
  • biletomaty (IC, KM, ŁKA)
  • przechowalnia bagażu
  • parking
  • sieć Wi-Fi
  • punkt gastronomiczny
  • kiosk
  • informacja dla podróżnych
Warschau Vorbahnhof (1915 – 1918)
Przystanek nr 6 (1918 – 1924)
Warszawa Zachodnia (1925 – 1939)
Warschau West (1939 – 1944)
Warschau West Personenbahnhof (1944 – 1945)
posterunek odgałęźny
przystanek
Warszawa Włochy ♿︎
2 3
  • przejście pod torami
  • kasy biletowe
  • biletomat KM
  • punkt gastronomiczny
  • informacja dla podróżnych
Włochy (1885 -1957)
przystanek
Warszawa Ursus Północny ♿︎
2 2
  • przejście pod torami
Ursus Północny (1970 – 1978)
posterunek odgałęźny
przystanek
Warszawa Gołąbki
1 2
  • kładka
Gołąbki (1914 – 1978)
stacja
Ożarów Mazowiecki ♿︎
1 2
  • kładka
  • kasy biletowe
  • biletomat KM
  • parking
  • informacja dla podróżnych
Ożarów (1902 – 1940)
Ozarow (1939 – 1940)
Ozarow bei Warschau (1941 – 1945)
Ożarów (1945 – 1989)
posterunek bocznicowy
Płochocin Polmos
przystanek
Płochocin ♿︎
2 2
  • przejście pod torami
  • kasy biletowe
  • parking
  • informacja dla podróżnych
przystanek Błonie Rokitno ♿︎ 2 2
  • informacja dla podróżnych
  • przejście na poziomie szyn
stacja
Błonie ♿︎
2 4
  • przejście pod torami
  • kasy biletowe
  • biletomat KM
  • parking
  • informacja dla podróżnych
Błonie (1902 – 1915)
Blonie (1915 – 1918)
Błonie (1918 – 1939)
Blonie (1939 – 1945)
przystanek
Witanów
2 2
  • przejście na poziomie szyn
przystanek
Boża Wola ♿︎
2 2
  • przejście na poziomie szyn
  • biletomat KM
Boża Wola (1910 – 1939)
Boza Wola (1939 – 1946)
przystanek
Seroki ♿︎
2 2
  • przejście na poziomie szyn
stacja
Teresin Niepokalanów ♿︎
2 3
  • przejście pod torami
  • biletomat KM
Teresin (1902 – 1922)
Szymanów (1923 – 1939)
Szymanow (1939 – 1945)
Szymanów (1945 – 1998)
przystanek
Piasecznica ♿︎
2 2
  • przejście na poziomie szyn
stacja
Sochaczew ♿︎
2 3
  • przejście pod