Marian Piech
prof. zw. dr hab. inż. Marian Piech (1929-2012) | |
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Profesor zwyczajny nauk rolniczych | |
Specjalność: doświadczalnictwo i hodowla roślin | |
Alma Mater |
Uniwersytet Jagielloński, Wyższa Szkoła Rolnicza we Wrocławiu |
Doktorat | |
Habilitacja |
1970 – agronomia: doświadczalnictwo i hodowla roślin |
Profesura |
1977 |
Nauczyciel akademicki | |
Uczelnia | |
Stanowisko | |
Rektor | |
Uczelnia | |
Okres spraw. |
1993–1996 |
Odznaczenia | |
Marian Piech (ur. 8 grudnia 1929 w Nowym Borku k. Rzeszowa, zm. 2 stycznia 2012 w Szczecinie[1][2][3]) – polski profesor nauk rolniczych w zakresie doświadczalnictwa i hodowli roślin[4], nauczyciel akademicki
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Marian Piech urodził się w rodzinie Wincentego i Marianny z d. Paluch jako najmłodszy z ośmiu braci (w tym trzech przyrodnich)[5]. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Nowym Borku k. Rzeszowa, którą ukończył w 1942 podczas II wojny światowej. Naukę kontynuował w klasie humanistycznej I Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Konarskiego w Rzeszowie[6]. Nauczył się tam m.in. języka łacińskiego, którym biegle posługiwał się podczas całego życia, co ułatwiło nauczenie się pięciu innych języków obcych. W 1949 zdał tam maturę[6][7] i wyjechał na studia wyższe do Krakowa. W 1953 ukończył studia inżynierskie na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego[8]. Studia magisterskie o specjalności hodowla roślin i nasiennictwo ukończył w Wyższej Szkole Rolniczej we Wrocławiu w 1954[9]. W tym samym roku podjął studia aspiranckie w Katedrze Hodowli Roślin i Nasiennictwa, a jednocześnie był kierownikiem Pola Doświadczalnego w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym Swojec k. Wrocławia, gdzie prowadził doświadczenia polowe realizowane w Katedrze oraz zajmował się kolekcją odmian uprawnych i dzikich form roślin zbożowych[10]. Spośród swoich nauczycieli najbardziej cenił profesorów Tadeusza Ruebenbauera, Szymona Breja i Andrzeja Słabońskiego.
W 1956 poślubił żonę Alicję z d. Solnicka, z którą miał dwie córki: Elżbietę i Bożenę. W 1962 z rodziną przeprowadził się do Szczecina, gdzie podjął pracę naukowo-dydaktyczną na Akademii Rolniczej[5]. Został pochowany na szczecińskim Cmentarzu Centralnym w kwaterze 70B-6-7[11].
Praca naukowo-dydaktyczna
[edytuj | edytuj kod]W 1961 na Wydziale Rolniczym Wyższej Szkoły Rolniczej we Wrocławiu uzyskał stopień naukowy doktora[12] nauk rolno-leśnych na podstawie pracy doktorskiej Wpływ terminu siewu na wartość wypiekową ziarna odmian pszenicy jarej i ozimej zrealizowanej pod kierunkiem prof. dr. Tadeusza Ruebenbauera[13]. W lutym 1962 został przeniesiony służbowo do Wyższej Szkoły Rolniczej w Szczecinie (późniejszej Akademii Rolniczej w Szczecinie) na stanowisko adiunkta w Katedrze Roślin i Nasiennictwa kierowanej przez prof. dr. Andrzeja Słabońskiego, obejmując wykłady z przedmiotu Statystyka matematyczna i doświadczalnictwo rolnicze oraz wybrane wykłady z hodowli jakościowej zbóż. W roku 1963/64 odbył półroczny staż naukowy w Uniwersytecie w Halle oraz w Instytucie Hodowli Zbóż w Hadmersleben należącym do Akademii Nauk Rolniczych NRD[14]. Po powrocie z NRD zorganizował pracownię oceny wartości wypiekowej zbóż, która funkcjonuje do dziś. Po uzyskaniu w 1970 stopnia dr. hab. nauk rolniczych za pracę Ocena plenności odmian pszenicy na podstawie wyników doświadczeń poletkowych i produkcyjnych w zależności od warunków glebowych, klimatycznych i nawożenia został docentem i kierownikiem nowo utworzonego Zakładu Doświadczalnictwa. W 1977 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego[8][9]. Przez 6 miesięcy w 1986 przebywał w Uniwersytecie Rolniczym w Chapingo (Meksyk) jako visiting professor[10]. W 1987 został kierownikiem Zakładu Doświadczalnictwa, którym kierował do 1989[13]. Tytuł profesora zwyczajnego otrzymał w 1987[15]. W tym samym roku na zaproszenie Uniwersytetu w Giessen wygłosił cykl wykładów na temat biologii i oceny jakości ziarna pszenżyta[16]. W latach 1989–2001 był kierownikiem Katedry Biometrii i Doświadczalnictwa[15].
Wykształcił grono ponad 120 specjalistów magistrów inż. rolnictwa, wypromował 6 doktorów[1]. Recenzował ponad 30 prac doktorskich, 40 przewodów habilitacyjnych i wniosków na tytuł profesora, a także ponad 300 artykułów oraz wniosków i sprawozdań dotyczących grantów naukowych[17]. Ściśle współpracował z instytucjami rolniczymi, biorąc udział w szkoleniu służb agronomicznych, specjalistów centrali nasiennej, stacji doświadczalnych oceny odmian i doświadczalnictwa rolniczego Pomorza Zachodniego. W latach 1971−2001 nieprzerwanie był przewodniczącym Państwowej Komisji ds. Rejestracji Odmian Zbóż w Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin COBORU w Słupi Wielkiej[15].
Udział w organizacji nauki
[edytuj | edytuj kod]Profesor Marian Piech aktywnie uczestniczył w sferze organizacji nauki. W latach 1972–1975 był prodziekanem Wydziału Rolniczego[17]. Był wybranym przez społeczność akademicką członkiem Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego (1982–1985)[15]. W 1993 roku 100 osobowe kolegium elektorów wybrało go na rektora Akademii Rolniczej w Szczecinie[18] i funkcję tę pełnił w latach 1993–1996[19]. Aktywnie uczestniczył w pracach Komitetu Fizjologii, Genetyki i Hodowli Roślin PAN (1985–1988), Polsko-Amerykańskiej Komisji Fullbrighta (1991–1997). Ponadto działał w radach naukowych: Polskiego Towarzystwa Biometrycznego (1976–1982), IUNG Puławy (1988–1991), Sekcji Genetyki Stosowanej Roślin Zespołu P6 KBN (1991–1993). Był ekspertem międzynarodowym ds. oceny Instytutu Produkcji Roślinnej w Pradze i współtwórcą projektu jego restrukturyzacji, a także ekspertem Komitetu Badań Naukowych i Komisji Wspólnot Europejskich do oceny projektów składanych w ramach projektów badawczych Wspólnot Europejskich (1993–1998). Ponadto był przewodniczącym Ministerialnej Komisji ds. rejestracji odmian zbóż (1971–2001), Rady Programowo-Konsultacyjnej COBORU (1993–2001), Wydziału II Nauk Przyrodniczych i Rolniczych Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego (1978–1993), a także redaktorem naukowym Annales Scientiarum Stetinenses seria Nauki przyrodnicze i rolnicze (1986–1994) i redaktorem naczelnym Wydawnictwa Naukowego Akademii Rolniczej w Szczecinie (1988–1992)[20].
Wybrane publikacje
[edytuj | edytuj kod]Marian Piech opublikował ok. 320 prac, w tym ok. 180 oryginalnych prac naukowych[21] z czego 30 ukazało się w językach angielskim i niemieckim w czasopismach zagranicznych i polskich oraz ok. 60 prac dla praktyków rolnictwa[22].
- Plonowanie ważniejszych gatunków roślin uprawnych w różnych warunkach siedliskowych Polski. STN-PWN Warszawa-Poznań, 1976 (wsp. S. Borowiec, W. Mieczkowski, S. Lebiedź)
- Wpływ gleby i nawożenia na plonowanie browarnych i pastewnych odmian jęczmienia jarego. STN-PWN Warszawa-Poznań, 1977 (wsp. A. Słaboński, S. Lebiedź)
- Probenahme und Auswertung von Ertragskomponenten in Feldversuchen. Feldversuchswesen 2(2), 1985 (wsp. S. Stankowski)
- Zagrożenie i ochrona środowiska przyrodniczego regionu szczecińskiego. STN Szczecin 1987 (red.)
- The effect of some agrotechnical factors on the yield of triticale varieties. Tag.-Ber. AdL Berlin, 266, 1988
- Einfuss der Sorten und agrotechischen Massnahmen auf die Kornqualität von Wintertriticale. Wiss Hefte Univ. Rostock, Sonderheft 1, 1989
- Korrekte und unkorrekte Anwendung statisticher Methoden bei Auswertung von Versuchsergebnissen. Feldversuchswesen 2(13), 1990 (wsp. S. Stankowski)
- The influence of the degree of reproduction on the mycoflora of winter X-Triticosecale seeds. Bull. Pol. Acad. Sci. Biol. 1993, 41(4) (wsp. J. Błaszkowski)
- Wskaźnikowa analiza wzrostu owsa nagoziarnistego i oplewionego. Rocz. Nauk. Rol. 1999, A114 (3/4) (wsp. A. Gregorczyk)
- Evaluation of nutritional value of hullet and naked oats in feeding reproductive quails. Archiv für Geflügelkunde 2001, 65(5) (wsp. D. Szczerbińska, A. Dańczak, Z. Tarasewicz, M. Ligocki)
- Reakcja owsa nieoplewionego i oplewionego na nawożenie azotem. Biul. IHAR 2001, 217 (wsp. Z. Nita, R. Maciorowski)
- Ocena wartości pokarmowej ziarna owsa nieoplewionego i oplewionego w żywieniu trzody chlewnej. Rocz. Nauk. Zoot. 2001, 28(2) (wsp. K. Petkov, R. Lubowicki, Z. Łukaszewski, I. Jaskowska, W. Biel)
- Comparison of seed-borne fungal communities of naked and husked oats and barley. Phytopathol. Pol. 2002, 24, s. 71-74 (wsp. J. Błaszkowski)
- Assessment of diet enrichment with a new hulles-oat variety on blood glucose, lipid, liporoteine and fibrogenogen levels. Pol. J. Food Nutr. Sci. 2002, 11(52), s. 73-76 (wsp. M. Friedrich)
Odznaczenia i nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1981)
- Złoty Krzyż Zasługi (1976)
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1983)
- Złota Odznaka ZNP (1971)[23]
- Odznaka honorowa „Zasłużony dla Rolnictwa” (1997)
- Odznaka Honorowa Gryfa Zachodniopomorskiego (2009)
- Odznaki Zasłużony dla województwa szczecińskiego, koszalińskiego, słupskiego i gorzowskiego[16]
- Nagrody naukowe Ministra Edukacji Narodowej (1971, 1976, 1983)
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]28 czerwca 2024 podczas uroczystości Jubileuszu 70-lecia Wydziału Kształtowania Środowiska i Rolnictwa Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie sali wykładowej nr 14 nadano imię prof. zw. dr. hab. inż. Mariana Piecha[24].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Sławomir Stankowski: Profesor Marian Piech (1929-2012). Forum Uczelniane. Pismo Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, 1 (13), s. 38-39, 2012. ISSN 2080-1904
- ↑ Nekrolog w Gazecie Wyborczej z 5.01.2023 (dostęp 20.10.2023)
- ↑ Encyklopedia Szczecina. Suplement do wydania jubileuszowego z 2015 roku. Szczecińskie Towarzystwo Kultury, 2019, s. 272. ISBN 978-83-942725-8-6
- ↑ Prof. zw. dr hab. Marian Piech, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2024-05-23] .
- ↑ a b Biogram w Encyklopedii Pomorza Zachodniego [dostęp 20.10.2023]
- ↑ a b Księga Jubileuszowa Liceum Konarskiego w Rzeszowie 1658-2008. Red. J. Świeboda Wydawnictwo Collegium Resoviense. Rzeszów 2008, s. 335-336, 564. ISBN 978-83-61312-22-2.
- ↑ 1 Liceum Ogólnokształcące w Rzeszowie - Urodzeni do 1945r. [online], web.archive.org, 20 października 2023 [dostęp 2023-10-20] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-10] .
- ↑ a b Encyklopedia Szczecina. T.II. Red. T. Białecki. Uniwersytet Szczeciński Szczecin 2000, s. 54. ISBN 83-7241-089-5.
- ↑ a b Złota Księga Nauki Polskiej 2000. Naukowcy przełomu wieków. Red. K. Pikoń. Wydawnictwo Helion Gliwice 2001, s. 396. ISBN 83-7197-432-9.
- ↑ a b Sławomir Stankowski. 75 lat Profesora Mariana Piecha. Colloquium Biometryczne 34, s. 11, 2004.
- ↑ Marian Piech – lokalizacja grobu na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie (dostęp 11.11.2023)
- ↑ Dzieje Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Wydanie II rozszerzone pod redakcją Andrzeja Koteckiego, Tadeusza Szulca, Jakuba Tyszkiewicza. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław 2011, s. 304. ISBN 978–83–7717–058–8 (dostęp 03.03.2024)
- ↑ a b 50 lat Wydziału Rolniczego Akademii Rolniczej we Wrocławiu 1945–1995. Red. A. Kotecki. Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu Wrocław 1995, s. 98. ISBN 83-85582-21-5.
- ↑ Złota Księga Nauki Polskiej 1999. Red. K. Pikoń, A. Sokołowska. Wydawnictwo Helion Gliwice 1999, s. 258-259. ISBN 83-7197-091-9.
- ↑ a b c d 60 lat Wydziału Kształtowania Środowiska i Rolnictwa Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie 1954-2014. Wydawnictwo Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, Szczecin 2014, s. 232-233. ISBN 978-83-7663-180-6
- ↑ a b Kto jest kim w Polsce. Edycja IV. Wydawnictwo Polskiej Agencji Informacyjnej S.A. Warszawa 2001, s. 729-730. ISBN 83-223-2691-2.
- ↑ a b 50 lat Wydziału Kształtowania Środowiska i Rolnictwa Akademii Rolniczej w Szczecinie. Red. S. Dzienia. Dziekanat Wydziału Kształtowania Środowiska i Rolnictwa. Wyd. I. Szczecin 2004, s. 126-127. ISBN 83-7317-065-0.
- ↑ Czterdziestolecie Akademii Rolniczej w Szczecinie 1954-1994. Red. J. Jasnowska Szczecin 1994. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Szczecinie, s. 26. ISBN 83-86521-00-7.
- ↑ Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny. Red. M. Halawa. T. III. Ośrodek Przetwarzania Informacji. Warszawa 2000, s. 479-480. ISBN 83-905295-8-0.
- ↑ Maciej Roman Bombicki. Kto jest kim w Polsce nowego Millenium 2000-2002. Polska Narodowa Oficyna Wydawnicza 2004, s. 420. EAN 8389002019
- ↑ Profesor Marian Piech – Wykaz oryginalnych publikacji naukowych). agro.ar.szczecin.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-04)].)
- ↑ Profesor Marian Piech – prace dla województwa zachodniopomorskiego. [dostęp 2014-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-04)].
- ↑ Akademia Rolnicza w Szczecinie w latach 1954–1979 (red. Marian Kubasiewicz). Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Szczecinie, Szczecin 1979, s. 241.
- ↑ Jubileuszowe spotkanie na Wydziale Kształtowania Środowiska i Rolnictwa ZUT (dostęp 1.07.2024)
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Biogram w Encyklopedii Pomorza Zachodniego [dostęp 31.10.2023]
- Urodzeni w 1929
- Urodzeni w XX wieku
- Zmarli w 2012
- Polscy przedstawiciele nauk rolniczych
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Pochowani na cmentarzu Centralnym w Szczecinie
- Absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Rektorzy Akademii Rolniczej w Szczecinie
- Wykładowcy Akademii Rolniczej w Szczecinie
- Ludzie związani ze Szczecinem
- Ludzie nauki związani ze Szczecinem
- Rektorzy uczelni w Polsce
- Odznaczeni odznaką honorową „Zasłużony dla Rolnictwa”
- Odznaczeni Odznaką Honorową Gryfa Zachodniopomorskiego
- Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej
- Członkowie Powszechnej Organizacji „Służba Polsce”