Papros

Papros

wieś
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	inowrocławski
Gmina	Kruszwica
Liczba ludności (III 2011)	68
Strefa numeracyjna	52
Kod pocztowy	88-150
Tablice rejestracyjne	CIN
SIMC	0089773
Położenie na mapie gminy Kruszwica Papros
Położenie na mapie Polski Papros
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Papros
Położenie na mapie powiatu inowrocławskiego Papros
52°42′34″N 18°28′51″E

Papros (dawniej Paproś) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, w gminie Kruszwica.

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 68 mieszkańców. Jest 44. co do wielkości miejscowością gminy Kruszwica.

Historia wsi

Średniowiecze

Wieś pierwotnie należała do kapituły kruszwickiej.

Wiek XIX

W 2. połowie XIX w. żyło tu 137 osób, w tym 14 osób w wydzielonym okręgu Czajeczka, gdzie znajdowała się karczma. Z ogólnej liczby mieszkańców było tu: 120 katolików i 17 protestantów. Papros znalazł się na pograniczu zaboru rosyjskiego i pruskiego.

Wiek XX

W czasie powstania wielkopolskiego mieszkańcy wsi czynnie uczestniczyli w rozbrajaniu niemieckich oddziałów wojskowych. W Paprosie naczelnikiem Straży Ludowej był Józef Spychalski. W styczniu 1919 r. z siekierami w rękach zdobyli budynek Urzędu Celnego w Paprosie, na którym siekierą rozbito pruskiego orła. W budynku Straż Ludowa zaopatrzyła się w 8 szt. broni krótkiej. We współpracy ze Strażami Ludowymi z sąsiednich wsi rozbrajano Niemców w najbliższej okolicy. W starciach z większym oddziałem Grenzschutzu powstańcy uzyskali wsparcie Straży Ludowej z Dobrego uzbrojonej w karabiny maszynowe. W walkach pod Gniewkowem powstańcy uzyskali pomoc 5 Pułku Piechoty Wielkopolskiej.

W Książce Adresowej Polski z roku 1929 w Paprosie wymienieni byli właściciele ziemscy: Barczak B. (104 ha), Fiutak M. (55 ha), Patyk P. (66 ha), Spychalska J. (52 ha) i Spychalski Jan (55 ha) oraz kołodziej – Nowak A., kowal – Paluch K., właściciel młyna – Tarnogrodzki T. i prowadzący wyszynk trunków – Przybysz I. Wieś w tym czasie zamieszkiwało 220 osób.

Oświata

Papros należy do obwodu szkolnego w Woli Wapowskiej. Na budowę w latach 1988–1997 nowej Szkoły Podstawowej w Woli Wapowskiej cegiełki wykupili następujący mieszkańcy Paprosa: Barczak Jan, Brzozowski Józef, Filipiak Michał, Góralski Ryszard, Michalak Bogdan, Nowakowska Elżbieta, Olejniczak Bożena, Pastecka Kinga i Teresa, Patyk Józef, Roszak Zofia, Smokowska Władysława, Stolarski Stanisław i Wiatrowski Marek.

Obiekty zabytkowe

W Paprosie jest zachowany, wybudowany z czerwonej cegły XIX-wieczny budynek Urzędu Celnego.

Bibliografia i źródła

• "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich", Tom VII, Warszawa, 1886.
• Książka Adresowa Polski 1929
• "Szkoła Podstawowa im. Wincentego Witosa w Woli Wapowskiej, IX długich lat 1988-1997", Wola Wapowska, 1 września 1997.
• Archiwum rodzinne.

Linki zewnętrzne

• Paproś, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 851 .