Pomoc:FAQ/Prawa autorskie

Na tej stronie znajdują się najczęściej zadawane pytania dotyczące praw autorskich w kontekście treści Wikipedii, kopiowania treści z Wikipedii, praw autorskich czy wykrywania plagiatów.

Chcę wykorzystać zawartość Wikipedii. Jak to zrobić?

Cytowanie fragmentów

Możesz cytować fragmenty tekstów zamieszczonych w Wikipedii, wystarczy, że jako źródło Twoich wiadomości podasz po prostu Wikipedię. Nie dotyczy to zamieszczania całych lub prawie całych artykułów – te informacje znajdziesz w kolejnej sekcji.

Przykłady dokładnego opisu źródła w różnych stylach znajdziesz na specjalnej stronie Cytuj – podaj tam tylko tytuł interesującego Cię artykułu. Taki opis można też wygenerować bezpośrednio ze strony artykułu poprzez link "Cytowanie tego artykułu", który w standardowej skórce widoczny jest w lewej kolumnie, w sekcji "Narzędzia".

Zamieszczanie całych artykułów

Warto pamiętać, że cytowanie to nie jest przepisywanie całych artykułów, tylko ich krótkich fragmentów. Jeżeli chcesz wykorzystać cały artykuł, musisz objąć go licencją CC-BY-SA 3.0 lub GNU Free Documentation License, co oznacza m.in. podanie wszystkich autorów artykułu. Przykładowo, kopiując tę stronę, należałoby umieścić:

Źródło: Wikipedia (autorzy, na licencji CC-BY-SA 3.0)

Aby wstawić link do autorów – użyj zakładki Historia strony na danej stronie. A więc – kopiujesz adres internetowy strony głównej Wikipedii, adres strony artykułu i adres historii tego artykułu oraz adres licencji CC-BY-SA 3.0.

W przypadku, gdybyś chciał wykorzystać treść poza internetem – dodaj do tekstu:

Źródło: pl.wikipedia.org, nazwa strony. Zamieść adres do danej strony (lub wypisz z jej historii wszystkich autorów) oraz do strony informacyjnej licencji CC-BY-SA 3.0.

Zobacz też: Wikipedia:Prawa autorskie i Pomoc:Kopiowanie poza Wikipedię.

Czy jeśli znalazłem w internecie jakiś tekst, mogę go skopiować do Wikipedii?

Możesz to zrobić w dwóch przypadkach:

1. Jeśli tekst zawiera jednoznaczną informację, że jest on opublikowany na licencji CC-BY lub CC BY-SA 3.0.

2. Za pisemną zgodą osoby, która ma prawa autorskie do tego tekstu. W tym celu możesz wysłać zapytanie, czy jest ona autorem tego tekstu i czy zgodziłaby się na to, by był on (lub jego fragment) opublikowany w Wikipedii na wolnej licencji CC BY-SA 3.0 (lub CC BY-SA 3.0 oraz GFDL). W tym celu użyj najlepiej szablonu: Szablon zapytania o prawa autorskie, a odpowiedź prześlij (forward) na adres permissions-pl@wikimedia.org.

Jeśli nie ma zgody na skopiowanie, nadal możesz wykorzystać znalezione informacje w Wikipedii, jednak nie poprzez kopiowanie. Tekst musisz napisać samodzielnie i nie może on przypominać oryginału. Zob. Pomoc:Jak unikać podejrzeń o NPA.
Oczywiście, publikując teksty znalezione w sieci, nie zapomnij o pozostałych zasadach Wikipedii, w szczególności zadbaj o to, aby tekst był napisany encyklopedycznym stylem, był neutralny i poparty źródłami. Należy też podać adres strony i autorów kopiowanych tekstów.

Czy mogę skopiować do Wikipedii własny tekst opublikowany wcześniej gdzie indziej?

W Wikipedii nie ma możliwości sprawdzenia tożsamości edytujących, w związku z czym nie wystarczy zapewnienie (np. w opisie edycji lub na stronie dyskusji artykułu) o autorstwie kopiowanego tekstu. Zasada postępowania jest analogiczna do opisanego w poprzednim punkcie kopiowania cudzych tekstów. Na adres permissions-pl@wikimedia.org należy wysłać wypełniony formularz zgody na publikację.
Nie zapomnij o pozostałych zasadach Wikipedii, w szczególności zadbaj o to, aby tekst był napisany encyklopedycznym stylem, był neutralny i poparty źródłami.

Mam starą książkę/gazetę, czy mogę umieścić jej treści/ilustracje w Wikipedii?

Prawa autorskie wygasają 70 lat od śmierci autora. Z tego względu nie jest istotna data wydania danej pozycji, tylko data śmierci osoby, która w tej pozycji tekst zamieściła. Jedynie w przypadku, gdy nie da się określić autorstwa danego tekstu, można liczyć, że prawa do tekstu wygasły po 70 latach od ich opublikowania. To samo dotyczy fotografii czy innych ilustracji.

W Wikipedii znajduje się artykuł (fragment) jaki znalazłam/znalazłem w innym miejscu. Co mogę zrobić?

Wpierw upewnij się, czy wersja w Wikipedii jest kopią tej ze strony internetowej lub publikacji papierowej, czy może jest odwrotnie. Sprawdź datę publikacji tekstu poza Wikipedią i porównaj go z wersją w Wikipedii na bazie historii zmian danej strony. Często bywa tak, że to teksty z Wikipedii są kopiowane poza nią.

Tekst w Wikipedii jest rzeczywiście skopiowany z innego źródła

Jeżeli jest to kopia z PWN, encyklopedii internetowych (np. WIEM Onetu) czy innych źródeł, które na pewno nie zgadzają się na publikację, zgłoś artykuł do usunięcia, wpisując na jego stronie {{ek|kopia ze strony http://tu.wpisz/odpowiedni/adres.strony}}. Wejdź na stronę Zapytania o zgodę na wykorzystanie, aby sprawdzić, które serwisy zgadzają się na kopiowanie, a które nie.

Jeśli nie masz pewności, czy dany serwis mógłby się zgodzić na publikację treści w Wikipedii na wolnej licencji, zgłoś to za pomocą szablonu {{NPA}}. Opis procedury znajdziesz na stronie Wikipedia:Strony podejrzane o naruszenie praw autorskich.
Jeżeli jest to tekst autora nieżyjącego od ponad 70 lat, taka treść nie podlega ochronie prawa autorskiego i każdy nawet bez podawania autora może ją publikować. Autora jednak warto podać, aby właśnie było wiadomo, że treść ta jest wolna ze względu na upłynięcie tych 70 lat.

To jednak znaleziona publikacja (lub jej część) jest kopią treści z Wikipedii

W takim przypadku upewnij się, czy jest to zrobione zgodnie z licencją CC-BY-SA 3.0 lub GNU FDL 1.3 – powinien być podany link do strony artykułu, historii tej strony w Wikipedii (czyli do autorów), link do strony głównej Wikipedii i link do licencji CC-BY-SA 3.0 lub GNU FDL 1.3. W przypadku niewielkich cytatów wystarczy, że jest informacja typu "Źródło: Wikipedia".

Jeżeli nie jest to zamieszczone zgodnie z licencją, możesz taką stronę zgłosić tutaj: Wikipedia:Korzystają z Wikipedii.

Czy jeśli przetłumaczę tekst z jakiegoś zagranicznego źródła, tłumaczenie może być zamieszczone w Wikipedii?

Nie, jeśli autor danej treści nie zgodził się na ich zamieszczenie na wolnej licencji, niezależnie od tego, jakim językiem była napisana. To właśnie m.in. z tego względu zamknięto w połowie 2007 roku jeden z serwisów, który oferował napisy do filmów, ponieważ bez pozwolenia tłumaczone były ścieżki dialogowe do filmów, które oczywiście miały swoich autorów.

Czy można tłumaczyć artykuły z Wikipedii w innych językach?

Tak, oczywiście – wszystkie wersje językowe Wikipedii są tworzone na tej samej licencji CC-BY-SA i GFDL. Należy jedynie zaznaczyć (w polu "Opis zmian"), że jest to tłumaczenie z danej Wikipedii. Najlepiej w postaci: "tłumaczenie z anglojęzycznej Wikipedii" lub krócej "tłumaczenie z en wiki". Do artykułu dodaj link lub linki interwiki: [[en:Tytuł w anglojęzycznej Wikipedii]], [[ru:tytuł w rosyjskiej Wikipedii]]. W ten sposób każdy będzie mógł sprawdzić autorów tłumaczonej wersji w tej obcojęzycznej Wikipedii. Można też na stronie dyskusji artykułu wstawić odpowiednio wypełniony szablon {{Przetłumaczony}}.
Pamiętaj jednak, że dla tłumaczeń także obowiązuje zasada weryfikowalności – wszystkie informacje zamieszczone w przetłumaczonym artykule powinny być poparte przypisami do materiałów źródłowych (którym nie może być tłumaczony artykuł).
Możesz dołączyć także do osób podejmujących się tłumaczenia dużych artykułów: Wikiprojekt:Tłumaczenie artykułów.

Czy, wstawiając grafiki, też powinienem zamieszczać je na licencji GFDL?

Niekoniecznie, możesz użyć także innych wolnych licencji, preferowane są licencje Creative Commons z wyłączeniem licencji nc (niepozwalających na komercyjne wykorzystanie) i nd (niepozwalających tworzyć dzieł pochodnych). Innymi słowy muszą być to wolne licencje, pozwalające na wykorzystanie tych grafik również do celów komercyjnych i na ich modyfikację.

Fair use. Czy można zamieszczać materiały na zasadzie dozwolonego użytku?

Nie, ze względu na ograniczenia w polskim prawie autorskim. Nie można byłoby takich grafik wykorzystać później komercyjnie – np. w celu promowania Wikipedii.

Skąd wiedzieć, czy „taki” utwór: grafika lub tekst podlega prawom autorskim?

Niestety, nie ma prostego sposobu aby sprawdzić, czy autorskie prawa majątkowe lub prawa pokrewne do danego utworu wygasły.

W każdym przypadku trzeba wyjść od ustalenia autora utworu.
Następnym krokiem jest ustalenie dokładnej daty śmierci autora, albowiem autorskie prawa majątkowe wygasają w 70 lat od tej daty. W przypadku książek lub innych druków niezbędne informacje często można znaleźć w katalogu Biblioteki Narodowej (lub też jej odpowiednika w innych państwach). W przypadku grafik lub tekstów nigdzie nieopublikowanych skazani jesteśmy na żmudne poszukiwania po encyklopediach (sprawdź, czy autor nie ma biogramu na Wikipedii!) lub publikacjach dotyczących danej dziedziny.

Niekiedy nawet teksty niechronione autorskimi prawami majątkowymi mogą być chronione prawami pokrewnymi, zupełnie niezależnie od tego, jak dawno temu zmarł autor. Przykładowo, gdyby odnalezione zostały i wydane nieznane wcześniej utwory Juliusza Słowackiego, to mimo wygaśnięcia autorskich praw majątkowych do owych utworów, ich wydawcy przysługiwałoby prawo do wyłącznego rozporządzania nimi przez 25 lat.

Warto zapoznać się z profesjonalnymi poradami prawników.

Uwaga! Niekiedy nawet teksty niechronione autorskimi prawami majątkowymi mogą być chronione prawami pokrewnymi, niezależnie od daty śmierci autora.

W jaki sposób sprawdzacie, czy dany tekst nie jest plagiatem?

Sprawdzamy przede wszystkim teksty nowicjuszy, co do których nie mamy pewności, czy znają zasady działania w projekcie. Zazwyczaj teksty są sprawdzane przy pomocy wyszukiwarkek internetowych. Wyszukujemy po prostu, czy na innych stronach nie ma tych samych dużych fragmentów tekstu, i w ten sposób porównujemy ich zawartość z zawartością treści danego hasła w Wikipedii.

A jeżeli dany tekst jest plagiatem z pozycji niepublikowanej w internecie?

Z tym jest rzeczywiście większy problem, ale ponieważ dodawane treści powinny być uźródłowione, sprawdzamy, czy w danym papierowym źródle jest to zgodne z artykułem i czy nie jest to plagiat. Tu jest oczywiście pewne ograniczenie, ze względu na to, że nie mamy własnej biblioteki, ale nad tym także powoli zaczynamy pracować:

Zobacz też: Wikipedia:Biblioteka.

Zadaj „swoimi słowami” pytanie nt. funkcjonowania Wikipedii
Nie odpowiadamy na pytania dotyczące treści encyklopedii