Powiat przasnyski

Powiat przasnyski
	powiat
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
TERC	1422
Siedziba	Przasnysz
Starosta	Paweł Mostowy
Powierzchnia	1217,82 km²
Populacja (31.12.2020); • liczba ludności	; 52 101
• gęstość	43,1 os./km²
Urbanizacja	37,35%
Tablice rejestracyjne	WPZ
	Adres urzędu:ul. św. Stanisława Kostki 5; 06-300 Przasnysz
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich	1
Liczba gmin miejsko-wiejskich	1
Liczba gmin wiejskich	5
	Położenie na mapie województwa;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Powiat przasnyski – powiat w Polsce, w północnej części województwa mazowieckiego, utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Przasnysz.

W skład powiatu wchodzą:

gminy miejskie: Przasnysz
gminy miejsko-wiejskie: Chorzele
gminy wiejskie: Czernice Borowe, Jednorożec, Krasne, Krzynowłoga Mała, Przasnysz
miasta: Przasnysz, Chorzele

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[2] powiat zamieszkiwało 52 511 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 52 355 osób^[3].

Władze powiatu

Skład Rady Powiatu Przasnyskiego IV kadencji:

Marek Walędziak (Parciaki, gm. Jednorożec) – przewodniczący rady powiatu przasnyskiego
Zenon Szczepankowski (Chorzele) – starosta przasnyski
Tomasz Osowski (Przasnysz) – wicestarosta przasnyski
Jarosław Antoni Tybuchowski (Krasne) – etatowy członek zarządu powiatu
Małgorzata Grabowska (Grabowo, gm. Przasnysz) – członek zarządu powiatu
Bogdan Kruszewski (Wiktorowo, gm. Krzynowłoga Mała) – członek zarządu powiatu
Krzysztof Bieńkowski (Przasnysz) – wiceprzewodniczący rady powiatu
Dariusz Chodkowski (Chorzele) – wiceprzewodniczący rady powiatu
Grzegorz Grabowski (Przasnysz) – członek rady powiatu
Bartłomiej Kołakowski (Dzielin, gm. Czernice Borowe) – członek rady powiatu
Maria Magdalena Malińska (Świniary, gm. Krzynowłoga Mała) – członek rady powiatu
Piotr Marchliński (Mirów, gm. Przasnysz) – członek rady powiatu
Krzysztof Adam Nieliwodzki (Chorzele) – członek rady powiatu
Janusz Osiadacz (Przasnysz) – członek rady powiatu
Piotr Sekuna (Bogate, gm. Przasnysz) – członek rady powiatu
Arkadiusz Siejka (Przasnysz) – członek rady powiatu
Dariusz Wilga (Ulatowo-Pogorzel, gm. Jednorożec) – członek rady powiatu

Historia

XVI w.-1795

1795-1866

1866-1918
Ustawa z 19/31 XII 1866 r. o zarządzie gubernialnym i powiatowym w guberniach Królestwa Polskiego powołała do życia powiat przasnyski. Powiat ten znalazł się we wschodniej części guberni płockiej.

1919-1939
14 sierpnia 1919 r. na mocy ustawy tymczasowej o organizacji władz administracyjnych II instancji powołano do życia województwo warszawskie. Na obszarze tego województwa utworzono powiat przasnyski. 24 grudnia 1923 starostą przasnyskim został Tadeusz Koziorowski^[4].

1939-1945
8 października 1939 r. Adolf Hitler wydał dekret o organizacji i administracji wschodnich terytoriów włączonych do Rzeszy. Zgodnie z tym dekretem 1 listopada 1939 r. (w rzeczywistości stało się to już 26 października) wcielono do III Rzeszy obszar o powierzchni 91 974 km². Wśród dawnych ziem II RP na terenie Rzeszy znalazła się m.in. północna część województwa warszawskiego. Powiat przasnyski (niem. Landkreis Praschnitz) znalazł się w Rejencji ciechanowskiej (niem. Regierungsbezirk Zichenau), która weszła w skład prowincji Prusy Wschodnie (niem. Ostpreußen).

1945-1950
22 sierpnia 1944 r. na mocy dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego przywrócono przedwojenny podział administracyjny Polski, natomiast samorząd terytorialny zorganizowano dekretem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 23 listopada 1944 r. o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego. Powiat przasnyski, jako jeden z powiatów województwa warszawskiego reaktywowano po wyzwoleniu ziem północnego Mazowsza w zimie 1945 r.

1950-1975
Ustawą z dnia 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej zniesiono samorząd terytorialny w Polsce. Powiaty jako jednostki administracyjne funkcjonowały nadal, lecz organizacja władz powiatowych uległa daleko posuniętym zmianom. Na terenie powiatu przasnyskiego powołano do życia powiatową radę narodową. Jej organem wykonawczym stało się prezydium powiatowej rady narodowej. Na czele prezydium stał przewodniczący, będący odpowiednikiem wcześniejszego starosty. Ustawą z dnia 22 listopada 1973 r. o zmianie ustawy o radach narodowych wprowadzono instytucję naczelnika powiatu. Powiat przasnyski istniał do momentu wejścia w życie ustawy z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. W wyniku przeprowadzenia wspomnianej reformy administracyjnej z dniem 1 czerwca 1975 r. powstało 49 województw, które zastąpiły 17 dotychczasowych, podzielonych na powiaty. Prawie całe terytorium powiatu przasnyskiego znalazło się na obszarze województwa ostrołęckiego, jedynie gminy: Krasne i Czernice Borowe znalazły się w województwie ciechanowskim.

1975-1998

od 1999
Ustawą z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa przeprowadzono reformę administracyjną w Polsce. Z dniem 1 stycznia 1999 r. powstało 16 województw, które zastąpiły 49 dotychczasowych. Na obszarze województwa mazowieckiego zorganizowano 37 powiatów ziemskich, w tym powiat przasnyski składający się z 7 gmin. Pierwszym starostą przasnyskim został Zenon Szczepankowski, a przewodniczącym rady powiatu I kadencji Jarosław Antoni Tybuchowski.

Starostowie

I kadencja (1999-2002) – Zenon Szczepankowski

II kadencja (2002-2006) – Zenon Szczepankowski

III kadencja (2006-2010) – Zenon Szczepankowski

IV kadencja (2010-2014) – Zenon Szczepankowski

V kadencja (2014-2018) – Zenon Szczepankowski

VI kadencja (2018-2023) – Krzysztof Bieńkowski VI kadencja (X 2023-) - Paweł Mostowy

Przewodniczący rady powiatu

I kadencja (1999-2002) – Jarosław Antoni Tybuchowski

II kadencja (2002-2006) – Marek Walędziak

III kadencja (2006-2010) – Krzysztof Bieńkowski

IV kadencja (2010-2014) – Marek Walędziak

V kadencja (2014-2018)) – Marek Walędziak

VI kadencja (2018-2021) – Paweł Szczepkowski

VI kadencja (2021) – Katarzyna Wróblewska

Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	53 168	100	26 663	50,15	26 505	49,85
Miasto	19 861	37,36	10 283	19,34	9578	18,01
Wieś	33 307	62,64	16 380	30,81	16 927	31,84

Piramida wieku mieszkańców powiatu przasnyskiego w 2014 roku^[5].

Sąsiednie powiaty

Ochrona przyrody

Osobny artykuł: Pomniki przyrody powiatu przasnyskiego.

Przypisy

↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .
↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .
↑ II. Ruch służbowy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych od 1 grudnia 1923 do 1 stycznia 1924 r.. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych”. 1, s. 21, 1 marca 1924. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych.
↑ Powiat przasnyski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[populacja2019-1] Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .

[2] , Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .

[3] GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .

[4] II. Ruch służbowy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych od 1 grudnia 1923 do 1 stycznia 1924 r.. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych”. 1, s. 21, 1 marca 1924. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych.

[populacja2016-5] Powiat przasnyski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Miasta na prawach powiatu	Ostrołęka Płock Radom Siedlce Warszawa (siedziba)
Powiaty	białobrzeski ciechanowski garwoliński gostyniński grodziski grójecki kozienicki legionowski lipski łosicki makowski miński mławski nowodworski ostrołęcki ostrowski otwocki piaseczyński płocki płoński pruszkowski przasnyski przysuski pułtuski radomski siedlecki sierpecki sochaczewski sokołowski szydłowiecki warszawski zachodni węgrowski wołomiński wyszkowski zwoleński żuromiński żyrardowski
Inne zagadnienia	Podział administracyjny Herb Flaga

Miasta	Chorzele Przasnysz
Gminy miejskie	Przasnysz
Gminy miejsko-wiejskie	Chorzele
Gminy wiejskie	Czernice Borowe Jednorożec Krasne Krzynowłoga Mała Przasnysz

Przynależność wojewódzka	gubernia płocka (1867–1915) woj. warszawskie (II RP) (1919–39) woj. warszawskie (1945–75)
Miasta	Chorzele (do 1870 i od 1919) Janowo (do 1870) Przasnysz
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Baranowo Bugzy Płoskie (do 191?) Chorzele (1870–1919) Chorzele (od 1973) Chojnowo (do 1954) Czernice Borowe (od 1973) Duczymin (191?–1954) Dzierzgowo Janowo (1870–1954) Jednorożec Karwacz (do 1954) Krzynowłoga Mała Krzynowłoga Wielka (do 1954) Przasnysz (od 1973) Zaręby
Gromady (1954–72)	Bakuła (1954–61) Baranowo (1954–72) Bartniki (1954–59) Bogate (1954–68) Brodowe Łąki (1954–59) Brodowe Łąki (1961–72) Brzozowo Nowe (1954–59) Chorzele (1954–72) Czernice Borowe (1954–72) Dobrogosty (1954–55 → i ←~~1961~~) Dobrzankowo (1954–72) Duczymin (1954–72) Dzierzgowo (1954–72) Janowo (1954 →) Jastrząbka (1954–68) Jednorożec (1954–72) Krępa (1959–72) Krzynowłoga Mała (1954–72) Krzynowłoga Wielka (1954–72) Leszno (1954–59) Lipa (1954–59) Mchowo (1954–68) Olszewka (1954–61) Parciaki (1954–72) Połoń (1954–59) Przasnysz (1969–72) Rachujka (1954–59) Romany-Sebory (1954–59) Rostkowo (1954–68) Rzęgnowo (1954–72) Ulatowo-Adamy (1954–59) Węgra (1954–68) Zaręby (1954–72) Zdziwój Stary (1954–59)