Skorpenokształtne
| Scorpaeniformes syn. Dactylopteriformes | |
.jpg) Ognica rogata (Pterois antennata) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd |
skorpenokształtne |
Skorpenokształtne (Scorpaeniformes) – rząd ryb promieniopłetwych. Blisko spokrewnione z okoniokształtnymi, wraz z którymi należą do nadrzędu kolcopłetwych.[1] Cechą charakterystyczną rzędu jest kostna tarcza pod okiem.[2]
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Ryby z rzędu skorpenokształtnych zasiedlają oceany na całym świecie, włączywszy w to obszary polarne. Istnieją także gatunki słodkowodne.[2] W wodach słonych występują od środka strefy przybrzeżnej do strefy bentonicznej, na głębokościach dochodzących do 4 000 metrów. W wodach słodkich spotykane są w głębokich jeziorach oraz zimnych rzekach i strumieniach.[1]
Cechy charakterystyczne rzędu
[edytuj | edytuj kod]- kostna tarcza pod okiem, łącząca kości podoczne z kośćmi wieczka skrzelowego[2]
- głowa i ciało zazwyczaj pokryte kolcami lub tarczkami kostnymi[3]
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Są to ryby drapieżne, polujące na skorupiaki i małe ryby.[2]
Podrzędy i rodziny wyróżniane w rzędzie
[edytuj | edytuj kod]Podrzędy i rodziny zaliczane do rzędu skorpenokształtnych[1]:
- Podrząd: Anoplopomatoidei
- Rodzina: Anoplopomatidae - anoplopomowate
- Podrząd: Cottoidei - głowaczowce
- Rodzina: Abyssocottidae
- Rodzina: Agonidae - lisicowate
- Rodzina: Bathylutichthyidae
- Rodzina: Comephoridae - gołomiankowate
- Rodzina: Cottidae - głowaczowate
- Rodzina: Cottocomephoridae
- Rodzina: Cyclopteridae - taszowate
- Rodzina: Ereuniidae
- Rodzina: Hemitripteridae
- Rodzina: Liparidae - dennikowate
- Rodzina: Psychrolutidae
- Rodzina: Rhamphocottidae
- Podrząd: Dactylopteroidei
- Rodzina: Dactylopteridae - strwolotkowate
- Podrząd: Hexagrammoidei
- Rodzina: Hexagrammidae - terpugowate
- Podrząd: Normanichthyiodei
- Rodzina: Normanichthyidae
- Podrząd: Platycephaloidei
- Rodzina: Bembridae
- Rodzina: Hoplichthyidae
- Rodzina: Platycephalidae - płaskogłowowate
- Rodzina: Peristediidae
- Rodzina: Triglidae - kurkowate
- Podrząd: Scorpaenoidei
- Rodzina: Apistidae
- Rodzina: Aploactinidae
- Rodzina: Caracanthidae
- Rodzina: Congiopodidae
- Rodzina: Eschmeyeridae
- Rodzina: Gnathanacanthidae
- Rodzina: Neosebastidae
- Rodzina: Pataecidae
- Rodzina: Scorpaenidae - skorpenowate
- Rodzina: Sebastidae
- Rodzina: Setarchidae
- Rodzina: Synanceiidae - szkaradnicowate
- Rodzina: Tetrarogidae
Klasyfikacja rzędu skorpenokształtnych jest kwestią sporną - niektórzy autorzy klasyfikują podrzędy Scorpaenoidei, Platycephaloidei, Triglioidei i Cottoidei jako należące do okoniokształtnych, bez wyodrębniania rzędu skorpenokształtnych, ponieważ taka systematyka pozwala zachować monofiletyczność kladu okoniokształtnych.[4] W innym ujęciu przedstawia się inny podział wewnątrz rzędu - podrzędy pozostają takie same, ale wyodrębnia się 26 rodzin, zamiast powyższych 35.[5]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Scorpaeniform | Characteristics & Facts | Britannica [online], www.britannica.com [dostęp 2024-06-17] (ang.).
- ↑ a b c d Skorpenokształtne [online], www.medianauka.pl [dostęp 2024-06-17] (pol.).
- ↑ Order Summary for Scorpaeniformes [online], fishbase.mnhn.fr [dostęp 2024-06-17].
- ↑ Ricardo Betancur-R i inni, Phylogenetic classification of bony fishes, „BMC Evolutionary Biology”, 17, 2017, s. 162, DOI: 10.1186/s12862-017-0958-3, ISSN 1471-2148, PMID: 28683774, PMCID: PMC5501477 [dostęp 2024-06-17].
- ↑ Scorpaeniformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2024-06-18] (ang.).