Stefan Adamczak

Stefan Adamczak
	; chor. Stefan Adamczak (przed 1929)
	chorąży
Data i miejsce urodzenia	27 listopada 1892 ; Mansfeld, Cesarstwo Niemieckie
Data i miejsce śmierci	wrzesień 1939 ; koło Katowic
	Przebieg służby
Lata służby	1913–1921, 1939
Siły zbrojne	Armia Cesarstwa Niemieckiego; Wojsko Polskie
Jednostki	Straż Ludowa; 68 Pułk Piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-ukraińska; wojna polsko-bolszewicka; kampania wrześniowa
Późniejsza praca	sportowiec, trener
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stefan Adamczak (ur. 27 listopada 1892 w Mansfeld, zm. we wrześniu 1939 koło Katowic^[1]) – polski lekkoatleta, tyczkarz i wieloboista. Olimpijczyk i wielokrotny mistrz Polski. Chorąży Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się 27 listopada 1892 w Mansfeld w Cesarstwie Niemieckim. Zdobył zawód ślusarza^[2].

W okresie od 15 października 1913 do 13 grudnia 1918 służył w armii niemieckiej. Kilkakrotnie ranny, kończy ją w stopniu sierżanta. W kwietniu 1919 przyjechał do Poznania i wstąpił tamtejszej Straży Ludowej. Jako ochotnik 12 kwietnia 1919 wstąpił do Wojska Polskiego. W latach 1919–1921 brał udział w walkach polsko-ukraińskich i wojnie polsko-bolszewickiej (jako sierżant liniowy 68 pułku piechoty). Ranny w boju pod Królewszczyzną (21 maja 1920), za czyny bojowe otrzymał Krzyż Walecznych (1922)^[3]. 1 maja 1921 awansował do stopnia chorążego zawodowego. Po odbyciu przeszkolenia, w kwietniu 1921 został instruktorem w Centralnej Wojskowej Szkole Gimnastyki i Sportów w Poznaniu (w zakresie zajęć praktycznych z gimnastyki, lekkiej atletyki i gier zespołowych)^[4]. W okresie od listopada 1929 do 1938 był instruktorem w Okręgowym Ośrodku Wychowania Fizycznego w Poznaniu. Do wybuchu II wojny światowej pracował jako trener lekkiej atletyki (Katowice).

Sportową pasję przejawiał już w okresie nauki szkolnej (uprawiał gimnastykę, lekką atletykę i piłkę nożną). Karierę sportową rozpoczynał w klubie „Sokół Bochum” (1911), gdzie był jednym z najpopularniejszych zawodników. Po przybyciu do Poznania poświęcił się, od sierpnia 1920, uprawianiu lekkiej atletyki. Zawodnik klubów: „Pogoń Poznań” (1920–1922), „Pentatlon Poznań” (1923–1924), „AZS Poznań” (1925–1926 i 1931), „AZS Warszawa” (1927–1930) i „Warta Poznań” (1932–1935). Specjalizował się w skoku o tyczce i 10-boju. Rekord życiowy w skoku o tyczce wynosił 3,705 m (14 września 1930, Brno).

Olimpijczyk z Paryża 1924, w swej koronnej konkurencji, skoku o tyczce, nie uzyskał minimum kwalifikacyjnego 3,66 m (skoczył 3,20 m), odpadł z konkurencji. Ostatecznie w konkursie olimpijskim zajął 15. miejsce. W 1928 był objęty przygotowaniami olimpijskimi, lecz mimo że był wówczas najlepszym tyczkarzem w kraju, na igrzyskach w Amsterdamie nie wystąpił. W latach 1922–1931 14 razy występował w meczach międzypaństwowych lekkoatletycznej reprezentacji Polski.

10-krotny mistrz kraju. Tytuły mistrzowskie zdobywał w następujących konkurencjach: skok o tyczce (1921, 1923, 1924, 1925, 1927, 1928, 1929, 1930 i 1931) i dziesięciobój (1925). 2-krotny wicemistrz Polski w skoku o tyczce (1926 i 1932). 3-krotnie zdobywał brązowe medale Mistrzostw Polski: dziesięciobój (1923 i 1924) i rzut dyskiem (1925).

Oprócz lekkiej atletyki uprawiał piłkę nożną, szermierkę, koszykówkę, tenis i narciarstwo. Grał w piłkarskiej reprezentacji Poznania (1921–1923). Karierę sportową zakończył w 1935. Sportowiec o ogromnej pracowitości, ambicji, konsekwentnie zmierzający do celu. Był stawiany za wzór żołnierza i sportowca.

We wrześniu 1939 walczył w obronie Katowic i tam zginął^[1].

Życie prywatne

6 maja 1920 ożenił się z Heleną Czarnecką. Mieli trzech synów: Stanisława Stefana (ur. 1922)^[5], Jerzego Antoniego (ur. 1931) i Stefana Zygmunta (ur. 1932)^[6].

Odznaczenia

Krzyż Walecznych (1922)
Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1931)^[7]
Brązowy Krzyż Zasługi
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[8]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[8]
Odznaka za Rany i Kontuzje^[8]

Przypisy

↑ ^a ^b Olympians Who Were Killed or Missing in Action or Died as a Result of War [online], SR/Olimpic Sports [dostęp 2022-05-21] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-17] (ang.).
↑ Adamczak Stefan (1892–1939) [dostęp z dnia: 2016-04-11].
↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 3935.22 G.M.I. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 5, s. 171).
↑ Pawełek 1929 ↓, s. 8, 9, 15, 30, 31.
↑ Rodzina Adamczaków – spis ludności – Akta Miasta Poznania cz. 1 [dostęp z dnia: 2016-04-11].
↑ Rodzina Adamczaków – spis ludności – Akta Miasta Poznania cz. 2 [dostęp z dnia: 2016-04-11].
↑ M.P. z 1931 r. nr 74, poz. 120 „za zasługi na polu wychowania fizycznego i rozwoju sportu”.
↑ ^a ^b ^c Fotografia chor. Stefana Adamczaka.

Bibliografia

Alojzy Pawełek: Centralna Wojskowa Szkoła Gimnastyki i Sportów w Poznaniu 1921–1929. Poznań: Główna Księgarnia Wojskowa, 1929.
Polski Komitet Olimpijski: Stefan Adamczak – sylwetka w portalu www.olimpijski.pl. www.olimpijski.pl. [dostęp 2014-12-21]. (pol.).
Stefan Adamczak Biographical information. olympedia.org. [dostęp 2023-02-28]. (ang.).

[SR/OS-1] Olympians Who Were Killed or Missing in Action or Died as a Result of War [online], SR/Olimpic Sports [dostęp 2022-05-21] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-17] (ang.).

[2] Adamczak Stefan (1892–1939) [dostęp z dnia: 2016-04-11].

[3] Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 3935.22 G.M.I. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 5, s. 171).

[CITEREFPawełek19298,_9,_15,_30,_31-4] Pawełek 1929 ↓, s. 8, 9, 15, 30, 31.

[5] Rodzina Adamczaków – spis ludności – Akta Miasta Poznania cz. 1 [dostęp z dnia: 2016-04-11].

[6] Rodzina Adamczaków – spis ludności – Akta Miasta Poznania cz. 2 [dostęp z dnia: 2016-04-11].

[7] M.P. z 1931 r. nr 74, poz. 120 „za zasługi na polu wychowania fizycznego i rozwoju sportu”.

[:0-8] Fotografia chor. Stefana Adamczaka.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]