Tholey (gmina)

Tholey
	gmina
	Herb
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Saara
Powiat	St. Wendel
Kod statystyczny	10 0 46 118
Powierzchnia	57,56 km²
Wysokość	450 m n.p.m.
Populacja (31 grudnia 2010); • liczba ludności	; 12 732
• gęstość	221 os./km²
Numer kierunkowy	06853, 06888
Kod pocztowy	66636
Tablice rejestracyjne	WND
	Adres urzędu:Im Kloster 1; 66636 Tholey
	Położenie na mapie powiatu;
	49°28′N 7°01′E/49,466667 7,016667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Tholey – gmina w zachodnich Niemczech, w kraju związkowym Saara, w powiecie St. Wendel.

Geografia

Gmina leży nad rzeką Theel, przy granicy z Nadrenią-Palatynatem.

Gmina ma powierzchnię 57,56 km², zamieszkuje ją około 12 732 osoby (2010). Na jej terenie znajduje się góra Schaumberg (569 m n.p.m.), jest to jeden z najwyższych szczytów w Saarze.

Tholey położone jest ok. 30 km na północ od Saarbrücken, ok. 40 km na południowy wschód od Trewiru i ok. 65 km na południowy wschód od Luksemburga.

Klimat

Roczny opad wynosi 1001 mm, najwyższe opady przypadają na zimę. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec gdzie średnia temperatura wynosi 17 °C.

Dzielnice

W skład gminy wchodzi dziewięć dzielnic:

Bergweiler
Hasborn-Dautweiler
Lindscheid
Neipel
Scheuern/Saar
Sotzweiler
Theley
Tholey
Überroth

Historia

Pierwsze ślady osadnictwa okolicznych terenów przez Celtów pochodzą z czasów przed Chrystusem. Obszar ten był wielokrotnie zaludniany przez Rzymian. W średniowieczu duża część obecnej Saary była poddana opactwu Tholey. Ono nakazało również wybudowanie zamku obronnego na szczycie góry Schaumberg. Gmina Tholey nie została zlikwidowana podczas reformy administracyjnej w 1974.

Religia

Według legendy to święty Wendelin złożył w Tholey pierwsze opactwo benedyktyńskie. W 1794 klasztor został zamknięty po zburzeniu przez Francuzów. Od 1949 w miejscowości ponownie znajduje się klasztor Kongregacji Beurońskiej.

Gmina żydowska w Tholey istniała od XVIII wieku do 1940. Pierwsza żydowska rodzina (Josef i Sara Isaak ze swoim synem Josefem) datowana jest na 1729. W 1843 żyło tu już 88 Żydów (9% mieszkańców z 952 osób) a w 1895 91. Synagoga została poświęcona 4 grudnia 1863 przez rabina Trewiru. Szkoła żydowska powstała w 1876. Liczba członków gminy żydowskiej zmniejszała i w 1925 należało do niej jeszcze 50 osób, 10 lat później 41. Wraz ze wzrostem władzy nacjonalistów i wieloma bojkotami gospodarczymi Żydzi wyprowadzili się z gminy. Po deportacjach zostało zamordowanych około 20 osób urodzonych lub długo przebywających w Tholey. Synagoga została sprzedana w 1937 by później ją zniszczono. Na jej fundamentach wybudowano blok mieszkalny.

Polityka

Wójtowie

1974 – 1983, Anton Schäfer, CDU
1983 – 2003, Hans-Dieter Frisch, CDU
od 2003, Hermann-Josef Schmidt, CDU

Współpraca

Miejscowość partnerska:

Sibratsgfäll, Austria

Zabytki i atrakcje

Bergweiler

kaplica św. Błażeja (St. Blasius) z 1716, miejsce pielgrzymkowe
kaplica św. Erazma (St. Erasmus) z 1784, przebudowana w 1972, miejsce pielgrzymkowe
gospodarstwo przy Am Dorfbrunnen 2, z początku XVIII w.

Hasborn-Dautweiler

nagrobek Nikolausa Warkena
cmentarz z XVIII w.
szkoła z 1910
katolicki kościół parafialny pw. św. Bartłomieja (St. Bartholomäus) wybudowany w 1902–1903 według projektów Ernsta Branda, rozbudowany w latach 1966–1972

Scheuern

katolicki kościół parafialny pw. św. Katarzyny (St. Katharina) z 1912–1914 według projektów Ludwiga Beckera i Antona Falkowskiego

Sotzweiler

katolicki kościół parafialny pw. św. Maurycego (St. Mauritius) 1913 według Wilhelma Hectora
Schaumberg
- krzyż na Schaumberg z 1930

Theley

kirkut
kaplica z początku XX w.
młyn
kościół parafialny pw. św. Piotra (St. Peter), wybudowany w 1890–1892, wyposażenie XVIII-wieczne, rozbudowany w 1965, wybudowany według projektu Wilhelma Hectora
budynki przy Trierer Straße 1-9

Tholey

Opactwo benedyktyńskie św. Maurycego (St. Mauritius)
kościół przyklasztorny
ratusz przy Im Kloster 1
kolumna rzymska przy Im Kloster, restaurowana w 1963
domy mieszkalne przy Im Kloster 3, 8, 10, 12, 14, 23, 25, 27, 27a, 29, z XIX w.
browar, piekarnia przy Im Kloster 19/21/23, z XVII/XVIII w.
budynki mieszkalne i handlowe przy Metzer Straße 3, 5, 7, 7a, 9, 11, 13, 15, 17, 19, 21, 23, z XVIII/XIX w.
hotel "Hubertus" przy Metzer Straße 1, z 1900, przebudowany w 1920–1930
domy mieszkalne przy Trierer Straße 3, 5, 7, z XVII w.
pozostałości systemu obronnego
krzyż przy Schaumbergweg z 1596

Überroth-Niederhofen

krzyż przy Hargartstraße, z XVIII w.
gospodarstwo przy Zur Langheck 1, z 1860
Toley z St. Wendel łączy w pełni asfaltowy szlak rowerowy i turystyczny Wendalinus-Radweg.

Infrastruktura

Od czasów rzymskich Tholey znajdowało się przy trakcie łączącym Metz z Moguncją. Miejscowość była również stacją końcową linii kolejowej Tholey-St. Wendel, odcinek do Tholey został zamknięty w 1984.

Obecnie przez teren gminy przebiega autostrada A1 (zjazd 139 Tholey-Hasborn i 140 Tholey) oraz droga krajowa B269.

Osoby

urodzone w Tholey

Johannes Kühn (ur. 3 lutego 1934), pisarz
Albrecht Meydenbauer (ur. 30 kwietnia 1832; zm. 15 listopada 1921), inżynier budowlany, współ wynalazca fotogrametrii
Paul Schütz (ur. 27 czerwca 1910; zm. 16 sierpnia 1990), polityk

związane z gminą

Serena von Spoleto, święta, czczona w Tholey
Fritz Schwerdt (ur. 2 czerwca 1901; zm. 19 maja 1970), złotnik, wykonał dekoracje do klasztoru
Fridel Grenz (ur. 1929), muzyk, kompozytor

Linki zewnętrzne

Miasta	St. Wendel
Gminy	Freisen Marpingen Namborn Nohfelden Nonnweiler Oberthal Tholey