Towarzystwo im. Mychajła Kaczkowskiego

Towarzystwo im. Mychajła Kaczkowskiego – ukraińskie towarzystwo społeczno-kulturalne, działające w Galicji.

Po fiasku prób porozumienia pomiędzy starorusinami, moskalofilami i narodowcami i usunięciu tych ostatnich z Russkiej Rady, rolę ich ośrodka politycznego i kulturalnego zaczęło pełnić ukrainofilskie Towarzystwo Proswita. Dlatego też środowiska rusofilskie uznały, że należy stworzyć przeciwwagę dla Proswity w walce o masy chłopskie.

Inicjatorem utworzenia Towarzystwa był ksiądz greckokatolicki Iwan Naumowycz, wybrany w 1873 posłem do austriackiego parlamentu. Przebywając w Wiedniu, dowiedział się on o funkcjonowaniu w Lublanie Bractwa św. Mohorta, prowadzącego pracę wydawniczą i oświatową wśród ludu^[1].

Pierwsze zebranie założycielskie Towarzystwa odbyło się 20 sierpnia 1874 w Kołomyi. Oprócz miejscowych działaczy, pojawili się na nim przedstawiciele lwowskich organizacji: Ruśkiej Rady - Teofil Pawłykiw, Instytutu "Narodnyj Dim" - Jakiw Szwedzycki, Hałyćko-Ruśkiej Matyci - Onufrij Łepki, Akademicznego Krużka - M. Hołejko. W programie organizacji zapisano jako jej cele

krzewienie nauk, obyczajowości, pracowitości, abstynencji i oszczędności, świadomości obywatelskiej i cnót wszelkich pomiędzy narodem ruskim w Austrii^[1]

Program towarzystwa uwzględniał także problemy wyznaniowe - organizacja miała krzewić wśród ludności przywiązanie do "pradziadowskiego cerkiewnego obrządku świętego"^[1]. Do 1876 siedzibą Towarzystwa była Kołomyja, następnie jego centralę przeniesiono do Lwowa^[1].

Towarzystwo utworzyło w Galicji sieć czytelni i filii, konkurujących z podobnymi strukturami narodowców. Do 1890 miało 20 filii powiatowych, wydało 175 tytułów popularnych publikacji dla ludu (łączny nakład, według informacji Towarzystwa, wyniósł 500 tys. egzemplarzy), miało ok. 100 czytelni i 100 oddziałów lokalnych oraz ok. 100 magazynów zbożowych^[1]. Działacze organizacji byli inspiratorami powstania Towarzystwa "Narodna Torhowla", sieci sklepików gminnych oraz organizacji dwóch wystaw przemysłowo-gospodarczych (w Kołomyi i Stanisławowie)^[1].

Przewodniczący Towarzystwa

Z tym tematem związana jest kategoria: Członkowie Towarzystwa im. Mychajła Kaczkowskiego.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f W. Osadczy: Święta Ruś. Rozwój i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007, s. 170. ISBN 978-83-227-2672-3.

[ruś170-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f W. Osadczy: Święta Ruś. Rozwój i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007, s. 170. ISBN 978-83-227-2672-3.

[1]