Trutnowy

Trutnowy
	wieś
	; Dom podcieniowy z 1720 roku
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	gdański
Gmina	Cedry Wielkie
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	83-020
Tablice rejestracyjne	GDA
SIMC	0159746
	Położenie na mapie Polski Trutnowy
	Położenie na mapie województwa pomorskiego Trutnowy
	Położenie na mapie powiatu gdańskiego Trutnowy
	Położenie na mapie gminy Cedry Wielkie Trutnowy
	54°14′31″N 18°48′52″E/54,241944 18,814444
	Multimedia w Wikimedia Commons

Trutnowy (niem. Trutenau) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Cedry Wielkie na obszarze Żuław Gdańskich.

Siedziba klubu piłkarskiego Grom Trutnowy.^{[potrzebny przypis]}

Historia

Pierwsza wzmianka o istnieniu wsi pochodzi z 1308 roku, kiedy to Władysław Łokietek nadał ją synom kasztelana gdańskiego Unisława. Dwa lata później wieś została sprzedana Krzyżakom. W XVI i XVII wieku był to obszar osadnictwa olęderskiego. Wieś należąca do Żuław Steblewskich terytorium miasta Gdańska położona była w drugiej połowie XVI wieku w województwie pomorskim^[3].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

W roku 2008 wieś obchodziła jubileusz 700-lecia.

Zabytki

Według rejestru zabytków NID^[4] na listę zabytków wpisane są:

kościół parafialny pw. śś. Piotra i Pawła z XIV w., nr rej.: 222 z 6.08.1962
cmentarz grzebalny, nr rej.: 1023 z 30.12.1987
plebania (nr 18) z 1728, nr rej.: 223 z 13.08.1962
dom podcieniowy nr 4 (d. 3), murowano-szachulcowy z 1720, nr rej.: 9 z 10.11.1959.

Kościół

Gotycki ceglany kościół parafialny pw. św. Apostołów Piotra i Pawła pochodzi z 1334. Zniszczoną w 1945 wieżę kościoła nakryto nowym płaskim dachem; rekonstrukcji wieży dokonano dopiero w latach 2017-2018 (odtworzoną w innym miejscu drewnianą wieżę zamontowano w całości za pomocą dźwigu), wtedy też powieszono czekający od dawna na to zdarzenie dzwon^[5]^[6]. Wewnątrz późnomanierystyczny ołtarz z 1675.

Kościół jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej, należącej do dekanatu Żuławy Steblewskie w archidiecezji gdańskiej.

Plebania

Nieopodal kościoła znajduje się barokowa plebania z 1728, z mansardowym dachem z lukarnami, krytym dachówką holenderką. W sieni znajduje się tablica erekcyjna z czarnego marmuru. Zachowały się drzwi wejściowe z barokowymi okuciami oraz duże okna z pierwotną stolarką.

Dom podcieniowy

W południowej części wsi znajduje się dom podcieniowy z 1720. Wsparty jest on na ośmiu słupach, z dekoracyjnymi mieczami tworzącymi rodzaj arkad. Piętro i dwa szczyty mają konstrukcję szkieletową o szczególnym ozdobnym układzie belek. Zachował się pierwotny układ wnętrza z wielką sienią i piętrową galerią oraz liczne barokowe detale wyposażenia wnętrza. W wielkiej sieni znajduje się makieta XVIII-wiecznej wsi projektowanego skansenu miniatur żuławskiego budownictwa w skali 1:100. W domu ma siedzibę Stowarzyszenie "Żuławy Gdańskie", a od 2008 mieści się tu Muzeum Wsi Żuławskiej.

W centrum wsi, po zachodniej stronie stoi XIX-wieczny dom zagrodniczy w konstrukcji szkieletowej – typowy przykład budownictwa żuławskiego.

Kościół
Kościół – okno
Portal
Tablica wskazująca poziom wód powodziowych w kwietniu 1829
Plebania
Ściana domu podcieniowego
Dom podcieniowy – drzwi

Zobacz też

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 140639
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1309 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w.: rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 128.
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 33 [dostęp 2017-01-08] .
↑ "Wspólny projekt na ratunek żuławskim zabytkom", Flash - Panorama Pomorza nr 1 (38)/2016, styczeń 2016
↑ Zabytki Żuław Wiślanych odzyskują swój dawny blask

Linki zewnętrzne

Galeria zdjęć kościoła po renowacji w 2018

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 140639

[2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1309 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[3] Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w.: rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 128.

[4] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 33 [dostęp 2017-01-08] .

[5] "Wspólny projekt na ratunek żuławskim zabytkom", Flash - Panorama Pomorza nr 1 (38)/2016, styczeń 2016

[6] Zabytki Żuław Wiślanych odzyskują swój dawny blask

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

Wsie	Błotnik Cedry Małe Cedry Wielkie Długie Pole Giemlice Kiezmark Koszwały Leszkowy Miłocin Stanisławowo Trutnowy Trzcinisko Wocławy
Osada	Szerzawa
Części wsi	Błotnik Drugi Błotnik Pierwszy Cedry Małe-Kolonia Miłocin Serowo Trutnowy Drugie Trutnowy Pierwsze Trutnowy Trzecie
Dawna miejscowość	Ostatni Grosz