Velnias
Velnias – bałtyjski bóg umarłych, bydła, dostatku i płodności, jedno z najważniejszych przedchrześcijańskich bóstw Bałtów[1].
Imię
[edytuj | edytuj kod]Bardziej pierwotne formy imienia Velnias to Vēlenas lub Vēlinas, z kolei formy skrócone to Velas/Véls. W źródłach XVI-wiecznych pojawia się ponadto imię Velionis jako przynależne bogu zmarłych, a także forma żeńska – Veliuonà[1].
W celu tabuizacji boga określa się również przy pomocy imion zastępczych, wywodzonych z nazw miejsc z nim związanych, np. Raistìnis (Bagienny), Balìnis (od balà – błoto, trzęsawisko), Kìrnis (kìrnis – trzęsawisko), Šilìnis (šilas – bór, las sosnowy), Gabìkis (gabjauja – „miejsce młócki”, gãbija – ogień), Pinčiùkas lub Kaũkas (od pokrewnych bóstwu karzełków zamieszkujących stajnie i obory)[2]. Jednym z najczęściej używanych imion zastępczych jest Pìkulas/Pìkis/Pìktis. Inne, brzmiące Ragius („wieszcz”; od regẽti – widzieć) pochodzi od jednego z najważniejszych atrybutów boga, jakim jest jasnowidzenie[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Gimbutas 2017 ↓, s. 37.
- ↑ Gimbutas 2017 ↓, s. 37–38.
- ↑ Gimbutas 2017 ↓, s. 38.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marija Gimbutas. Litewski Bóg Velnias. Przekład rozdziału „The Lithuanian God Velnias” z książki „Myth in Indo-European Antiquity” z 1974 r. Autorka: Marija Gimbutas. Tłumaczył: Adrian Rokosz. „Gniazdo. Rodzima wiara i kultura”. 1(18)/2017, s. 37–41, 2017. Dragomir Wołoszyn. Agencja INVINI. ISSN 2081-9072.