Wanaty
wieś | |
Kościół bł. Karoliny Kózkówny w Wanatach | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2020) |
651[2] |
Strefa numeracyjna |
34 |
Kod pocztowy |
42-260[3] |
Tablice rejestracyjne |
SCZ |
SIMC |
0133741 |
Położenie na mapie gminy Kamienica Polska | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego | |
50°41′21″N 19°08′36″E/50,689167 19,143333[1] |
Wanaty – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Kamienica Polska.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Etymologia nazwy
[edytuj | edytuj kod]Nazwa wsi wywodzi się od określenia miejsca położonego na mokradłach, bagnach (czes. banatky, węg. banat) Takie warunki środowiskowe były typowe od strony Zawady i Kamieniczki. Przez Wanaty płynie potok Buczydło, mający swój początek pod Górą Łysiecką, który w czasie wiosennych roztopów znacznie zwiększa swoją objętość.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza wzmianka o wsi w dokumentach parafii w Poczesnej pochodzi z 1662 roku. W 1782 we wsi było tylko 10 chałup, w 1791 było ich 16. W 1791 Wanaty liczyły 83 mieszkańców (42 mężczyzn i 41 kobiet). W spisie z 1789 wymienione były następujące rodziny: Szymczykowie, Grucowie, Czerwikowie, Drozdowie, Golisowie, Churasowie, Noconiowie. Z akt parafialnych pobliskiej Poczesnej wynika, że najstarsze rodziny: Foxów, Grzybów, Golisów i Noconiów, osiedliły się we wsi już z początkiem XVIII wieku. W 1827 wieś miała 22 domy, w których mieszkało 147 osób. Domy były rozrzucone pomiędzy miejscem zwanym Miklosie, Karoliną, Wanatami pierwszymi (przy drodze z Częstochowy do Romanowa), a także bliżej Kamieniczki. Są też części wsi zwane "Krzaki", "Piaski" i "Pustkowie". Ta rozległość osady spowodowała powstanie powiedzenia: "zaginął jak dziad na Wanatach". Gleby wokół Wanat były niezbyt urodzajne, piaszczyste, w części podmokłe.
W Królestwie Polskim wieś wchodziła w skład dóbr rządowych ekonomii Poczesna, jednej z pięciu w regionie częstochowskim. W 1854 roku miała powierzchnię 648 mórg[4].
W latach 1954–1961 wieś była siedzibą gromady, następnie do 1973 wchodziła w obszar gromady Kamienica Polska.
Parafia rzymskokatolicka
[edytuj | edytuj kod]- Osobny artykuł:
W Wanatach znajduje się rzymskokatolicka parafia bł. Karoliny Kózkówny i kościół pod tym samym wezwaniem.
Ochotnicza Straż Pożarna
[edytuj | edytuj kod]Wieś Wanaty posiada własną jednostkę Ochotniczej Straży Pożarnej. Została założona w 1951 roku przez 17 strażaków.
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]Drogi
[edytuj | edytuj kod]Linie autobusowe
[edytuj | edytuj kod]- W Wanatach znajdują się przystanki autobusowe obsługiwane przez połączenia PKS Częstochowa: Częstochowa-Koziegłowy-Częstochowa, Częstochowa-Tarnowskie Góry-Częstochowa, Pajęczno-Katowice-Pajęczno, Częstochowa-Kraków-Częstochowa.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 143976
- ↑ Liczba ludności Gminy Kamienica Polska (stan na dzień 31.12.2020 r.). kamienicapolska.pl. [dostęp 2021-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-22)].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1335 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Poczesna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 355 .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Folder informacyjny Gminy Kamienica Polska