Witold Szaniawski
podpułkownik | |
Data i miejsce urodzenia |
19 marca 1917 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
18 września 2003 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
dowódca 2 "Nadbużańskiego" Dywizjonu 7 Pułku Ułanów Lubelskich |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Witold Szaniawski (ur. 19 marca 1917 w Warszawie, zm. 18 września 2003) – podpułkownik Wojska Polskiego[1]. Współorganizator obwodu Armii Krajowej „Rajski Ptak”, dowódca II „Nadbużańskiego” dywizjonu 7 pułku Ułanów Lubelskich AK[2] oraz komendant Ośrodka III – Wyszków[2][3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie szlacheckiej herbu Junosza (dziadkowie jego gospodarowali w majątku Babice koło Lutomierska, a ojciec, Feliks, był właścicielem majątku Świtycze koło Wysokiego Litewskiego)[1]. W 1936 roku zdał maturę w Gimnazjum Księży Marianów na warszawskich Bielanach, a w latach 1937–1939 był uczniem Szkoły Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu. W tym samym roku został przydzielony do 7 pułku Ułanów Lubelskich im. gen. Kazimierza Sosnkowskiego w Mińsku Mazowieckim[2][3]. W kampanii wrześniowej był dowódcą I plutonu w 2 szwadronie tej jednostki jazdy. Walczył m.in. pod Szczukami i Suchowolą. Po rozbiciu Mazowieckiej Brygady Kawalerii w nocnej bitwie pod Suchowolą z 23 na 24 września 1939 roku powrócił do Mińska Mazowieckiego[1][3].
Podczas okupacji działał w konspiracji. W połowie października 1939 roku otrzymał posadę leśniczego w Osinach w gminie Somianka[3]. Jednocześnie, pod pseudonimem „Luśnia”, pełnił funkcję komendanta Ośrodka III – Wyszków Obwodu „Rajski Ptak” Okręgu „Białowieża”. Był inicjatorem i współtwórcą konspiracyjnego 7 pułku ułanów w Armii Krajowej pod kryptonimem „Jeleń”, w którym był dowódcą II „Nadbużańskiego” dywizjonu 7 pułku Ułanów Lubelskich[2] (tworzonego przez dwa szwadrony – 2 i 5, na terenie Ośrodka Wyszków)[1]. Był uczestnikiem akcji „Burza”[3].
W roku 1944 został wywieziony do ZSRR, następnie wstąpił do 4 Zapasowego pułku kawalerii w Hrubieszowie. W walkach z UPA nad Sołokiją pod Bełzem został ranny[1]. Aresztowany najpierw przez NKWD[3], a 15 kwietnia 1945 roku przez UB, został skazany wyrokiem sądu na karę śmierci, zamienioną następnie na 10 lat więzienia. W latach 1945–1954 był więźniem Wronek. W okresie od 1954 do 1986 roku był pracownikiem „Inco-Veritas”. Został zrehabilitowany w 1994 roku[1].
Od 1999 roku, przez jedną kadencję, Witold Szaniawski był członkiem (sekretarzem) Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari[3], był również przewodniczącym Koła Żołnierzy 7 Pułku Ułanów Lubelskich w Warszawie oraz Honorowym Prezesem Towarzystwa Pamięci 7 Pułku Ułanów Lubelskich w Mińsku Mazowieckim.
Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie 29 września 2003 roku[1].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1999)[4],
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 13129[5]
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami,
- Krzyż Walecznych,
- Krzyż Partyzancki,
- Krzyż Kampanii Wrześniowej,
- Medal Wojska Polskiego,
- Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”;
- Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami,
- Krzyż Armii Krajowej.
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]W 1996 roku Witold Szaniawski otrzymał Honorowe Obywatelstwo Mińska Mazowieckiego[3][6].
Uchwałą Rady Miejskiej w Wyszkowie z 25 czerwca 2009 roku, na wniosek Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari, rondo na skrzyżowaniu ul. Pułtuskiej i al. Marszałka J. Piłsudskiego w Wyszkowie nosi imię podpułkownika Witolda Szaniawskiego[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Krzysztof Szczypiorski: Podpułkownik Witold Szaniawski. [w:] Rocznik Mińsko-Mazowiecki [on-line]. mazowsze.hist.pl. [dostęp 2012-07-19]. (pol.).
- ↑ a b c d Anna Miciukiewicz: Funkcje i zadania struktur zbrojnych. wolomin.tylko.to. [dostęp 2012-07-20]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j Elżbieta Szczuka: Rondo im. ppłk Witolda Szaniawskiego. nowywyszkowiak.pl. [dostęp 2012-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-17)]. (pol.).
- ↑ isap.sejm.gov.pl/Download?id=WMP20000060132&type=2
- ↑ Łukomski G. , Polak B. , Suchcitz A. , Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 513 .
- ↑ Honorowi obywatele Mińska Mazowieckiego. [dostęp 2012-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-27)].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Krzysztof Szczypiorski, Podpułkownik Witold Szaniawski, "Rocznik Mińsko-Mazowiecki", T. 12, 2004, s.246-247.
- Członkowie Kapituły Orderu Virtuti Militari (III Rzeczpospolita)
- Komendanci Ośrodków AK
- Odznaczeni Krzyżem Armii Krajowej
- Odznaczeni Krzyżem Kampanii Wrześniowej 1939 r.
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Partyzanckim
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni medalem „Za udział w wojnie obronnej 1939”
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami
- Podporucznicy kawalerii II Rzeczypospolitej
- Oficerowie ludowego Wojska Polskiego
- Uczestnicy akcji „Burza”
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Osoby skazane na karę śmierci w Polsce w ramach represji stalinowskich
- Szaniawscy herbu Junosza
- Uczestnicy walk z ukraińskim podziemiem zbrojnym 1939–1947 (Polska Ludowa)
- Więźniowie więzienia we Wronkach (Polska Ludowa)
- Urodzeni w 1917
- Zmarli w 2003
- Oficerowie 7 Pułku Ułanów Lubelskich
- Ludzie urodzeni w Warszawie