Zamek kaniowski
Ten artykuł od 2015-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Zamek kaniowski – poemat romantyczny autorstwa Seweryna Goszczyńskiego, typowy przykład polskiego czarnego romantyzmu. Został napisany w roku 1828 a nawiązuje do wydarzeń koliszczyzny. Składa się z trzech części. Akcja rozgrywa się w Kaniowie na Ukrainie, obfituje w makabryczne i krwawe wydarzenia. Wśród wielu postaci tej frenetycznej powieści występują m.in. Kozacy (Szwaczka, Nebaba i ich ludzie, zazwyczaj rozbójnicy), zły polski rządca zamku, poślubiona przez niego podstępem Orlika (następnie mężobójczyni). Zamek zostaje na koniec zniszczony.
Dobrym przykładem języka powieści jest poniższy fragment z końca drugiej części utworu:
- I konające potępieńca oczy,
- Gdy je śmierć grzeszna pod swe bielmo toczy,
- Już oblężone katów piekła zgrają,
- Piekielnych krain witane już cieniem –
- Nic groźniejszego widzieć nie zdołają
- Przed ostatecznym na wieki zgaśnieniem.
- Ta wpół kobieta, wpół grobów maszkara,
- Z gasnącą lampą w rękach ubroczonych,
- Jak gdyby z gwiazdą swych dni policzonych;
- Ten Kozak za nią, co jak zbrodni kara,
- Choć piętnem mordu cechowany cały,
- Przecież niewolnie staje osłupiały
- Przed okropnością złoczyńców sumienia;
- Ten blask pożaru; skrwawione tło cienia...
- A ci mordercy, co w głębokiej dali
- Pomiędzy nocą orężem błyskali:
- Prawdziwy obraz pieczar potępienia!
porównujący ogrom okropności w komnacie rządcy do obrazów, które – według autora – widzą oczy samobójcy.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]
- Pełny tekst poematu
- Zamek kaniowski w serwisie Wolne Lektury
- Zamek kaniowski (wyd. 1828) w bibliotece Polona