Ludovich

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Ludovich a l'é col ch'a fa XX ant la lista dij prinsi ëd ca Savòja.

Nassù ai 24 ëd gené 1410, tersa masnà ëd Medeo VIII, a suced a sò pare dël 1440, apress l'elession ëd chiel-sì a antipapa con ël nòm ëd Felis V.

La situassion polìtica

L'arsàut nassional provocà an Fransa da l'arpossament dj'anglèis da part ëd Gioana d'Arc a l'avìa butà la monarchìa fransèisa an na posission ëd primassìa ant ij rapòrt con jë stat ëvzin. Carl VII, re 'd Fransa, a veul arpijé 'l contròl an sla Savòja, an sot-mëtendla a Paris.

Da part soa, ël duca Ludovich a sërca ëd goerné sò stat indipendent, an spantiandlo, an cas dë bzògn, al ducà ëd Milan. Soa seur Marìa a l'avìa marià Flip-Marìa Viscont; mòrtie chiel-sì, Ludovich a arvèndica la sucession su Milan. Soe spedission militar për ampadroniss-ne a-j fan ëspende un baron ëd sòld.

Ludovich a l'ha aquisì la Sìndone da Margrita ëd Charny.

Ij sipriòta a la cort ëd Savòja

Ludovich ëd Savòja a l'era marià con Ana ëd Lusignan, fija ëd Gioann re 'd Cipro. La fomna a l'era nen un-a ch'a risparmièissa e a l'era sircondasse ëd na partìa ëd sipriòta motobin anfluent a la cort.

Ludovich e la polìtica valdostan-a

Dël 1444 Ludovich a l'ha concedù dle franchise a la comunità ëd Saint-Vincent e quatr agn pì tard a l'ha confirmà cole ch'a l'avìa già la Valdigne.

A l'ha gavaje ij castej a Giaco ëd Challant-Le-z-Amaveulle e a Medeo ëd Challant-Varey, colpèivoj d'un complòt contra la duchëssa Ana. Torna antëgrà, pòch temp apress, ant ij sò possediment, ij doi as son artrovasse amplicà ansema a Bonifass II ëd Challant-Fén-is ant l'arvira ëd Flip Sensa Tèra.

Ludovich a l'é antërvenù ant le violente ruse ch'a oponìo Catlin-a ëd Challant, fija dël cont Fransesch, e Giaco ëd Challant-Le-z-Amaveulle, për la sucession al contà 'd Challant. Dël 1456 Ludovich a l'ha assignà tìtol e sgnorìa a Giaco, ch'a l'era sò consejé.

L'arvira dël fieul Flip

Ludovich e Ana a l'han avù quìndes masnà.
Un dij fieuj ëd Ludovich, Flip (ël futur Flip II Sensa Tèra), a l'ha partissipà a 'n complòt contra ij consejé ëd sò pare, lòn ch'a l'ha mnà a la mòrt ëd Giaco ëd Valperga, ël canslé ëd Ludovich. Ël duca a l'ha avù oror dj'assion ëd sò fieul, ma a l'ha përdonalo cand Flip a l'é stàit ampërzonà për órdin ëd Luis XI, re 'd Fransa. A l'é andàit fin-a a supliché Luis ëd lasselo lìber, ma chiel-sì a l'ha arfudà. Ludovich a l'é antlora tornass-ne vers la Savòja, ma a l'é mòrt a l'amprovista a Lion ai 25 ëd gené dël 1465.

A l'ha suceduje sò fieul Medeo.