Manu mamallaqta wari kancha
(Manu mamallaqta parki-manta pusampusqa)
| Manu mamallaqta parki | |
|---|---|
| |
| Ch'umpi churu k'usillu (Lagothrix lagothricha) | |
| Mama llaqta: |  Piruw
|
| Tiyay | Manu pruwinsya, Mayutata suyu; Pawqartampu pruwinsya, Qusqu suyu, Piruw |
| Tinkurachina siwikuna | 11°20'S - 13°15'S, 72°30'O - 70°45'W |
| Hallka k'iti k'anchar | 15.328 km² |
| Hanaq kay | 300 m -3.800 m (Apu Qañakway) |
| Kamasqa wata | 29-V-1972 |
| Karu puriqkuna / wata: | |
| Pacha suyu: | |
| Llika tiyanan | [www.] |
| ' | |
 Lupuna / Chilikchi (Ceiba pentandra) ~ 60 m | |
Manu mamallaqta parki nisqaqa Piruw mama llaqtapi, Mayutata suyupi, Manu pruwinsyapi, Qusqu suyupipas, Pawqartampu pruwinsyapi, huk mama llaqta parkim. Chay muyuyqa qhawasqan kasan. Llipinchispa qhawakuntaqmi askha qhapaq kasqan hina.
1987 watapis UNESCO nisqa Tukuy runakunap qhapaq kaynin rimarirqan.
Allpa saywachi
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Urqukuna: Apu Qañakway 3.800 m
- Mayukuna: Manu mayu
Chiriqunuy
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Flora Faunapas
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Kay mamallaqta parkipiqa kanmi 200-chá laya ñuñuqkuna (Yellowstone mamallaqta parkipiqa Hukllachasqa Amirika Suyukunapi: 28 laya), 1.000-chá laya pisqukuna (tiqsimuyupi: 9.000-chá). Kallantaqmi askha yurakuna (50 %) kay muyuyllapi wiñaq manataqmi tarikunchu waq tiqsimuyuynintinpi. [1] Kay parkipiqa kanmi hatun zona de protección istrikta. Kay kitikunaman atinkumanmi haykuyta yachaqkuna yachay riqsiq, chay warda parkikunaq qawasqantaqmi kanan paykuna.
Flora
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Lupuna / Chilikchi (Ceiba pentandra)
- Shiwawaku (Dipteryx micrantha)
- Chila (Cecropia sp.)
- Yawar wiqi (Ochroma sp.)
- Siwis (Cedrela sp.)
- Wayra k'aspi (Cedrelinga catenaeformis)
- Kastaña (Bertholletia excelsa)
- Yuchan / Mati lupuna (Chorisia sp.)
- K'awchu sach'a: Hevea brasiliensis
- Ch'awar yura rikch'aq ayllu
- Waqanki (Masdevallia sp.)
- Ramran (Alnus jorullensis)
- Suru (Chusquea sp.)
- Aschaq (Cyathea, huk sach'a raki-raki)
- Yawar wiqi (Ochroma pyramidalis / Ochroma lagopus )
- Kuka (Erythroxylum coca)
- Mullupu waska (Uncaria tomentosa)
- Lupuna / Chilikchi (Ceiba pentandra)
- Pisunay (Erythrina falcata)
- Aschaq (Cyathea, huk sach'a raki-raki)
- Yawar wiqi (Ochroma pyramidalis / Ochroma lagopus )
- Chila (Cecropia sp.)
- Paka (Guadua sp.)
- Muriti (Mauritia)
Fauna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
- Churu k'usillu: Ch'umpi churu k'usillu (Lagothrix lagotricha)
- Qhampu k'usillu: Puka uya makisapa (Ateles paniscus)
- Yaku puma (Pteronura brasiliensis)
- Uturunku (Panthera onca)
- Chinchay (Leopardus pardalis)
- Piruwanu ukumari (Tremarctos ornatus)
- Taruka (Hippocamelus antisensis)
- Sach'akawra (Pudu mephistopheles)
- Chullu walli (Harpia harpyja)
- Wachapa (Jabiru mycteria)
- Ayaya (Ajaia ajaja)
- Qucha patu (Cairina moschata)
- Sach'a ansu (Neochen jubata)
- Tunki (Rupicola peruviana)
- Chuqichupa qinti (Metallura Tyrianthinol)
- Kilpuntu (Momotus momota)
- Chiwaku (Turdus chiguanaco)
- Waman (Falco peregrinus)
- Chinchay (Leopardus pardalis)
- Puma (Felis concolor)
- Manqu (Eira barbara)
- Hayupa (Agouti paca)
- Sach'akawra (Pudu mephistopheles)
- Sach'awaka (Tapyrus terrestris)
- Ch'umpi churu k'usillu (Lagothrix lagotricha)
- Wankana: (Tayassu pecari)
- Sach'akawra (Pudu mephistopheles)
- Sikwanka (Ramphastos)
- Pawa karunchi (Penelope jacquaca)
Aqhanaku k'itipi:
- Piruwanu ukumari (Tremarctos ornatus)
- Atuq (Pseudalopex culpaeus)
- Taruka (Odocoileus virginianus)
- Añas (Conepatus rex)
- Chupasapa achuqalla (Mustela frenata)
- Wisk'acha (Lagidium peruanum)
- Quwi (Cavia tschudii)
- Usqullu (Felis jacobita)
- Puma (Felis concolor)
- Yuthu (Tinamu sp.)
- Waman (Falco peregrinus)
- K'illichu (Falco sparverius)
- Alqamari (Phalcoboenus megalopterus)
- Wachwa (Cloephaga melanoptera)
- Iwis (Plegadis ridgwagli)
Runakuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
- Manu mamallaqta parkipi hukkuna runa llaqtakunam kawsanku: Machiqinqa, Amawaka, Yini, Amarakayri, Wachipayri, Mashqu Pirus, Nawa ima.
Wiñay kawsay
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Kaypipas qhaway
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Pukyukuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Hawa t'inkikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- www.inkanatura.com / Saywitu
- www.queros.net / Manu mamallaqta parkipi flora faunapas (kastilla simipi)
