Pacha llika

Pacha llika, awariy pachan, kawsay llika (icha ch'uklla yachay llika) nisqaqa lliw kawsaqkunamantam, chaywantaq kawsaq pachamamamantam. Chay kawsaq, mana kawsayuq kumpuninti nisqakunaqa ñuñu muyukun nisqawan, kallpa usphutay nisqawan ima hukllachasqa kachkanku. Kallpa nisqataq inti wayllay nisqawanmi sistima nisqaman haykun, chaymi yurakunaq aychanman churakun. Yurakunata, hukkuna hukkunawan mikhuspa, uywakunaqa ancha allintam ruwanku imayay, kallpata ima sistima nisqapi purinanpaq. Hinallataqmi kayqa influyen chay sach'a, t'unakawsaq kawsaywisnu hayka kasqanpi. Wañusqa materia orgánica nisqakunata pakispa, ismuchiqkunaqa k'illimsayaq nisqatam wayra pachaman kutichispa kacharinku, wañusqa kawasaywisnu nisqapi waqaychasqa mikhuykunata kutichispa, yurakunap, t'unakawsaqkunappas chaylla llamk'achinapaq rikch'ayman tikraspa.

Thatkichiykuna

Paray sachakunapa pachallikakunaqa achka kawsaq kawsayniyuqmi. Kayqa Senegal mama llaqtap Niokolo-Koba mama llaqta parkinpi Gambia mayu.

Baja California ch'in pampa llacha kamay, Cataviña suyupi, Mishiku mama llaqtapi

Ñawpaq kaq ruruchiy

Tukuy pacha mama quchapi, allpapipas fototrófico nisqakuna achka kaynin, 1997 watapi sitwa killamanta 2000 watapi agosto killakama. Biomasa autotrófica nisqapa estimación nisqa hinaqa, aslla indicador nisqallam chay potencial de producción primaria nisqamanta manataqmi chiqap estimación nisqachu chaymanta.

Ismuy

Ismuq kuchi aychapa pachanwan qatiqninpi

Ñuñu muyu puriy

Nitrógeno kawsay yachay muyu