1702
godina
Godina 1702. (MDCCII) bila je redovna godina koja počinje u nedjelju po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u četvrtak po julijanskom kalendaru.
Milenijum: | 2. milenijum |
---|---|
Vjekovi: | 17. vijek – 18. vijek – 19. vijek |
Decenija: | 1670-e 1680-e 1690-e – 1700-e – 1710-e 1720-e 1730-e |
Godine: | 1699 1700 1701 – 1702 – 1703 1704 1705 |
Gregorijanski | 1702. (MDCCII) |
Ab urbe condita | 2455. |
Islamski | 1113–1114. |
Iranski | 1080–1081. |
Hebrejski | 5462–5463. |
Bizantski | 7210–7211. |
Koptski | 1418–1419. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1757–1758. |
• Shaka Samvat | 1624–1625. |
• Kali Yuga | 4803–4804. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4338–4339. |
• 60 godina | Yang Voda Konj (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11702. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Događaji
urediJanuar/Siječanj – Mart/Ožujak
uredi- 9. 1. - Veliki severni rat: Bitka kod Erastfera je prva veća ruska pobeda u ratu, na čelu sa Borisom Šeremetjevom, u Švedskoj Livoniji (južna Estonija). Ruska invazija Ingrije.
- 12. 1. - Francuzi na Meksičkom zalivu dolaze iz Fort Maurepas i grade Fort Louis de La Louisiane - staru lokaciju Mobila, glavni grad Francuske Lujzijane do 1711. (zatim na novoj lokaciji do 1719).
- januar - Izdat hatihumajun da se Niš izgradi i utvrdi kao i Beograd, jer ga smatraju "prednjim bedemom Dunava" - velike radove predvodi ćustendilski sandžakbeg Mehmed-paša Serhatlija iz Vranja, uz pomoć kruševačkog sandžaka i rumelijskog beglerbega. Ove godine počinju opravke Gornjeg i Donjeg grada Beogradske tvrđave, opravljene su i palanke u Ćupriji, Paraćinu, Ražnju i Aleksincu[1]
- januar - Dubrovačka Republika i Osmansko Carstvo: dubrovački senat nudi poklon sultanu od 6.000 ongara da bi se jednogodišnji danak davao svake treće godine, zbog posledica Bečkog rata.[2]
- zima - Palijev ustanak: u Ukrajini odlučeno da se bore protiv Poljske države i feudalaca, ustanak se razgoreo u julu, traje do 1704, na čelu sa puk. Semenom Palijom.
- 31. 1./1. 2. - Rat za špansko nasleđe - Bitka kod Kremone: Eugen Savojski pokušao zauzeti Kremonu, zarobio je maršala de Villeroya ali su irske jedinice u francuskoj službi odbranile grad.
- 19. 3. (8. 3. po j.k.) - Kralj William III od Engleske umire od posljedica pada s konja.
- U Engleskoj, Škotskoj i Irskoj ga nasljeđuje njegova šurjakinja Anne,
- U Nizozemskoj Staleške skupštine odbijaju imenovati novog stadtholdera, čime tadašnja Nizozemska ponovno postaje de facto republika, te tako prestaje de facto personalna unija između Velike Britanije i Nizozemske.
- Krefeld pripao Pruskoj.
- 22. 3. (11. 3. po j.k.) - U londonskom Fleet Streetu se počinje izdavati The Daily Courant, prve dnevne novine u historiji Velike Britanije.
April/Travanj – Jun/Lipanj
uredi- 4. 4. - Papa Klement XI. potvrdio javni kult Augustina Kažotića.
- 14. 5. (kalendar?) - Veliki severni rat: švedski kralj Karl XII ušao u nebranjenu Varšavu.
- 15. 5. - Rat za špansko nasleđe: Engleska i Holandija objavljuju rat Francuskoj i Španiji.
- Rat se u Severnoj Americi zove Rat kraljice Ane, to je drugi Francuski i indijanski rat.
- svibanj - Primljene "točke", osnovni principi o odnosima ugarskih županija i novoosnovanih krajina: županije nemaju jurisdikciju u krajini, moraju ih izdržavati. Ipak, Srbi-milicionari plaćaju kontribucije, a samo viši oficiri, Nijemci, dobivaju cijelu plaću u novcu.[3]
- 15. 6. - Holandske i carske trupe uzimaju Kaiserswerth na Rajni od Francuza nakon dvomesečne opsade.
Jul/Srpanj – Septembar/Rujan
uredi- 19. 7. - Bitka kod Kliszówa: poljsko-saksonska armija Augusta II, duplo brojnija i na boljoj poziciji, poražena je od švedske armije Karla XII u južno-centralnoj Poljskoj.
- 24. 7. - Opat François Langlade, mučitelj protestanata, ubijen u Le Pont-de-Montvert od strane kamizara - rat u Cévennesima traje do 1704.
- 26. 7. - Bitka kod Santa Vittorie: novi francuski komandant u Italiji, maršal Louis-Joseph de Vendôme je uspešan u čarki nakon koje zauzima Guastallu i Borgoforte na putu ka Mantovi.
- 29. 7. - Bitka kod Hummelshofa: još jedna ruska pobeda u Livoniji, zatim bez otpora marširaju i pljačkaju jug teritorije.
- 8. 8. - Umro vaseljenski patrijarh Kalinik II, naslediće ga Gavrilo III (do 1707).
- 15. 8. - Bitka kod Luzzare između Eugena Savojskog i de Vendôma, bez jasnog pobednika.
- 23. 8. - 30. 9. - Bitka kod Cádiza je prva na poluostrvu - anglo-holanđani ne uspevaju zauzeti Cádiz.
- 29. 8. - 4. 9. - Bitka kod Santa Marte: francusko-engleski okršaj ispred današnje Kolumbije, engleski viceadmiral John Benbow je smrtno ranjen a dvojica kapetana streljana zbog kukavičluka.
- 4. 9. - Bivši provincijal fra Maksimilijan Klarić postavio je kamen temeljac za novi franjevački samostan u Čakovcu.
- 4. 9. - Veliki vezir Husein-paša Ćuprilić napušta položaj zbog bolesti.
- 12. 9. - Ludwig Badenski uzeo Francuzima Landau posle skoro tromesečne opsade.
- 23. 9. - Trupe pod komandom Johna Churchilla zauzimaju Venlo u dan. jugoistočnoj Holandiji. Ove jeseni zauzima i Roermond, Stevensweert i Liège.
- 30. 9. - Nemački carski sabor objavljuje rat Francuskoj.
Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac
uredi- 14. 10. - Bitka kod Friedlingena: skupa francuska pobeda s druge strane Rajne.
- oktobar - Bitka na Flintu: na pohodu u Provinciju Carolina, špansko-Apalachee snage upale u zasedu u dan. zapadnoj Džordžiji.
- 22. 10. - Opsada Nöteborga: Petar Veliki zauzima uz velike gubitke švedsku tvrđavu na izlasku Neve iz Ladoge, menja joj ime u Šliselburg ("Ključni grad").
- 23. 10. - Pomorska Bitka u zaljevu Vigo na sjeverozapadu Španjolske: anglo-nizozemci su potpuno uništili franko-španjolsku flotu s blagom iz Amerike, ali uzeli su tek nešto više od 2 tone srebra, koje nije istovareno.
- 27. 10. - Umro velikovaradinski biskup Augustin Benković, dogodine ga nasleđuje Imre Csáky.
- 10. 11. - Englezi i Indijanci iz Karoline započinju opsadu St. Augustina na Španskoj Floridi.
- 26. 11. - U Lucku streljan ukrajinski književnik Danilo Bratkovski, učesnik ustanka protiv Poljske (kanoniziran od Ukrajinske crkve 2013.).
- 30. 11. - U Slavoniji i Srijemu osnovane Posavska i Podunavska krajina, sa sjedištem u Osijeku.[4] Osniva se i Potisko-pomoriška vojna krajina, gde se preseljavaju mnogi Srbi iz Ugarske[5] Komandant pomoriške vojne granice je Jovan Popović Tekelija.
- decembar - John Churchill dobija titulu vojvode od Marlborougha za osvajanje gradova u Nizozemskoj.
- 30. 12. - Pošto je stigla flota sa Kube, Englezi prekidaju opsadu St. Augustina.
Kroz godinu
uredi- Hrvatska:
- U Vitezovićevoj tiskari prvi put štampani zaključci hrvatskih sabora, Articuli regni Slavoniae, ali nije sačuvan nijedan primjerak.[6]
- Buna u Lici i Krbavi povodom feudalnih davanja.[7] Lički Hrvati se pobunili zbog globljenja grofa Antona Koroninija i barona Jakoba Rambšisla (koji su ubijeni), kao i komorskih činovnika.[8]
- Pobuna Srba u "Maloj Vlaškoj" (centr. Slavoniji), nakon što je spahiluk Sirač prešao iz komorskog u privatno vlasništvo (rešeno 1703).[9]
- Nastavlja se "konfuzija" u Banskoj krajini - Srbi se odupiru pretenzijama zagrebačkog biskupa na zemlju i podanike između Kupe i Une[10]
- 1702 ili 1704 - Pobuna "Vlaha" u Varaždinskom generalatu na pokušaj izaslanika hrvatskog Sabora da na silu uzmu porez - izaslanici ubijeni a oružana pratnja pretučena i skinuta do gola.[11]
- Srbija, Crna Gora:
- c. 1702 - Prema pesmi "Srpski Badnji veče", oko ove godine vladika Danilo je bio zarobljen od skadarskog paše kada je osvećivao crkvu u Zeti, skupo je otkupljen, nakon čega poziva na likvidaciju muslimana u Crnoj gori - što se navodno događa u Badnjoj noći, januara 1703, po novom.[12]
- Pošto je slomljen njihov otpor, skadarski paša preseljava Klimente (Keljmendije) na Pešter (251 kuća, 1.987 ljudi), u Gnjilane, Rugovu, okolinu Peći i Rožaja.
- Izgrađena Srpska crkva u Aradu.
- Beogradski muhafiz Juruk Hasan-paša sačinio popis vojske u svome serhatu: 10.647 erlija, od čega 5.611 u Beogradu a ostali u 35 gradova i palanki[13]
- Bosna:
- U Travnik stigao Sejfulah-paša, ubrzo kreću žalbe Porti jer se novac grabi putem izmišljenih poreza - nastavak situacije iz perioda Halil-paše. Slično se ponašaju i sandžakbegovi, kadije, spahije, sakupljači poreza, vojne starešine...[14].
- Kunšag, tj. ugarska Kumanija, izdata Tevtonskim vitezovima.
- New Jersey, ranije podeljen na Istočni i Zapadni, ponovo je ujedinjen, sada sa kraljevskim guvernerom umesto posedničkog.
Rođenja
uredi- 14. 1. - Nakamikado, car Japana († 1737)
- 18. 1. - Sava Petrović Njegoš, vladika crnogorsko-primorski († 1781)
- 7. 8. - Muhammad Shah, mogulski car († 1748)
Smrti
uredi- 28. 2. - Müneccimbaşı Ahmed Dede, osmanski učenjak (*
- 8. 3. - Vilim III, kralj Engleske, Irske i Škotske (* 1650)
- 8. 8. - Kalinik II Carigradski, vaseljenski patrijarh (* 1630)
- 4. 9. - Husein-paša Ćuprilić, veliki vezir (* 1644)
- 17. 9. - Olaus Rudbeck, švedski polihistor (* 1630)
Reference
uredi- ↑ Istorija s. n. IV-1, 14
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 106
- ↑ Historija n. J. II, 1131
- ↑ Historija n. J. II, 1044
- ↑ Historija n. J. II, 1125
- ↑ Historija n. J. II, 1016
- ↑ Historija n. J. II, 1043
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 71
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 58
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 67
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 190
- ↑ Njegoš, Ogledalo srpsko II - Srpski Badnji veče. rastko.rs
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 11
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 22
- Literatura
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-I)