Nikola Grulović

NIKOLA GRULOVIĆ
NIKOLA GRULOVIĆ
Profesija	obućarski radnik
Član KPJ od	1919.
Učešće u ratovima	Oktobarska revolucija; Narodnooslobodilačka borba
Odlikovanja
	Partizanska spomenica 1941.

Nikola Grulović (1888-1959) je bio učesnik ruske revolucije i narodnooslobodilačke borbe Jugoslavije, a nakon rata društveno-politički radnik FNR Jugoslavije, NR Srbije i AP Vojvodine.

Biografija

Grulović je rođen 4. decembra 1888. godine u selu Beška, kod Inđije, u Sremu. Posle završene osnovne škole, izučio je obućarski zanat. Godine 1906. kao obućarski radnik pristupio je sindikalnom pokretu, a od 1910. je član Srpske socijaldemokratske stranke.^[1]

Ruska revolucija

Glavni članak: Jugosloveni u Oktobarskoj revoluciji

Početkom Prvog svetskog rata mobilisan je od starne Austrougarske vojske i poslat na Istočni front. Posle zarobljavanja, stupio je u Jugoslovenski dobrovoljački korpus, ali je kasnije istupio i priključio se boljševicima.

Sudjelovao u Oktobarskoj revoluciji i građanskom ratu u Rusiji od 1917. do 1919 godine, kao komandant Prvog jugoslovenskog revolucionarnog puka, a potom i komesar Jugoslovenskog komunističkog puka.^[1]

Početkom 1918. organizovao je manji jugoslovenski odred Crvene garde s kojim je ušao u sastav Prvog komunističkog Jugoslovenskog puka Crvene armije, i u kome je postao politički komesar.

Bio je i član sekreterijata Jugoslovenske komunističke grupe Ruske komunističke partije (boljševika). Sa Maksimom Čankom, Nikolom Kovačevićem i drugim formirao je Jugoslovenski revolucionarni savez u Kijevu.

Povratak u Jugoslaviju

Glavni članci: Komunistički savez Pelagić i Komunistička partija Jugoslavije

Delegati Prvog kongresa SRPJ(k) ispred zgrade nekadašnjeg hotela Slavija, Beograd 1919. godina.

Krajem 1918. godine u Moskvi je dogovoreno osnivanje ilegalne revolucionarne grupe u Kraljevini SHS. U februaru 1919. stigli su u Novi Sad posljednji iz Jugoslovenske komunističke grupe predsjednik Lazar Vukićević i Nikola Grulović.^[2]

Po povratku u Vojvodini, Grulović je 27. februara 1919. sa grupom veterana ruske revolucije održao savetovanje u Novom Sadu na kom je odlučeno da naprave Kongres ilegalne komunističke organizacije na Fruškoj gori.^[2] Početkom marta na saboru na brdu Stražilovu osnovan je Jugoslovenski komunistički revolucionarni savez Pelagić, čiji je Grulović bio predsednik.^[1]

U aprilu 1919. na čelu grupe Pelagićevaca sudjeluje u Osnivačkom kongresu Socijalističke radničke partije (komunista).

Novembra 1920. godine je bio jedan od poslanika u skupštini Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, izabranih na listi Komunističke partije Jugoslavije u Sremu. Iste godine izabran je u Vukovaru za narodnog zastupnika Ustavotvorne skupštine.^[1] Bio je delegat KPJ na Trećem kongresu Komunističke internacionale. Od 1935. godine bio je član Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju.

Drugi svetski rat

Glavni članak: Narodnooslobodilačka borba Jugoslavije

Učesnik je Narodnooslobodilačkog rata od 1941. godine. Za vreme rata vršio razne odgovorne dužnosti, bio član Glavnog štaba NOP odreda Srbije i Vrhovnog štaba NOV i POJ, član Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije, član Pokrajinskog komiteta KPJ za Vojvodinu, član Narodnooslobodilačkog odbora za Vojvodinu i predsednik Antifašističke skupštine narodnog oslobođenja Vojvodine.

Period SFRJ

Posle oslobođenja Jugoslavije, 1945. godine, bio je najpre u diplomatskoj službi - delegat Jugoslavije u Savezničkoj kontrolnoj komisiji u Bukureštu, savetnik Jugolovenske ambasade u Moskvi i jugoslovenski poslanik u Helsinkiju. Kasnije je bio predsednik Republičkog veća Skupštine Narodne Republike Srbije. Bio član je Centralnog komiteta Komunističke partije Srbije, Saveznog odbora SSRN Jugoslavije i Saveznog odbora Saveza boraca Jugoslavije.

Umro je 19. februara 1959. godine u Beogradu. Sahranjen je u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu.